کدام یک عربستان را نابود می کند، آمریکا یا چین؟
تهدید برای عربستان سعودی از این جا نشأت می گیرد که این چین است که تغذیه اش می کند این در حالی است که دارایی ها و امنیت اش را ایالات متحده آمریکا حفظ می کند. نزاع میان این دو کشور بالا می گیرد به طوری که حفظ چنین وضعیت دوگانه ای برای عربستان سعودی غیرممکن می شود. همچنین عربستان نمی تواند از یکی از آنها دوری کند بدون آن که وجودش مورد تهدید قرار نگیرد و در هر صورت ناگزیر چیز مهمی را از دست می دهد.
عصر خبر به نقل از جماران، روسیا الیوم در گزارشی نوشت: «الکساندر نازاروف» تحلیلگر سیاسی روسی بر این باور است که عربستان سعودی میدان نبرد میان ایالات متحده آمریکا و چین بر سر رهبری جهان می شود.
وی تأکید می کند که فرقی نمی کند آمریکا پیروز شود یا چین در هر صورت عربستان سعودی نمی تواند از خسارت های بزرگ و کلانی که وجود این کشور را با توجه به اوضاع کنونی اش تهدید می کند، اجتناب کند.
الکساندر نازاروف نوشت: در ابتدا باید برخی واقعیت ها را یادآوری کرد: در ایالات متحده آمریکا به شکل روزانه 10.1 میلیون بشکه نفت در روز استخراج می شود و این رقم پنج سال بعد به 12.1 میلیون بشکه در روز خواهد رسید. ایالات متحده آمریکا بر اساس ارزیابی های سازمان انرژی جهانی در سال 2023 بزرگترین تولید کننده نفت در جهان می شود و کاهش صادرات نفت عربستان به ایالات متحده آمریکا ادامه می یابد.
ایالات متحده آمریکا با افزایش تولید نفت خود نه فقط به دنبال بر آورده کردن نیازهای نفتی خود است بلکه قصد دارد آن را به اروپا نیز صادر کند تا روسیه و تولیدکنندگان عرب از جمله عربستان سعودی را از اروپا دور کند.
چین در سال 2017 بزرگترین وارد کننده نفت شد و تقاضای چین برای نفت به موازات رشد اقتصادش رشد می کند. سهم چین از نفت عربستان سعودی بیشتر است و این سهم یا رشد می کند یا صادرات عربستان به شکل کلی رو به کاهش می رود. با از دست دادن بازار چین، عربستان سعودی قطعا بخشی از درآمد خود و تولید ناخالص ملی خود را از دست می دهد. حجم تجارت نفتی میان عربستان به عنوان بزرگترین تولید کننده و چین به عنوان بزرگترین وارد کننده فقط باید بالا باشد اما پرسشی که گریزی از آن نیست این است که این تجارت با کدام ارز صورت می گیرد؟
به این مساله عادت کرده ایم که چین در عرصه بین المللی چندان فعال و پویا نیست لیکن این کشور توان اقتصادی و نظامی خود را برای مدتی طولانی افزایش داد تا یک روزی در آرامش رهبری جهان را به دست گیرد. زمانی که ایالات متحده آمریکا فهمید این زمان در حال نزدیک شدن است، تصمیم گرفت که چین را پیش از رسیدن به برتری به چالش بکشاند. جنگ تجاری آمریکا علیه چین فقط گلوله نخست در رویارویی میان این دو کشور غول پیکر است زیرا نبرد میان دلار و یوان بر اوضاع ارز تجاری جهانی سرنوشت همه جنگ تجاری را مشخص می کند.
چین چالش را پذیرفت و با اقدامات مشابهی در زمینه عوارض علیه کالاها و تولیدات آمریکایی به جنگ تجاری پاسخ داد. لیکن مهم تر از آن این است که چین چند روز پیش اعلام کرد که قصد دارد همه مقادیر نفت را با یوان بخرد و با این کار به شکل پیشگیرانه سکوی تجاری مخصوص به خود را راه انداخته است. حجم تبادل با آن باعث افزایش نفت خام برنت شده است. پیش بینی می شود که روسیه، آنگولا و شماری از کشورهای دیگر در تجارت نفتی با چین در اواسط سال 2018 از یوان استفاده کنند.
رفاه اقتصادی آمریکا دیگر بر قدرت صنعتی ایالات متحده آمریکا تکیه ندارد؛ زمان چنین چیزی سپری شد. اکنون همه چیز به اوضاع دلار به عنوان ارز ذخیره ای و تجارت جهانی تکیه دارد. این اوضاع به فضل تجارت نفت که کالای اصلی در تجارت جهانی است و به طور کامل با دلار خرید و فروش می شود، به وجود آمده است. حجم تجارت جهانی نیز 14 تریلیون در سال است و فقط یک درصد از این حجم با دلار صورت نمی گیرد.
به احتمال زیاد جنگ تجاری میان ایالات متحده آمریکا و چین به سیاست و عرصه نظامی نیز کشیده شود. می توان انتظار داشت که چین برای تضمین امنیت اش و به عنوان گامی برای رهبری جهان به شکل تدریجی اقدام به انجام همه تجارت هایش با یوان کند و در درجه نخست تجارت نفت را به عنوان منبع استراتژیک با یوان انجام دهد؛ البته حداقل با کشورهایی که در باشگاه کشورهای ثرودمند در جهان نیستند وارد چنین مراوده ای شود.
تهدید برای عربستان سعودی از این جا نشأت می گیرد که این چین است که تغذیه اش می کند این در حالی است که دارایی ها و امنیت اش را ایالات متحده آمریکا حفظ می کند. نزاع میان این دو کشور بالا می گیرد به طوری که حفظ چنین وضعیت دوگانه ای برای عربستان سعودی غیرممکن می شود. همچنین عربستان نمی تواند از یکی از آنها دوری کند بدون آن که وجودش مورد تهدید قرار نگیرد و در هر صورت ناگزیر چیز مهمی را از دست می دهد.
عربستان نمی تواند نفت خود را به طور کامل به کشورهای غربی صادر کند زیرا ایالات متحده آمریکا نفت عربستان را از غرب دور می کند. عربستان همچنین اگر از بازار چین چشم پوشی کند بخش بزرگی از رفاه خود را از دست می دهد، این جدای از آن است که ریاض اکنون از مشکلات اقتصادی زیادی رنج می برد. چه اتفاقی در عربستان سعودی رخ می دهد اگر سطح زندگی در این کشور به طور مثال به سطح زندگی در مصر برسد؟ آیا می تواند ثبات داخلی و وحدت اراضی اش را حفظ کند؟
این فقط جنگ سرد میان روسیه و غرب نیست که به راه افتاده است بلکه جنگ دیگری میان غرب و چین در راه است. عربستان سعودی نمی تواند بی طرف بماند و نزاع میان ایالات متحده آمریکا و چین بی تردید عربستان را تحت تأثیر قرار می دهد و منطق این نزاع نیز ساده است و آن این است که اگر نمی توانی سیطره پیدا کند پس نابود کن تا دشمنانت از آن علیه تو استفاده نکنند.
آیا ایالات متحده آمریکا پشت عربستان سعودی را به مانند کردها در عراق و سوریه یا اسلامگراها در سوریه خالی می کند؟ آیا آن چه بهار عربی نامیده می شود بخشی از طرح آمریکا برای نابودی منطقه است تا چین به آن دست نیابد؟ یا آن که سرنوشت سوریه با حمایت مالی مخالفان دموکراتیک مسلح توسط آمریکا در انتظار ریاض است آن هم پس از احتمال تغییر رویکردهای عربستان و رفتن به سمت چین؟ برای غرب هرگز چندان دشوار نیست که نظام عربستان را متهم به خطرناک بودن بکند و حادثه یازدهم سپتامبر و حقوق بشر را بهانه کند.
هنوز پاسخ دادن به این پرسش ها دشوار است لیکن پر واضح است که الگوی اقتصادی نفتی و ائتلاف سیاسی با غرب که باعث شد عربستان ثروتمند و امن شود از کار خواهد افتاد.
