آیا تغییرات داخلی و خارجی بزرگی در انتظار عربستان است؟

عصر خبر: به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، «عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در تحلیلی در روزنامه فرامنطقه ای رأی الیوم نوشت: بیانیه ای که حکومت عربستان سعودی روز گذشته صادر کرد و در آن به تهدیدهای آمریکا برای اعمال تحریم های اقتصادی و چه بسا سیاسی در صورت اثبات دست داشتن این کشور در ربودن و قتل«جمال خاشقجی» روزنامه نگار عربستانی را رد کرد اولا بازتاب جدی بودن این تهدیدها ، دوما نگرانی از آنها و سوما گرایش« انتحاری» در مقابله با آنهاست. این نخستین بار پس از هشتاد سال است که دو «همپیمان» علنا و به شکلی که مشاهده می کنیم همدیگر را تهدید می کنند.
«دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا به نظر می رسد که به فشارهای « موسسه» یا دولت عمیق آمریکا و نهادهایش تن داده و مجبور به عقب نشینی از مواضع سابق خود شده است که در آن از اهمیت جنایت کاسته بود و این گونه نشان داد که از هر گونه تحرکی علیه عربستان دست شسته است به ویژه زمانی که در گفت و گو با شبکه تلویزیونی «فاکس نیوز» گفت:« خاشقجی آمریکایی نیست و جنایت در اراضی آمریکا اتفاق نیفتاده است و آمریکا با عربستان سعودی قرارداد تسلیحاتی به ارزش 110 میلیارد دلار دارد که نمی تواند از آن عقب بنشیند زیرا معنای این قرارداد فرصت های شغلی و ادامه شکوفایی اقتصاد آمریکاست.»
ترامپ لحن خود را تغییر داد و تهدید کرد که اگر مشخص شود که خاشقجی داخل کنسولگری عربستان سعودی به قتل رسیده است آن وقت عربستان«به شدت تنبیه» می شود اما شکل این تنبیه را مشخص نکرد. در عین حال وی این گونه نشان داد که جنایت قتل در عمل رخ داده است و «همپیمانان»  قدیمی جدید ترک به وی مدارک قاطعی در این زمینه به وی ارائه کرده اند.
بی تردید ترامپ که بیش از چهار بار در دو هفته گذشته به عربستان سعودی به شیوه گروکشانه وقیحانه حمله کرد و عبارت های مشابه را درباره داشتن ثروت کلان توسط عربستان و بهره مندی اش از حمایت مجانی آمریکا سخن گفت؛حمایتی که اگر نبود ایران عربستان را در عرض 12 دقیقه تصرف می کند، این گروکشی را برای تبلیغات انتخاباتی حزب جمهوری خواه با نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات میان دوره ای کنگره(سه هفته بعد) استفاده کرد و بی تردید در همین چارچوب فهمید که افکار عمومی آمریکا اکنون در حالتی از شوک به دلیل انتشار اخبار در رسانه های کشورش درباره ربودن خاشقجی و تکه تکه کردن بدن وی داخل کنسولگری کشورش در استانبول به سر می برد به همین دلیل می خوهد که این حالت شوک آمیخته با خشم را برای منافع انتخاباتی اش مورد استفاده قرار دهد و خودش را یک مرد قوی نشان بدهد که در مجازات مسئولین این جنایت تردیدی به دل راه نمی دهد.
ترامپ از عربستانی ها خوشش نمی آید و از مسلمانان و عرها متنفر است ولی عشق و علاقه اش به ثروت های کشورهای حاشیه خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی را مخفی نمی کند و بر این باور است که باید سهم بزرگی از این ثروت را به دلیل حمایت هشتاد ساله از این ثروتها و کشورهایی که بر اریکه چاه های نفت آن تکیه زده اند، به دست آورد.وی در غارت این ثروتها به شیوه اوباش و از طریق سوء استفاده از این بحران در حال حاضر یا در مرحله آینده تردیدی نمی کند.
«لاری کودیو» مشاور اقتصادی کاخ سفید که  دست کمی از رئیس اش در نژادپرستی علیه عرب ها و مسلمانان ندارد هشدار داد که ترامپ رئیس جمهور آمریکا در این تهدیداتش« بسیار بسیاری جدی است». این یعنی چه بسا تدابیری  وجود دارد که در صورت اثبات دست داشتن عربستان در جنایت، اتخاذ  خواهد شد و بعید نیست که از جمله این تدابیر مصادره کردن دارایی و ودیعه ها و سرمایه گذاری های عربستان سعودی در آمریکاست که حداقل بیش از دو تریلیون دلار است. دقیقا همان به مانند همان اتفاقی که برای دارایی ها و ودیعه های ایران در بانک های آمریکایی  پس از سرنگونی شاه و موفقیت انقلاب« امام خمینی» در سال 1979 افتاد.
فعالان برجسته و مشهور عربستانی در شبکه های اجتماعی برخی از جنبه های واکنش احتمالی عربستان را که در بیانیه رسمی تأکید شده است بسیار سخت تر خواهد بود و از قدرت اقتصادی و مالی عربستان به عنوان سلاح استفاده می شود را تشریح کردند و اشاره کردند که کشورشان برای خرید سلاح به روسیه و چین روی می آورد و چه بسا پا را فراتر از آن بگذارد یعنی آشتی با ایران و ائتلاف با این کشور برای رویارویی با آمریکا و غرب.
این که حکومت عربستان سعودی شاهزاده «خالد الفیصل» را در رأس هیأتی به آنکارا بفرستد تا با همتای ترکیه ای خود برای چگونگی همکاری برای ایجاد برون رفت از این بحران رایزنی کند این یعنی به دنبال اجتناب از رویارویی با آنکاراست و دیپلماسی  را ترجیح می دهد. شاهزاده خالد الفیصل مشاور پادشاه عربستان به عنوان یکی از شاهزاده هایی است که عاقل و با درایت توصیف می شوند.علاوه بر آن وی شاعر، نقاش و فرهیخته و امیر منطقه «مکه» مکرمه است که روابط دوستی قوی با مسئولان ترکیه و با خود خاشقجی دارد که به عنوان سردبیر روزنامه «الوطن» که این شاهزاده در شهر«ابها» تأسیس کرد فعالیت کرده بود؛ روزنامه ای که می خواست تصویر جدیدی از رسانه های عربستان باشد اگر چه این تمایل و رغبت اش فقط مدتی کوتاه به تحقق رسید.اما عقلانیت و درایت در حل بحرانی که مرتبط با جنایت تقریبا قطعی و مجریان آن  است و افکار عمومی داخلی و بین المللی که علیه «کشور» متهم به دست داشتن در این جنایت بسیج شده، چه کار می تواند بکند؟
رهبران عربستان سعودی با بحرانی رو به رو هستند که در گذشته هرگز با چنین بحرانی رو به رو نبوده اند. همبستگی عربستانی ها، عرب ها و جامعه جهانی با خاشقجی بیش از اندازه است و اتهام عربستان به قتل وی تقریبا قطعی است و دفاعش نیز محدود به استثنای برخی افراد بسیار نزدیک به حاکمیت عربستان است. ما براین باور نیستیم که فرستادن این هیأت به آنکار می تواند تغییر زیادی در این واقعیت بدهد و همین نیز درباره حملات سختی که عربستان علیه دشمنانش در شبکه های اجتماعی به راه انداخته گفته می شود؛ این حملات نتایج کاملا برعکس داده و  می دهد و هر گونه همبستگی را از بین می برد و دوستانی اگر برای عربستان مانده اند را در تنگنا قرار می دهد.
13 روز از ناپدید شدن خاشقجی می گذرد و مسئولان امنیتی ترکیه تهدید کرده اند که فایل های تصویری از عملیات قتل وی داخل کنسولگری در اختیار ترکیه است و از هیأت عربستانی که در ترکیه به سر می برد انتظار دارند که عربستانی ها جسد وی یا باقی مانده جسد را پیش از حمله به کنسولگری و منزل سرکنسول و صادر شدن نتیجه تحقیقات و توجیه اتهام ها به شکل رسمی تحویل ترکیه دهند. یا این چنین دستگاه های رسانه های می گویند. همچنین ترکیه تهدید کرده است که مساله را بین المللی می کند که چه بسا منجر به سرنگونی شخصیت های بسیار بلندپایه در حکومت عربستان شود.
33 میلیارد دلار خسارت های بورس و سهام عربستان سعودی فقط در روز یکشنبه بوده است و بسیاری از شرکت ها و شخصیت های  اقتصادی و رسانه های جهانیاز شرکت در کنفرانس بین المللی سرمایه گذاری  که هفته آینده تحت عنوان «داووس صحرا» در ریاض برگزار می شود، در اعتراض به ناپدید شدن خاشقجی انصراف دادند. بیانیه سه جانبه آلمان، فرانسه و انگلیس  که توسط وزرای خارجه این کشورها صادر شده و خواستار تحقیقات موثق برای مشخص شدن واقعیت آن چه در کنسولگری عربستان اتفاق افتاد  شد و بر لزوم مشخص شدن هویت مسئولان آن و تقدیم شان به عدالت تأکید کرد نمک بیشتری بر زخم بحران ریخت و چه بسا باعث شود که دستیابی عربستان سعودی به سلاح دشوار شود به گونه ای که بر جنگ این کشور علیه یمن تأثیر منفی بگذارد.
نفرین جمال خاشقجی دست از سر عربستان و مسئولان برجسته در آن برای ماه ها و چه بسا سال های آینده بر نمی دارد به ویژه اگر آمریکا و کشورهای اروپایی پوشش امنیتی حمایتی را بر دارند و نشانه هایی در این زمینه نیز وجود دارد.
در صورتی که دست داشتن  مسئولان عربستان سعودی در این جنایت ثابت شود، تغییرات بزرگ و ریشه ای داخل و خارج از عربستان سعودی رخ می دهد و نقطه عطفی میان دو مرحله مختلف خواهد بود و عربستان پس از این بحران به مانند عربستان پیش از این بحران نخواهد بود.