رشد ۳برابری اتصالات اینترنتی در هند
مردم هند مانند مردم هر جامعه امروزی درگیر اینترنت شدهاند. حتی در ساعتهای شلوغ بمبئی زمانی که مردم به خودروهای قدیمی هجوم میبرند و از در و سقف آن آویزان هستند، جایی که جمعکردن کرایه برای راننده دشوار است، اما مسافران هنوز فضایی را برای چک کردن موبایلشان پیدا میکنند. دهها صفحه نمایش کوچکی که مملو از پیامهای واتساپ، سایتهای اخبار و شایعات، فیلمهای بالیوود و سریالهای هندی است.
آمار نیز حاکی از آن بوده که تنها سه سال پیش، حدود ۱۲۵ میلیون ارتباط اینترنتی پهنایباند در هند وجود داشت؛ در حالی که این رقم در نوامبر سال گذشته به ۵۱۲ میلیون رسید. اتصالات اینترنتی جدید با نرخ ۱۶ میلیون در ماه در حال رشد بوده بهطوری که متوسط مصرف اینترنت موبایل هر کاربر هندی از اکثر اروپاییها بیشتر است. تنها کسی که توانسته این رشدتماشایی را رقم بزند، موکش آمبانی، ثروتمندترین مرد هند است. وی از طریق خدمات شرکتهای IT خود مانند Jio، شبکه موبایلی که در سال ۲۰۱۶ راهاندازی کرد و اینترنت ارزان و پرسرعت را در اختیار هندیها قرار داد، مخابرات و کشور هند را متحول کرده است. در واقع، برخلاف سایر شرکتهای تلفن که درآمدشان از محل هزینههای تماس کاربران است، Jio از ابتدا در کنار اینترنت موبایل، تماسهای تلفنی و پیامهای متنی را رایگان ارائه داد.
بخش عمده ثروت وی از کسبوکار پدرش در زمینه مواد شیمیایی و پالایشگاه به ارث رسیده است و در حالحاضر شرکت هلدینگی وی بهنام «صنایع ریلاینس»، یکی از بزرگترین شرکتهای هند است. بهنظر میرسد اکنون آمبانی میخواهد فراتر رفته و به یک «جف بزوس» یا «جک ما» هندی تبدیل شود و از Jio بهعنوان سکوی پرتاب استفاده میکند. سکویی که در حالحاضر حدود ۲۸۰ میلیون کاربر دارد. آمبانی در روز ۱۸ ژانویه اعلام کرد: قابلیت خرید آنلاین به Jio اضافه خواهد شد، در واقع برای راهاندازی یک پلتفرم تجارت الکترونیک جدید، Jio با بخش خردهفروشی ریلاینس که نزدیک به ۱۰هزار محل عرضه کالا در سراسر کشور دارد، ترکیب میشود. این شرکت در حوزهای وارد میشود که دو غول بزرگ دیجیتالی یعنی آمازون و فلیپکارت(یک شرکت محلی که سال گذشته والمارت آن را به ارزش ۱۶ میلیارد دلار خرید) حضور دارند. همچنین خدمات دیجیتالی بیشتر و ایجاد محتوا از دیگر برنامههای آینده نزدیک این مجموعه است.
رقبای داخلی و خارجی درباره شرایط تولد Jio شکایت دارند زیرا معتقدند رگولاتورها میدانستند که ریلاینس در سال ۲۰۱۰ سرمایهگذاری را ادامه میداد، توجه بیشتری به آن میکردند. طیف رادیویی که Jio از آن استفاده میکند در ابتدا برای خدمات داده ذخیره شدهبود و در سال ۲۰۱۰ توسط شرکت ناشناسی به نام «خدمات پهنای باند Infotel» خریداری شد. چند ساعت بعد، ریلاینس این شرکت را خرید. در سال ۲۰۱۳، پس از آنکه دولت به رگولاتور دستور داد تا مقررات را تغییر دهد، شرکت حق اجرای خدمات صوتی در شبکه ۴G خودش را با استفاده از voip (صدای روی پروتکل اینترنت) برنده شد. زمانی که Jio در سال ۲۰۱۶ راهاندازی شد، فرصت زیادی برای آمادهسازی داشت، همچنین برای اینکه بازار به افرادی که توان خرید گوشی هوشمند را دارند محدود نشود، Jio فیچر فون ۴G خودش را با نام JioPhone راهاندازی کرد که در اصل رایگان است.
مشتریان تنها یک سپرده قابل بازپرداخت ۱۵۰۰ روپیهای (۲۱ دلار) را برای دستگاهی پرداخت میکنند که با آن میتوانند از واتساپ استفاده کرده، یوتیوب را تماشا کنند و عکس بگیرند. آمبانی سال گذشته گفت: «برای بسیاری از کاربران ارتباطات Jio، خدمات تنها تلفن نیست و بلکه در آینده رادیو، پخشکننده موسیقی، تلویزیون، دوربین و اینترنت اضافه خواهد شد.» در حالحاضر هزینه دادهها در هند کمتر از هر کشور دیگری است. هر کاربر هندی از اینترنت موبایل بهطور متوسط در ماه ۱۱ گیگابایت دانلود میکند، در حالی که مصرف ماهانه فنلاندیها، بهعنوان پرمصرفترین کاربراینترنت موبایل در جهان، ۱۴گیگابایت است. کاربران Jio ماهانه ۵/ ۱۷ساعت ویدئویتلفنهمراه تماشا میکنند، بیش از زمانی که برای تماشای تلویزیون صرف میکنند.
توسعه طالعبینی
مصرف سریع اینترنت باعث ایجاد تغییراتی میشود که برای افراد زیادی مطلوب است. به گفته یوگندرا مرتیا، کسی که در منطقه روستایی راجستان، گروهی از کشاورزان را اداره میکند، اینترنت با زیرکی در حال تغییر دادن این روستا است. اگرچه مواجهه با اینترنت مانند ۱۰ سال پیش بهنظر میرسد، اما تغییرات اجتماعی بزرگی رخ داده است. برای مثال مردان طبقه پایین، این روزها به جای مراجعه به برهمن محلی، فالشان را آنلاین چک میکنند. زنانی که بهندرت اجازه ترک خانه را دارند میتوانند آنلاین به دنبال اطلاعات بگردند. افراد جوان کارآفرین میتوانند به لطف یوتیوب به چهرههای شناخته شده و معروف منطقه تبدیل شوند. بهنظر میرسد یک کانال بالیوود از آهنگ و کلیپ هندی به نام تیسریز، بهزودی پراشتراکترین اکانت یوتیوب میشود. البته همه اثرات مثبت نیستند. شایعات و اسپمهای که از طریق پیامهای واتساپ پخش میشوند، تبدیل به یک تهدید عمومی شده است. با اینحال هند در حال تغییر است. اما آیا ریلاینس و سهامدارانش روی این تغییر قمار خواهند کرد؟
تاکنون ریلاینس حدود ۳۲ میلیارد دلار را برای Jio، با وجود بازدهی پایین، هزینه کردهاست. شرکت آمبانی قطعا در پشتسر گذاشتن رقبای خود موفق بودهاست. از زمان ورودش، شش شرکت از جمله شرکت rCom که متعلق به برادرش آنیل است، از کسبوکارشان خارج شدهاند. تعداد بازیگران صنعت مخابرات هند به چهار شرکت بزرگ کاهشیافته است. بارتی ایرتل (Bharti Airtel) که قبلا رهبر بازار بود، اکنون به کسبوکار آفریقاییاش اتکا دارد تا آن را سرپا نگه دارد. وودافون با یک شرکت دیگر با نام ایده ادغام شده و گروه جدید با فروش داراییها و افزایش سرمایه به دنبال جبران کسری بودجه خود است. البته حذف رقبا هنوز به سود کلان برای Jio ختم نشده است. همچنین با وجود افزایش اتصالات، از اواسط سال ۲۰۱۶، مجموع درآمد بخش مخابرات هند ۲۱ درصد کاهش یافته است. ریلاینس مدعی شده Jio در سه ماه اخیر ۲۵ میلیارد روپیه سود داشته است. شرکت تحقیقاتی برنستین نشان داده این در این صنعت غیرمعمول بوده و احتمالا هزینهها دستکم گرفته شده است اما Jio میگوید این روش براساس استانداردهای حسابداری هندی است.
بهنظر میرسد برخی از اهدافی که قبلا تنظیم شدهبود، کمتر از آنچه انتظار میرفت محقق شده. بنابراین گزارش در سال ۲۰۱۷ هدفJio برای سال ۲۰۲۰، تصاحب سهم ۵۰ درصدی از درآمد و همچنین کسب رشد ۵۰درصدی بازار است. سهم امروز Jio از صنعت در حدود ۲۶ درصد بوده و از نظر درآمد کمتر شده است. همه اینها به بهای گزافی برای ریلاینس و سهامداران آن صورتگرفته است. به گفته بانک کردیت سوئیس، تا سال ۲۰۱۸ سرمایهگذاری در Jio به حدود ۷۰۰ میلیارد روپیه در سال رسید. بدهیهای این شرکت حدود سه هزار میلیارد روپیه بوده که در حد درآمد سالانه ۳/ ۴ هزار میلیارد روپیهای آن است. از نظر تحلیلگران، برای سودآوری مجدد صنعت مخابرات هند، قیمت باید حدود ۵۰ تا ۷۰ درصد افزایش یابد. با توجه به اینکه قیمت سهام ریلاینس، به امید نقدشوندگی Jio، در ۱۲ ماه گذشته ۲۸درصد افزایش یافته، رقبا امیدوارند این امر محقق شود. البته پیشبینی حرکتهای بعدی آمبانی دشوار است. جاهطلبی آمبانی برای تبدیل شدن به یک سرمایهدار تکنولوژی، فراتر از پول درآوردن در حوزه مخابرات است. علاوه بر سکوی جدید تجارت الکترونیک در Jio، ریلاینس از دسامبر گذشته کابلهای فیبر نوری و دکلها را از Jio جدا کرده تا یک شرکت جدید برای ارائه اینترنت به خانهها ایجاد کند. همچنین سایر خدمات دیجیتال مانند میزبانی وب برای شرکتها را دنبال خواهد کرد. ریلاینس در ایجاد محتوا نیز سرمایهگذاری کرده و حق پخش مسابقات کریکت و فیلمهای دیزنی را روی پلتفرم Jiotv خریده است.
همه این اتفاقا، آمبانی را در رقابت مستقیم با شرکتهای بزرگ تجارت الکترونیکی از جمله گوگل، آمازون و فلیپکارت قرار میدهد که در حالحاضر سرمایهگذاری زیادی در هند انجام دادند. با انفجار ارتباطی Jio، آنها برای حضور در بازار هند مشتاقتر شدهاند اما مدیران آنها نگرانند که احتمالا دولت طرفدار Jio، بهعنوان یک قهرمان محلی باشد. در روز ۱۸ ژانویه، آمبانی استدلال کرد دولت باید از استعمار دادهها جلوگیری کند؛ دادههای هندیها نباید توسط شرکتهای جهانی کنترل شوند. شرکتهای تجارت الکترونیکخارجی دیگر نمیتوانند در هند کالا نگهداری و انبار کنند. همچنین در ماه دسامبر از فروش محصولات شرکتهایی که در آن سهام دارند، منع شدهاند. شرکتهای مخابرات فعلی نیز اخیرا شاهد بسیاری از قانونگذاریهای اخیر بودهاند که برخلاف آنها است، مانند اینکه آیا قوانین مربوط به قیمتگذاری تهاجمی (ارزانفروشی) برای Jio اعمال میشود یا خیر. اگر آمبانی به دنبال کسب بازده دلخواهش از سرمایهگذاری خود در Jio است، باید قانونگذاران را خوشحال نگه دارد. البته حتی اگر هم موفق نشود، به صدها میلیون هندی کمک خواهد کرد تا برای نخستینبار اینترنت را تجربه کنند.