سیستم باروری زنان چگونه است؟

سیستم باروری زنان طوری طراحی شده است که عملکردهای مختلفی دارد. این دستگاه سلول های تخمک که برای باروری حیاتی ست را تولید می کند به این سلول ها سلول نطفه نیز گفته می شود. این سیستم برای حمل تخمک به سمت لقاح طراحی شده است. باروری لقاحی ست از یک تخمک با یک اسپرم که معمولا در لوله های فالوپ اتفاق می افتد.

گام بعدی برای تخمک های بارور شده این است که در دیواره های رحم جای داده شوند و در اینجا مراحل ابتدایی بارداری شروع می شود. اگر تخمک ها آماده باروری نشود یا لقاح اتفاق نیفتد، سیستم برای قاعدگی طراحی شده است (خونریزی ماهیانه از داخل رحم). به علاوه، سیستم باروری زنان هورمون های جنسی که چرخه تولید مثل را حفظ می کند، تولید می کند.

چه قسمت هایی آناتومی زنان را می سازد؟

آناتومی تناسلی زنان شامل قسمت درونی و بیرونی می شود.

عملکرد قسمت خارجی دستگاه تناسلی زنان دوگانه است. قادر ساختن اسپرم جهت وارد شدن به بدن و محافظت از ارگان های داخلی تناسلی از عفونت ها از عملکردهای قسمت خارجی دستگاه تناسلی است که ساختار آن شامل موارد زیر می شود:

    لبه بیرونی واژن: این قسمت روی ارگان های داخلی تناسلی را می بندد و از آن ها محافظت می کند. به بیان دیگر  “لب های بزرگ” معنی شده است. لبه بیرونی واژن نسبتا بزرگ و گوشتی است و با پوست بیضه مردان قابل مقایسه است. این قسمت شامل غدد ترشح تعریق و چربی است. بعد از سن بلوغ این ناحیه با مو پوشش داده می شود.
    لبه داخلی واژن: به معنای درست این قسمت “لب های کوچک” گفته می شود. این محل می تواند بسیار کوچک یا تا 50 میلی متر وسعت داشته باشد. این قسمت در داخل لبه بیرونی واژن قرار دارد و دهانه واژن (کانالی که پایین ترین قسمت رحم را به خارج از بدن ارتباط می دهد) و مجاری ادراری (لوله ای که ادرار را از مثانه به خارج از بدن هدایت می کند) را احاطه کرده است.
    غده های بارتولین: این غدد در نزدیکی منفذ واژن قرار داده شده است و ترشحات مایع (موکوس) را تولید می کند.
    کلیتوریس: دو قسمت لبه های داخلی واژن در کلیتوریس به هم می رسند. یک اندام کوچک و حساس که با آلت تناسلی مردان قایل مقایسه است. کلیتوریس با پوست چین خورده پوشیده شده است که “غلفه” نامیده می شود و به پوست سر آلت تناسلی مردان شباهت دارد. مانند آلت تناسلی مردان، کلیتوریس نسبت به تحریکات جنسی بسیار حساس بوده و می تواند به اوج لذت جنسی برسد.

ارگان های داخلی دستگاه تناسلی در زنان شامل موارد زیز می شود:

    واژن: واژن کانالی ست که گردنه رحم (قسمت پایینی رحم) را به خارج از بدن وصل می کند. این کانال با عنوان “کانال زایمان” شناخته می شود.
    رحم (زهدان): رحم یک ارگان توخالی گلابی شکل و محل رشد جنین است. رحم با دو ناحیه جدا می شود: گردنه رحم که قسمت پایین رحم بوده و به واژن منتهی می شود و قسمت اصلی رحم که “کرپوس” نامیده می شود. کرپوس به راحتی می تواند برای نگه داشتن یک جنین در حال رشد، گسترش یابد. یک کانال از طریق گردنه رحم اجازه می دهد اسپرم به داخل و خون قاعدگی از بدن خارج شود.
    تخمدان ها: تخمدان ها غدد کوچک تخم مرغی شکلی هستند که در هر دو طرف رحم جای داده شده اند.
    لوله های فالوپ: لوله های باریکی اند که به قسمت بالایی رحم متصل می شوند و مثل یک تونل برای تخمک ها هستند که آن ها را از تخمدان ها به رحم هدایت می کنند. حاملگی، بارور شدن یک تخمک با یک اسپرم، معمولا در لوله های فالوپی اتفاق می افتد. سپس تخمک های بارور شده به سمت رحم حرکت می کنند (جایی که این تخمک های بارور شده در داخل آن پوشش داده می شوند).

در زمان سیکل قاعدگی چه اتفاقی می افتد؟

زنان در سنین باروری سیکلی از فعالیت های هورمونی را تجربه می کنند که حدودا در فواصل یک ماهه تکرار می شود. در هر سیکل، بدن زنان برای قابلیت باروری آماده می شود، که چه اتفاق بیفتد چه نه به هدفش این است. اصطلاح قاعدگی اشاره به انقباض دوره ای رحم دارد (دوره ای به معنای ماهانه است).

میانگین سیکل قاعدگی 28 روزه است و در این فازها اتفاق می افتد: فاز فولیکولر، فاز اوولاسیون یا تخمک گذاری، فاز لوتئال.

4 بخش عمده از هورمون ها وجود دارد (مواد شیمیایی که باعث تحریک یا تنظیم فعالیت سلول ها یا اندام ها می شود) که درگیر چرخه قاعدگی هستند: هورمون های محرکه فولیکولی (FSH)، هورمون های گنادوتروپین (LH)، استروژن و تستسترون

فاز فولیکولر از سیکل قاعدگی:

این فاز با روز اول پریود شروع می شود. در طول فاز فولیکولر این اتفاقات می افتد:

    دو هورمون محرکه فولیکولی (FSH) و هورمون های گنادوتروپین (LH) از مغز آزاد می شود و به وسیله خون به تخمدان ها منتقل می شود.
    هورمون محرکه باعث رشد حدود 15 تا 20 تخمک در تخمدان ها می شود که هرکدام پوسته ای به نام فولیکول دارند.
    این هورمون ها (FSH و LH) هر کدام باعث افزایش تولید هورمون زنانه استروژن می شوند.
    بالا آمدن سطح هورمون استروژن، مثل یک گزینه تعویض، تولید هورمون محرکه فولیکول را متوقف می کند. این توازن دقیق در هورمون ها، به بدن اجازه می دهد، تعداد فولیکل هایی که بالغ می شوند را محدود کند.
    همینطور که فاز فولیکول پیشرفت می کند، یک فولیکول در یک تخمدان غالب شده و به بالغ شدن ادامه میدهد. این فولیکول برتر تمام فولیکول های دیگر در گروه را سرکوب می کند. در نتیجه رشد آنها متوقف شده و می میرند. فولیکل برتر به تولید استروژن ادامه میدهد.

فاز اوولاسیون یا تخمک گذاری از سیکل قاعدگی:

فاز اوولاسیون یا تخمک گذاری حدودا 14 روز بعد از شروع فاز فولیکولر شروع می شود. فاز اوولاسیون نقطه میانی سیکل قاعدگی است و پریود بعدی حدودا 2 هفته بعد از آن شروع می شود. در طول این دوره اتفاقات زیر می افتد:

    افزایش استروژن از فولیکل برتر موجب افزایش تعداد لوتئینی که توسط مغز تولید شده، می شود.
    این کار باعث می شود فولیکول برتر تخمک را از تخمدان ها رها کند.
    همانطور که تخمک رها می شود ( فرایندی که اوولاسیون نامیده می شود)، با زوائد انگشتانه ای شکل در انتهای لوله های فالوپی (fimbriae) جذب شده و سپس این زوائد (فیمبریاها) تخمک را به لوله فالوپ هدایت می کند.
    همچنین در طول این دوره، میزان و غلظت ماده مخاطی تولید شده توسط گردنه رحم (قسمت پایینی رحم) افزایش می یابد. اگر زنان در این زمان مقاربت داشته باشند، ترشحات غلیظ اسپرم مرد را می گیرد، آن را قوی می کند و کمکش می کند تا به سمت تخمکی که آماده باروری شده است حرکت کند.

 فاز لوتئال از سیکل قاعدگی:

فاز لوتئال از سیکل قاعدگی دقیقا بعد از تخمک گذاری شروع شده و شامل مراحل زیر می شود:

    تخمک را آزاد می کند، فولیکول خالی به شکل جدیدی که جسم زرد (Corpus Iuteum) نامیده می شود، توسعه می یابد.
    Corpus Iuteum هورمون پروژسترون ترشح می کند. پروژسترون رحم را برای نگهداری تخمک بارور شده آماده می کند.
    اگر رابطه جنسی اتفاق افتاده باشد و اسپرم مرد تخمک را بارور کرده باشد ( فرابند حاملگی نامیده می شود)، تخمک بارور شده (جنین) از طریق لوله فالوپ به رحم برای جای گرفتن، حرکت می کند. در این زمان زن باردار مطرح می شود.
    اگر تخمک بارور نشود، از رحم عبور می کند. در این زمان نیازی به مراقبت بارداری نیست و پوشش درونی رحم شکسته شده و خون ریزی می کند و پریود بعدی شروع می شود.

یک زن چه تعداد تخمک دارد؟

اکثریت قریب تخمک ها به طور پیوسته در داخل تخمدان ها می میرند تا اینکه در دوره یائسگی تخلیه شوند. در زمان تولد تقریبا یک تا دو میلیون تخمک وجود دارد و در زمان بلوغ تنها حدود 300،000 از آن ها باقی می ماند که از اینها نیز تنها حدود 500 تا از آنها در طول زندگی زنان تخمک گذاری می شود.