اختلالات خطرناک ناشی از گرما
گرمازدگی یک بیماری خاص نیست، بلکه طیفی از بیماری هاست که می تواند آنچنان جزئی باشد که گاهی پزشک هم قادر به تشخیص قطعی نباشد یا آنقدر شدید باشد که زندگی فرد را به خطر اندازد. طیف بیماری های ناشی از گرما از اثرات موضعی تا درگیری تمام بدن متغیر است.
این روزها هوا در تمام نقاط استان کردستان بسیار گرم شده و به گفته کارشناسان هواشناسی، شهر سنندج با ثبت دمای 43.5 درجه سانتیگراد در روزهای گذشته، گرمترین روز امسال خود را پشت سر گذاشت و بر همین اساس احتمال بروز گرمازدگی زیاد شده است.
مهدی ذکایی، مدیر سلامت دانشگاه علوم پزشکی کردستان در این باره اظهار کرد: گرمایی بیش از حد با اختلال در روند عملکرد طبیعی بدن می تواند به صورت مستقیم و غیر مستقیم علت مرگ در افراد باشد در واقع بیشترین موارد مرگ و میر بر اثر گرمازدگی در میان افراد بالای 60 ساله روی می دهد علاوه بر این تلفات و خسارات ناشی از گرما در زمان وقوع امواج دوره ای گرما بیش از حد بالا است.
وی تصریح کرد: گرمازدگی را می توان به نوعی خطرناک ترین و اورژانسی ترین اختلال ناشی از گرما به حساب آورد، لذا گرمازدگی یا غش کردن بر اثر حرارت، هنگامی روی می دهد که مکانیزم های خنک کننده بدن مانند عرق به دلیل افزایش بسیار زیاد دما و رطوبت هوا متوقف شود.
مدیر سلامت دانشگاه علوم پزشکی کردستان بیان کرد: وجود بیماری هایی نظیر بیماری دیابت، کلیوی، عفونی، تب چاقی، سوءتغذیه و خستگی زمینه را برای گرمازدگی فراهم می کند.
ذکایی عنوان کرد: خنک کردن فرد گرمازده از طریق کمپرس سرد و مرطوب روی بدن، خصوصا روی صورت، زیر بغل و پهلوها به این روند کمک می کند، البته در این صورت باید مراقب بروز علایم لرز باشیم.
در ادامه کارشناس ارشد گیاهان دارویی در کردستان بیان کرد: از آنجا که فرد گرمازده اشتهای زیادی برای خوردن آب سرد دارد، باید به تدریج و آهسته مایعات را بنوشد تا معده وی دچار تحریک و درد نشود.
کیوان بهرامی افزود: نوشیدن شربت سکنجبین منافع بسیار دارد، یکی از منافع سکنجبین آن است که اگر آن را با یخ خنک کرده و بنوشند، صفرا را از بین می برد و از التهاب حرارت معده می کاهد، و آنچه بلغم در معده و روده ها باشد، خارج می کند.
وی ادامه داد: اگر سکنجبین را با ریشه و تخم کاسنی مخلوط کرده و کمی گلاب به آن اضافه کنند، نوشابه ای پر سود و شگفت آور می شود، به خصوص برای کسانی که جگر و معده ای گرم داشته و یا دچار گرفتگی معده شده اند و نیز برای کسانی که مبتلا به نفخ می باشند منافع زیاد دارد، اما برای مبتلایان به زخم معده و روده مضر است.
این مدرس دانشگاه در کردستان بیان کرد: برای رفع گرمازدگی بهتر است عناب را در آب جوشانده و با کمی شکر قهوه ای یا سرخ به صورت خنک مصرف کرد، همچنین خوردنی های سرد و تر مانند گل بنفشه، خاکشیر، هندوانه و تخم خیارین نیز توصیه شد. البته بهترین دارو برای رفع گرمازدگی دم کرده عناب و زرشک است که همراه با مقداری شکر میل می شود.
بهرامی با اشاره به اینکه استفاده از خاکشیر یخ زده و شربت آب لیمو برای جلوگیری از گرمازدگی موثر است، عنوان کرد: برای جلوگیری از اسهال و تأثیر خنکی، خاکشیر باید به شکل یخ زده یا همراه خورده یخ مصرف شود، در غیر این صورت ملین و اسهال آور است.
وی ذکر کرد: با توجه به گرمی و آلودگی هوا، مصرف آب لیمو نیز به دلیل داشتن ویتامین C که دارای خاصیت ضدعفونی کننده است، توصیه می شود و نیاز است هر دو روز یک بار، یک عدد لیمو در آب مصرفی استفاده شود.
این مدرس دانشگاه در کردستان گفت: تخم شربتی در حقیقت دانه گیاه ریحان است که به علت داشتن ترکیبات لعاب دار به صورت محلول در آب استفاده می شود. لعاب این دانه ها پس از جذب آب، به صورت ژله ای درمی آید که می تواند برای رفع عطش مورد استفاده قرار گیرد.
بهرامی افزود: هندوانه یک میوه تابستانی لطیف، آبدار، خنک کننده، آرام بخش و مسکن التهابات درونی است که اصولاً برای رفع عطش در اوج گرمای تابستان مصرف می شود و مورد پسند بسیاری از مردم است. طبیعت هندوانه سرد و تر بوده و برای افراد گرم مزاج بسیار مطلوب است و برای رفع حرارت بدن، رفع تشنگی و گرمازدگی بسیار مفید است.
وی خاطرنشان کرد: برای معالجه اشخاص گرمازده، بهترین راه خوردن گلاب همراه با مقداری یخ است، به قدریکه باعث استفراغ شده و صفرا را خارج کند. نوشیدن گلاب خنک، گرمی درون را از بین می برد و بدن را تقویت می کند و همچنین بوییدن گلاب برای تقویت قلب، رفع بیهوشی و تقویت حواس باطنی مفید است.
بهرامی یادآور شد: هنگام گرمازدگی از گرفتن دوش آب سرد به جهت ایجاد شوک، از قرار گرفتن در معرض باد مستقیم کولر به دلیل ایجاد عفونت های تنفسی و از نوشیدن سریع مایعات بسیار سرد به جهت بهم خوردن وضعیت سیستم ایمنی و گوارشی بدن خودداری کنید.
