بهترین سن آموزش خود مراقبتی
سرپرست دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت گفت: برنامه ملی خود مراقبتی در ۴ محور تدوین شده که از چند طریق مختلف اطلاع رسانی و آموزش داده میشود و مهمترین قسمت آن، نظام جامع آموزش سلامت در مدارس است که از دبستان تا پایان دبیرستان انجام میشود. زیرا بهترین و مهمترین سن آموزش خود مراقبتی، زمان مدرسه است.
دکتر شهرام رفیعی فر درباره اهمیت آموزش خود مراقبتی در مدارس افزود: دانش آموزان در بهترین سن برای آموختن قرار دارند و آموزش ها را یاد گرفته و به مهارت و رفتار تبدیل می کنند.
همچنین معلم ها نیز آموزش دادن به دانش آموزان را بلد هستند. کتاب های درسی نیز با همکاری وزارت آموزش و پرورش تهیه شده است.
وی ادامه داد: در مدارس در مورد خود مراقبتی در دو حوزه کار می شود. یکی این که نظام جامع آموزش سلامت در مدارس با همکاری وزارت آموزش و پرورش تعریف شده و بر این اساس قرار بود کتاب های درسی تالیف شود که فعلا فقط کتاب مقطع دوازدهم آماده و آموزش آن از ۲ سال قبل در مدارس انجام می شود. البته تاکنون بررسی خاصی در این زمینه انجام نشده که این آموزش ها چقدر موثر بوده است. این برنامه وجود دارد که برای سایر مقاطع تحصیلی هم کتاب هایی تالیف و آموزش داده شود.
سفیر سلامت دانش آموزی و دانشجویی
دکتر رفیعی فر بیان کرد: شکل دیگر آموزش در مدارس، سفیر سلامت دانش آموزی است. برای این افراد راهنمای خود مراقبتی ویژه تعریف شده و به ازای هر ۱۰ دانش آموز، یک نفر سفیر سلامت دانش آموز می شود. دوره آموزشی این سفیران سلامت نیز توسط معلمان داوطلب برگزار می شود
سرپرست دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت گفت: موضوع دیگر توجه به خانواده های دانش آموزان و خود مراقبتی جوانان در دانشگاه ها است. در این زمینه راهنمای خود مراقبتی جوانان با همکاری وزارت علوم تدوین شده و به ازای هر ۱۰ دانشجو، یک سفیر سلامت دانشجویی برای مراقبت سلامت خود و اطرافیانش تربیت می شود.
وی ادامه داد: همه این موارد به صورت داوطلبی است که در خانواده، سفیر سلامت خانوار، در مدرسه، سفیر سلامت دانش آموز، در دانشگاه، سفیر سلامت دانشجو و در محله نیز به ازای هر ۴۰ خانوار، سفیر سلامت محله تربیت می شود. این جریان بزرگ داوطلبی است که گروه های مختلف در آن مشارکت می کنند.
خود مراقبتی در زمینه سبک زندگی
سرپرست دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت درباره محورهای آموزش خود مراقبتی بیان کرد: وزارت بهداشت در زمینه خود مراقبتی در ۴ محور آموزشی فعالیت می کند. یکی از این موارد، خود مراقبتی برای سبک زندگی سالم است. یعنی در زمینه تغذیه سالم، تحرک فیزیکی، سلامت روان، حوادث، بهداشت فردی، پیشگیری از بلایا و آسیب ها، عدم مصرف دخانیات، قلیان، الکل و مواد مخدر و بهداشت بارداری آموزش های پایه به افراد ارائه می شود.
وی افزود: به این وسیله افراد می توانند با رعایت نکات ساده، سبک زندگی سالم را رعایت کنند. به طور مثال در زمینه مصرف نمک، شکر و روغن، جایگزینی گوشت قرمز با مرغ و ماهی، مصرف حبوبات، مصرف انواع میوه و سبزیجات و تاثیر این موارد در پیشگیری از بروز سکته های مغزی و قلبی و دیابت مواردی آموزش داده می شود.
آموزش در زمینه ناخوشیهای جزیی
دکتر رفیعی فر اظهار داشت: محور دیگر آموزش ها در زمینه خود مراقبتی برای ناخوشی های جزیی مثل سر درد، کمر درد، تب، اسهال، استفراغ، سوزش چشم، سوزش گلو ارائه می شود. در زمینه این ناخوشی ها، می توان با تغییر جزیی در سبک زندگی و مصرف داروهای بدون نسخه، بهبود پیدا کرد. البته در کنار این موارد، آموزش هایی داده می شود که مردم با چه میزان از تب یا کمر درد باید به پزشک مراجعه کنند تا ادامه مراقبت توسط پزشک انجام شود.
خود مراقبتی برای بیماریهای مزمن و حوادث
سرپرست دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت گفت: بخش دیگری از آموزش ها در زمینه بیماری های مزمن ارائه می شود. با رعایت سبک زندگی سالم و گزینه های سالم می توان کاری کرد که بیماری های مزمن در مردم ایجاد نشود.
وی ادامه داد: ۴ بیماری مزمن وجود دارد که بیش از ۷۶ درصد بار بیماری ها را تشکیل می دهد و شامل سکته های قلبی و مغزی، سرطان ها، دیابت و بیماری های تنفسی است. اگر این بیماری ها در افراد ایجاد شود، بیمار تا آخر عمر نیازمند مراقبت است که بخش زیادی از آن به شکل خود مراقبتی انجام می شود.
دکتر رفیعی فر بیان کرد: قسمت دیگری از خود مراقبتی در زمینه بیماری های حاد اتفاق می افتد. وقتی حادثه ای رخ می دهد و قبل از رسیدن اورژانس، افرادی که در صحنه حضور دارند می توانند مراقبت هایی را انجام دهند.