تحلیل محتوای سخنرانی ترامپ در سازمان ملل

عبدالحمید بیاتی: «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا روز سه شنبه دوم مهرماه به عنوان سومین سخنران در پشت تریبون سازمان ملل حاضر شد و به ایراد سخنرانی پرداخت. وی این سخنرانی را با حمله به «جهانی گرایی» و تمجید از ملی گرایی آغاز کرد.  

تاکید بر مخالفت بر جهانی گرایی

ترامپ در آغاز سخنرانی خود گفت: من این افتخار را دارم که به عنوان رئیس جمهوری کشوری صحبت کنم که آزادی و استقلال را بیش از همه کشورها ارج می‌نهد، کشوری که قوی‌ترین کشور دنیاست و پس از بازسازی ارتش خود، اکنون دارای قویترین ارتش جهان است ولی امیدوارم که هرگز از نیروی نظامی خود علیه کشور دیگری استفاده نکند.

رئیس جمهوری آمریکا سپس تاکید کرد که «دنیای آزاد باید به هویت ملی کشورها احترام بگذارد» و بر همین اساس گفت که رهبران به تعبیر او «خردمند» جهان همواره رفاه مردم خود را در اولویت قرار می‌دهند.

او همچنین بر ملی‌گرایی و وطن‌دوستی به عنوان ارزش‌های مثبت آینده اشاره کرد و ضمن انتقاد از حامیان جهانی‌سازی، به موفقیت‌های اقتصادی دولتش اشاره کرد و یادآور شد که بیکاری در آمریکا به پایین‌ترین سطح در تاریخ رسیده و این کشور در آستانه بدل شدن به بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت و گاز جهان قرار دارد.

رئیس جمهور آمریکا در حالی از یک جانبه گرایی و ملی گرایی تعریف و بر آن تاکید کرد که رهبران سایر کشورهای جهان از جمله کشورهای اروپایی به عنوان متحدان قدیمی آمریکا، همواره بر جهان گرایی و لزوم مقابله با یکجانبه گرایی تاکید دارند
رئیس جمهور آمریکا در حالی از یک جانبه گرایی و ملی گرایی تعریف و بر آن تاکید کرد که رهبران سایر کشورهای جهان از جمله کشورهای اروپایی به عنوان متحدان قدیمی آمریکا، همواره بر جهانی گرایی و لزوم مقابله با یکجانبه گرایی تاکید دارند.

نکته قابل توجه سخنان ترامپ استفاده او از لفظ globalism به جای globalization بود. در واقع او از لفظ «جهان گرایی» به جای «جهانی شدن» استفاده کرد که شاید به این خاطر باشد خود را در مقابل «جهانی شدن»ی که از مظاهر لیبرالیسم است قرار ندهد.

ترامپ در حالی از پیشرفت اقتصادی کشورش تعریف و تمجید کرده و آن را به رخ جهانیان کشیده که فقط در یک مورد اقدام او در وضع تعرفه ۲۵ درصدی برای واردات فولاد از کشورهای مختلف، وضعیت بغرنجی را برای صنعت فولاد ایالات متحده رقم زده و در هفته های اخیر خبرهایی در خصوص تعدیل نیرو از سوی تولید کننده های فولاد در آمریکا و همچنین افت شاخص سهام این شرکت ها منتشر شده است.  

علاوه بر آن هر روزه خبرهای متعددی درباره فقر موجود در آمریکا منتشر می شود و در همین رابطه اخیرا «برنی ساندرز» نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و سناتور دموکرات این کشور در حساب کاربری خود در توئیتر به وضعیت ناگوار فقر در آمریکا اشاره کرده است.

ساندرز در اظهار نظر خود گفته است که آمریکا ثروتمندترین کشور در کره زمین است،  اما ما چهل میلیون فقیر داریم، ۳۴ میلیون آمریکایی فاقد بیمه سلامت هستند و نیمی از مردم به خاطر حقوق پایین قادر به برآورده کردن تعهدهای مالی نیستند و در صورت بروز بحران‌های مالی یا بیکاری پس اندازی ندارند.

دفاع از جنگ تجاری

ترامپ در ادامه به سراغ چین رفته و به تشریح سیاست های خود در قبال این کشور پرداخت و گفت: در سال ۲۰۰۱ چین وارد سازمان تجارت جهانی شد تا به زعم رهبران آن زمان ما اقتصاد خود را باز کند و یارانه‌ها را حذف کند ولی چین به وعده‌های خود عمل نکرد و با بی‌احترامی به حق تالیف، تعرفه‌های وارداتی جدیدی در حمایت از کالاهای تولیدی خود وضع کرد.

او افزود که مقاومت چین در برابر اصلاحات اقتصادی که وعده داده بود در عمل منجر به از میان رفتن ۶۰ هزار کارخانه آمریکایی شد ولی ما همچنان بیش از ۱۰ سال و تحت سایه ایدئولوژی جهانی سازی خلف وعده چین را تحمیل کردیم ولی اکنون توجه به منافع مردم آمریکا در اولویت اول دولت قرار گرفته است.

رئیس جمهوری آمریکا اظهار داشت: «من با وضع تعرفه‌های بر ۵۰۰ میلیارد دلار کالای چینی میلیاردها دلار وارد خزانه آمریکا کردم.»

با این وجود او ابراز امیدواری کرد که بتواند به یک توافق تجاری خوب با چین برسد که ضامن منافع مردم آمریکا باشد.

ترامپ در حالی از کشورهای دیگر برای کمک به آمریکا در قبال ایران درخواست کمک کرده که خود وی توافقی را که اعضای دائم شورای امنیت به اضافه آلمان برای رسیدن به آن ماه ها مذاکره کرده بودند و به تائید شورای امنیت نیز رسیده بود، نقض کرد

ترامپ در این سخنرانی در حالی از اقدامات خود علیه چین دفاع کرد که روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی نوشته به رغم ادعاهای ترامپ، جنگ تجاری او با چین برای شرکت‌ها و کارخانه‌های آمریکا تبعات منفی به دنبال داشته است.

کریس روپکی، از اقتصاددانان برجسته «بانک اتحادیه موفگ» (MUFG Union Bank)  آمریکا نیز در یادداشتی اعلام کرد: جنگ تجاری آمریکا با دنیا سوراخ بزرگی در اعتماد تولیدکنندگان ایجاد کرده است. بخش تولید رسماً افت کرده و افزایش تعرفه‌های چین و کاهش صادرات آمریکا واقعاً آسیب زننده است.

ایران؛ تکرار ادعاهای قدیمی و تمایل برای ایجاد رابطه

ترامپ در ادامه به سراغ ایران آمد و سخنان خود این رابطه را با تکرار ادعای قدیمی اما اثبات نشده علیه ایران در خصوص تروریسم و حمایت از جریان مقاومت آغاز کرد.  

رئیس جمهوری آمریکا سپس به انتقاد از توافق هسته‌ای قدرت‌های جهان با ایران پرداخت و گفت که این توافق عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را تضمین نمی‌کرد و بازرسی‌های منظم و بلندمدت را از تاسیسات این کشور برقرار نمی‌کرد، در عین حال دیر یا زود این توافق منقضی می‌شد.

رئیس جمهوری آمریکا هدف کشورش را برقراری صلح و آرامش در جهان عنوان و تاکید کرد که هدفش وارد شدن به هیچ جنگ‌ ناتمام و فرسایشی نیست.

رئیس‌جمهوری ایالات متحده  تاکید کرد: «آمریکا آماده دوستی با دیگر کشورهاست. ما اعتقادی به دشمن ابدی نداریم و دنبال شریک هستیم. هر کسی می‌تواند جنگ را شروع کند ولی افراد شجاع می‌توانند صلح انتخاب کنند».

رئیس جمهوری آمریکا همچنین از تمامی دولت‌های جهان خواست تا برای مقابله با رویه جاری حکومت ایران به کشورش کمک کنند.  

ترامپ در حالی از کشورهای دیگر برای کمک به آمریکا در قبال ایران درخواست کمک کرده که خود وی توافقی را که اعضای دائم شورای امنیت به اضافه آلمان برای رسیدن به آن ماه ها مذاکره کرده بودند و به تائید شورای امنیت نیز رسیده بود، نقض کرد.  

علاوه بر آن ترامپ در سال های گذشته علاوه بر برجام از توافق های بین المللی مهم دیگری نیز خارج شده است.  

در خصوص سخنان ترامپ در مورد ایران، پروفسور «شیرین هانتر» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا در گفتگو با خبرگزاری مهر گفت: حرف تازه‌ای در اظهارات ترامپ نبود. وی همان مواضع شناخته‌شده خود را تکرار کرد. ازجمله وی بار دیگر مخالفت خود را با جهانی‌گرایی (Globalism) تکرار کرد. در مورد ایران هم او همان اتهام قبلی را تکرار کرد اما اینبار آنها را با چاشنی دلسوزی برای مردم ایران مخلوط کرد. حرف او که آمریکا با هیچ کشوری دشمنی ابدی ندارد جالب است. اما این نشانه آن نیست که ترامپ به آسانی راه آشتی با ایران را خواهد پیمود.

بلکه آشتی وی بستگی به این دارد که ایران بسیاری از مواضع اصلی خود را درباره مسئله خاورمیانه تغییر دهد. این به آن معنی است که آمادگی ایران برای سازش با کشورهای حاشیه خلیج فارس برای ترامپ کافی نخواهد بود. هر سازشی باید مسئله مربوط به شامات و اسرائیل را نیز شامل شود.

رهبر کره شمالی دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا را متهم کرد که در جریان نشست اخیر در ویتنام، موضعی یک جانبه و غیرصادقانه داشته است

طالبان و کره شمالی

ترامپ در ادامه ضمن تاکید دوباره بر این امر که دولتش زیر بار هیچ توافق بدی نخواهد رفت، از ابتکار صلح‌آمیز آمریکا در قبال کره شمالی و طالبان یاد کرد و ضمن انتقاد از خلف وعده این گروه از کره شمالی خواست تا به تعهد خود در قبال خلع سلاح هسته‌ای پایبند بماند.

ترامپ گفت: ‎هدف آمریکا صلح و آرامش است و نمی‌خواهیم وارد جنگ‌های بی‌پایان بشویم. دولت من در حال پیگیری برای آینده بهتر در افغانستان است ولی متاسفانه طالبان تصمیم گرفتند که دست به حملات وحشیانه بزنند».

وی اظهار داشت: «ما هرگز از تلاش خودمان برای محقق کردن صلح دست بر نخواهیم داشت. ما برای تضمین فرصت‌ها و بهره‌برداری از منابع در این منطقه ایستاده‌ایم».

ترامپ در حالی در خصوص کره شمالی و طالبان و مذاکرات انجام شده با آنها حق را به امریکا داده که روندهای طی شده در خصوص مذاکرات انجام شده میان واشنگتن با طالبان و کره شمالی نشان می دهد که در هر دو مورد ایالات متحده متهم به خلف وعده شده است.  

برای مثال در خصوص کره شمالی، کیم جون اون، رهبر این کشور  در دیدار از روسیه به ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه گفت که آمریکا در مذاکرات قبلی صادقانه رفتار نکرده است.

رهبر کره شمالی دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا را متهم کرد که در جریان نشست اخیر در ویتنام، موضعی یک جانبه و غیرصادقانه داشته است.  

ادامه دخالت در امور سایر کشورها

هر چند ترامپ در صحبت های خود تلاش کرد تا خود را فردی حامی دموکراسی نشان دهد اما گویا دخالت در امور سایر کشورها در ژن مقامات آمریکایی است و ترامپ نیز از این قاعده مستثنی نیست.  

در همین رابطه، ترامپ در سخنرانی روز گذشته خود ضمن انتقاد از رویه حکومت‌های  آمریکای جنوبی به ویژه کوبا، ونزوئلا و نیکاراگوئه، آنها را متهم به نقض حق آزادی و زندگی شرافتمندانه مردم کرد و بر ادامه تلاش دولت آمریکا برای تغییر رویه این حکومت‌ها تاکید نمود و گفت که وضعیت این کشورها به بحران مهاجرت غیرقانونی به آمریکا دامن زده، امری که هم مهاجران را در طول مسیر با انواع سوء استفاده‌ها مواجه ساخته و هم امنیت آمریکا را مخدوش کرده است.

علاوه بر این موارد،  ترامپ همچنین به تحولات هنگ کنگ اشاره کرد و از رئیس جمهوری چین خواست تا تدبیر درستی در این باره بیندیشد.

اما «وانگ ئی» وزیر خارجه چین در واکنش به انتقاد آمریکا از مدل توسعه و تجارت خود، تاکید کرد پکن به دنبال «بازی تاج و تخت» در صحنه جهانی نیست اما بی‎احترامی به حق حاکمیت خود ازجمله در خصوص هنگ‌ کنگ را برنمی‎تابد.

آمریکا در سال های اخیر تمام تلاش خود را برای براندازی حکومت قانونی ونزوئلا به کار گرفته و همین امر موجب شده تا روابط این دو کشور به بحرانی ترین وضعیت موجود برسد.

در همین رابطه بدنبال  دخالت های آمریکا در امور داخلی ونزوئلا، نیکلاس مادورو رئیس جمهور این کشور هشدار داد که واشنگتن به دنبال راه هایی برای تضعیف روند انتخابات پارلمانی ۲۰۲۰ ونزوئلا است.

وی افزود: شخصاً به جامعه جهانی هشدار می دهم که دولت کنونی آمریکا با سیاست های افراطی و راه اندازی جنگ غیرمتعارف علیه ونزوئلا در حال بررسی گزینه ها برای خرابکاری انتخابات پارلمانی کشور است.

کنار هم قرار دادن سوسیالیسم و کمونیسم

مهمترین جمله ترامپ که کارکرد انتخاباتی برای وی داشت و رقبای خود را عناصر خطرناکی از رهگذر آن تعریف کرد کنار هم قرار دادن سوسیالیسم و کمونیسم بود. افکار عمومی آمریکا که پیشینه جنگ سرد و مک کارتیسم و سیاستهای ضد شوروی را بعد از جنگ جهانی دوم را در ذهن خود دارد به موضوع کمونیسم حساس است.

از اینرو ترامپ با کنار هم قرار دادن سوسیالیسم در کنار کمونیسم رقبای انتخاباتی خود از جمله سناتور سندرز و سناتور وارن را مورد هدف قرار داد و آنها را کمونیست خواند. هر چند او گفت اجازه نخواهد داد آمریکا دست سوسیالیستها بیفتد ولی از بعد تبلیغاتی سوسیالیسم مد نظر او همان کمونیسم بود.

در مجموع در سخنرانی خود بیشتر بر مسائل خارجی و بین المللی متمرکز بود و مبنای نظری اندیشه خود را نیز با طرح اولویت ناسیونالیسم بر گلوبالیسم(جهانی گرایی) مطرح کرد. نکته حائز اهمیت او در خصوص ایران این بود که به رغم اینکه ایران را مسئول حملات به آرامکو دانست ولی سخنی از تهدید نظامی نکرد و با جمله «ما دشمنان دائمی نداریم» سعی داشت باب مذاکره با ایران را باز نگه دارد-بابی که برای کمپینهای انتخاباتی به شدت به آن نیاز دارد.