اختلالات وابسته به شغل در شانه

عصر خبر : اختلالات وابسته به شغل در شانه مجموعه مشکلات عظلانی- استخوانی است که در شانه دیده می شود و وابسته به شغل است.
در واقع یک علت خاص و مشخص در ایجاد این ضایعه پیدا نمی شود.
مجموعه ای از فاکتورهای متعدد است که این مشکلات را ایجاد می کند.
این عوامل منجر به اختلال وظایف نرمال عضلات، تاندونها، عصب،بورس و عروق ، استخوان ، مفاصل و لیگامانهای اطراف شانه می شود.
این مجموعه اختلالات به نام work- related muscle shoulder disorders (wmsds) است.
درواقع (wmsds) نتیجه حرکات و فعالیتهای شدیدا تکراری است که مجال بهبودی (ریکاوری) داده نمی شود  و طی هفته ها ، ماهها و سالها ایجاد می شود.
امروزه طبق نظریه جدید (wmsds) به علت کار خفیف و در نتیجه مسائل فیزیکی و اجتماعی است که خارج از محیط کار به فرد وارد می شود.
باید دانست که گردن ، شانه و قسمت های بالایی بازو یک واحد حرکتی است که گرقتاری آن می تواند منجر به اختلال کار بیمار شود.
چون حدود عضلات و استخوان این مجموعه نامعلوم است فرد مبتلا نمی تواند به طور دقیق  مشخص کند که کدام قسمت است که گرفتار شده است.
کیفیت اختلال نیز مهم است .
مثلا یک زمان خاص است ( مثلا یک هفته )
یک فرکانس خاص است ( در سال سه بار تکرار شده است )
یک دوره خاص است ( یک مرحله درد که پنج روز طول کشیده است )
در این اختلال عضله گرفتار عضله تراپروئید است .
باید این اختلال از شانه یخ زده و thoracic out let syndrome تفکیک شود
شکایت مبتلایان دردهای مبهم است که از گردن تا بازو ممکن است امتداد داشته باشد در بعضی از این بیماران علائم شش روز پس از دوری از کار دیده می شود.
دو سوم در مردان و سن شروع سی سالگی است .
در کسانی که کارهای سبک انجام می دهند مثل تایپیستها ، اپراتورهای کامپیوتر، به علت گرفتاری عضله تراپزیوس است  حال آن که در کسانی که کار سنگین انجام می دهند به علت گرفتاری روتاتورکاف است . در کسانی که طی فعالیت و کار روزانه شانه را به طرف جلو یا پهلو می آورند ( مثل دندانپزشکها) این اختلال بیشتر است در کسانی که ورزش سنگین انجام می دهند آرتروز مفصل آکرومیو- کلاویکدل بیشتر است .
در بررسی های انجام شده دیده شده کسانی که فعالیتهای تکراری روزانه دارند جریان خون داخلی عضله تراپیزیوس کم شده و عضله مستعد کم خونی شده و علائم درد نشان می دهند. (مثل تایپیستها و اپراتورهای کامپیوتر)
یکی از فاکتورهای مهم در wmsd استرس است . دیده شده است که استرس در محیط کار می تواند منجر به ظهور علائم شود.
در بررسی این افراد کلیه مسایل مربوط به گردن و شانه از دیسک بین مهره گردنی تا تومورهای اطراف شانه و تومورقفسه  ریه ، التهاب کیسه صفرا بیماریهای قلبی و دستگاه گوارش باید بررسی شود.
علائم بالینی را به سه دسته تقسیم می کنند:
Grade I تغییرات متابولیک که پاسخ به مراحل اولیه بیمار است
Grade II درد که شب بهتر می شود . علت آن فیبروز الیاف عظلات است
Grade III اختلال عضلات و فیبروزبین بافتی
درمان : شامل ترکیبی از فیزیوتراپی ، ارگونومی ( درست قرار گیری فرد در محیط کار ) ومسائل روانی است.
درمان التهاب عضلانی ( میالژی) ماساژ سرما و گرما به صورت متناوب است .
استرس منجر به مسائل روانی جسمانی می شود.
استرس می تواند به علت مسائل مربوط به خارج محیط کار باشد (اکسترنال).
استرس می تواند ، به علت مسائل محیط کار باشد (اینترنال) مثل نور کم محل کار ، سروصدای زیاد ، عدم رضایت از شغل .
درد دائم اختلال خواب ایجاد می کند که می تواند منجر به سیکل معیوب شود.
پیشگیری : اساس پیشگیری اصلاح ارگونومی محیط کار است.
این اطلاعات شغلی باید جمع آوری شود.
نیروهای وارده بر شانهفعالیت شانه در حالت خم شدن به جلو یابه پهلوحرکات تکراری شانه یا گردنانجام کار با وسایلی مثل چکش یا ارهاساس درمان باید پیشگیری باشد قبل از وقوع علائم یا درمان در همان مراحل اولیه باشد.
باید در محیط کار نور ، سرو صدا ، وسایل کار و استرسهای محل کار را به حداقل کاهش داد.
باید زمان کار را کاهش داد. در فعالیتهایی مثل چکش زدن و کارکردن با اره ، تایپیستها و اپراتورهای کامپیوتر در هر یک یا دو ساعت کار 15 دقیقه استراحت توصیه می شود.
باید به فرد توصیه کرد که کار را از یک شانه به شانه دیگر منتقل نکند زیرا باعث شدت علائم می شود در مراحل اولیه از ضد التهابهای ملایم می توان استفاده کرد  و به صورت متناوب کیسه آب سرد کیسه آب گرم استفاده کرد .
دكتر رحمت الله سري، متخصص ارتوپد و جراح شانه و آرنج