دلشوره‌های پس از سیل
هلال احمر، ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، جهادگران بسیج، سپاه، ارتش و کمک‌های مردمی در این روزهای پس از سیل، قوت قلب مردم استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان بودند که هفته تلخ و سختی را پشت سر می‌گذارند.
اما آنقدر وضعیت برخی روستاها به‌ویژه در سیستان و بلوچستان و هرمزگان تلخ است که امدادرسانی‌ها هم نمی‌تواند بار مشکلاتشان را کاهش دهد. نیازی نیست که هم صحبت مردمش شویم که همگی یک حرف دارند: «با یک تکه نان هم سیر می‌شویم، اما چه کنیم با فرزندان‌مان در سرمای استخوان‌سوز شب‌ها». فیلم‌هایی از وضعیت کودکان سیل‌زده در فضای مجازی دست به دست می‌شود که گویای همه چیز است:
«از سرما مردیم ما گناه داریم.»جمعه گذشته بود که حجم زیاد بارندگی موجب طغیان رودخانه‌های فصلی و جاری شدن سیلاب در شهر و روستاهای 3 استان جنوبی کشورمان شد و خسارات زیادی به زیرساخت‌ها و منازل مردم وارد کرد. برخی روستاها به صورت 100 درصد تخریب شدند و برخی دیگر هم پشت راه‌های از بین رفته ماندند تا سرعت امدادرسانی به آنها کندتر شود.
خروج از بحران؛ نگرانی آینده
هر چند که به گفته مسئولان، اغلب روستاهای سیل‌زده سیستان و بلوچستان از حالت بحرانی خارج شده‌اند، اما مردم این منطقه بحران را پس از پایان روزهای سیل‌زده می‌دانند. همان‌هایی که زندگی روزمره‌شان هم در همه این سال‌ها با محرومیت‌های حل‌نشدنی می‌گذشته و انگار این روزها همه این مشکلات خیس خورده رسوب کرده‌اند.
یکی از اهالی دودر جدید از توابع کنارک می‌گوید: همه دام‌ها تلف شده‌اند، باغ‌های موز هم زیر آب رفته‌اند و با این وضعیت امیدی به کشت دوباره نداریم. الان همه هستند و کمک می‌کنند که فقط گل خانه‌هایمان را خارج کنیم اما بعدش چه کنیم. خدا می‌داند که خرج زندگی خانواده‌ام را از کجا باید تامین کنم. تا همین جا هم زندگی گل و بلبل نبود، اما از این به بعدش معلوم نیست که چه اتفاقی قرار است بیفتد؟یکی از ساکنان زرآباد کنارک هم می‌گوید: 4 هزار هکتار باغ موز این منطقه به صورت کامل نابوده شده است.
3 هزار حلقه چاه هم داشتیم که پروانه برداشت داشت، اما دیگر قابل استفاده نیست. همه از بین رفته‌اند. 360 راس گاو اهالی این مزرعه را چند وقت پیش به یکی از دشت‌ها انتقال دادند، اما به خاطر سیل و نبود مسیری که نجاتشان دهیم، تلف شدند. تمام گوسفندان روستا هم از بین رفته‌اند و تنها کاری که دام‌پزشکی انجام داده اقدامات بهداشتی برای جلوگیری از شیوع بیماری است.
هر روز از خواب بیدار می‌شوم و لاشه دام‌هایم را می‌بینم که روی زمین مانده‌اند. جز حسرت چیزی نمانده، حسرت از همه آن چیزی که نه من که همه مردم سیل‌زده از دست دادند و دیگر قابل جبران نیست.این روستایی که نامش را نمی‌گوید، ادامه می‌دهد: وضعیت خاک این منطقه با همه جای کشور فرق دارد.
شرایط به گونه‌ای است که آب به‌راحتی فروکش نمی‌کند و بعد از 7 روز همچنان روی خاک مانده است و هیچ کاری هم از دست ما برنمی‌آید. برای لایروبی اراضی و چاه‌های آب به تراکتور و لودر نیاز داریم که اگر دولت و نیروهای امداد حمایت کنند، شاید تا چند ماه دیگر این مناطق قابل سکونت شوند و بتوانیم دوباره کشت کنیم، اما اگر قرار است همه حمایت‌ها به همین چند روز ختم شود، 100 سال دیگر هم زردآباد محلی برای زندگی نخواهد بود.
نابودی کشاورزی در دشتیاری
در بزرگ‌ترین بخش سیستان و بلوچستان هم اوضاع چندان مناسب نیست. مردم دشتیاری مصیبت‌زده‌تر از قبل به خاکی می‌اندیشند که سیلاب همه را شست و برد. خودشان می‌گویند با این اوضاع امید چندانی به جان گرفتن دوباره کشاورزی نیست. احمد آزادیاری می‌گوید: ۸۰ درصد زیرساخت روستایی از بین رفته است و نه دامی برای مردم مانده، نه خانه‌ای برای زندگی.
الان فصل کشاورزی و اوج کاشت صیفی است، اما همه درختان موز، زیتون، محصول بادمجان و بوته‌ها هم نابود شده‌اند. وی ادامه می‌دهد: البته کمک‌های امدادی و مردمی به این منطقه آمده، اما مگر همه کمکی که ما می‌خواهیم خوراک است. شب‌ها نمی‌دانیم کودکانمان را چگونه گرم کنیم. وسایل گرمایشی و سوخت نداریم و زمین مرطوب هم امان‌مان را بریده است، حتی ماشین‌های‌مان هم بنزین ندارد که بتوانیم تردد کنیم و خودمان را به شهر برسانیم. چاه‌های آب هم کاملا تخریب شده‌اند و قابل دسترس نیستند.
کمبود بالگردهای امداد در چابهار
یکی از امدادگران در مناطق سیل‌زده شهر چابهار درباره روند کند کمک‌رسانی اظهار می‌کند: راه‌های مواصلاتی، پل‌ها و زیرساختهای جاده‌ای از بین رفته‌اند و با وجود تلاش‌های شبانه‌روزی به دلیل نبود تجهیزات کافی، کار کند پیش می‌رود. از سوی دیگر روستاهای این استان با فاصله بسیار زیاد از هم قرار دارند و برای رسیدن از یک منطقه به منطقه دیگر باید زمان زیادی سپری شود. یزدان پناهی درباره وجود یک بالگرد در منطقه برای انتقال افراد مریض و رساندن کمک‌های اساسی شامل مواد غذایی عنوان می‌کند:
این یک بالگرد جوابگو نیست چون تعداد روستاهایی که نیاز به امدادرسانی دارند بسیار زیاد است. خیلی از روستاها شناسایی نشده‌اند و امکان دسترسی به آنها هم وجود ندارد. کاهش ۱۰ درجه‌ای دمای هوا و یخبندان شبانه هم مشکل دیگری است که سیل‌زدگان این منطقه را اذیت می‌کند و به وسایل گرمایشی و لباس گرم مخصوصا برای بچه‌ها نیاز مبرم داریم.
مشکل سوخت‌رسانی
جانشین معاون هماهنگ‌کننده ناجا در پاسخ به کمبود سوخت در برخی مناطق سیل‌زده سیستان و بلوچستان به همشهری می‌گوید: در این روستاها، به دلیل بسته بودن راه‌ها، سوخت‌رسانی انجام نشده است و مردم هم نتوانستند از وسایل شخصی خود برای تردد استفاده کنند. در حال حاضر همه تلاش‌ها بر بازگشایی این راه‌ها متمرکز است تا مشکلات اولیه مردم روستاها برطرف شود.
سردار محمد شرفی می‌افزاید: بسیاری از روستاها هم از وسایل گرمایشی و آب آشامیدنی محروم مانده‌اند که به برخی از آنها با تانکر آب‌رسانی می‌شود اما مشکلات دسترسی، اقدامات امدادی را کند کرده است.
کمبود سوخت نداریم
از سوی دیگر برخی سایت‌های خبری هم به نقل از رسول راشکی، رئیس جمعیت هلال احمر سیستان و بلوچستان، اخباری مبنی بر کمبود سوخت برای بالگردها منتشر کرده بود که این مسئول با رد این خبر عنوان می‌کند: به هیچ وجه چنین مطلبی صحت ندارد و با وجود 9 بالگرد موجود در منطقه، عملیات امداد هوایی با استفاده از تجهیزات هلال احمر، نیروی دریایی ارتش و سپاه به خوبی در حال انجام است. راشکی همچنین می‌افزاید: در حال حاضر روستاهایی که دسترسی به آنها نداشته باشیم، وجود ندارد.
اما همچنان روستاهایی با مشکلات بسته بودن مسیر داریم و اقدامات برای بازگشایی این راه‌ها در حال انجام است. اخطاری از سوی هواشناسی هم مبنی بر بارش‌های شدید نداریم. البته تا عصر چهارشنبه باران می‌بارید، اما منجر به سیلاب و آب‌گرفتگی به مانند روزهای گذشته نشد.
بیش از 3 هزار میلیارد خسارت سیل
مدیرکل مدیریت بحران سیستان و بلوچستان هم با اشاره به این‌که قطع برق در بسیاری از روستاها به جز 3 روستا رفع شده است به همشهری می‌گوید: مسیرهای ارتباطی فرعی باز است و 816 راه از 850 راه روستایی باز شده و آب آشامیدنی 172 روستا از 271 روستا نیز وصل شده است.عباس علی ارجمندی با بیان این‌که امدادرسانی هوایی با 9 بالگرد در حال انجام است، عنوان می‌کند: تا این لحظه 197 تن اقلام امدادی و غذایی از طریق هلال احمر به استان ارسال شده است.
گروه‌های خودجوش مردمی و شرکت‌های دولتی و غیر دولتی نیز اقلام زیادی ارسال کرده‌اند. 65 گروه جهادی در قالب 3500 نفر و 10 تیم پزشکی و دام‌پزشکی از سوی سپاه انقلاب اسلامی در حال فعالیتند.
ستاد اجرایی فرمان امام (ره) نیز 7 قرارگاه عملیات امدادرسانی در 7 منطقه استان ایجاد کرده‌اند و روزانه بین 2 تا 3 هزار غذای گرم بین مناطق سیل‌زده توزیع می‌کنند. ارجمندی درباره برآورد خسارت‌ها اظهار می‌کند: به طور کلی در همه بخش‌ها 3394 میلیارد تومان خسارت وارد شده است و طبق آماری که بنیاد مسکن ارائه کرده تاکنون 28 هزار واحد مسکونی نیاز به تعمیر و بازسازی دارند که از این تعداد 12 هزار واحد نیاز به تعمیر و 15 هزار واحد نیازمند بازسازی است.
بحران در بشاگرد و جاسک
اوضاع روستاهای سیل‌زده سیریک، بشاگرد و جاسک هرمزگان همچنان بحرانی است. هم سرما امان‌شان را بریده و هم تاریکی. وسایل گرمایشی ندارند و فانوس برای روشنایی هم به نیازهای‌شان اضافه شده است. گل و لای تا ارتفاع یک متر وارد منازل روستای لیره‌ای شده و خانه‌های مردم تا پایان‌یافتن عملیات تخلیه از سوی نیروهای امدادی غیرقابل سکونت است.
برخی روستاهای شهرستان جاسک مانند سدیچ هم 100درصد تخریب شده‌اند. به گفته فریدون همتی، حجم آب‌گرفتگی‌ها در هرمزگان کمتر از سیستان و بلوچستان نیست و ۳ هزار دام بر اثر سیل تلف شده و ۲ هزار دانش‌آموز محل تحصیل و کتاب‌های خود را از دست داده‌اند. به دلیل تخریب تعدادی از مسیرهای مواصلاتی هم رساندن اقلام ضروری و امدادرسانی در برخی از نقاط هرمزگان ففقط با بالگرد امکان‌پذیر است.یکی از اهالی حاجی‌آباد از توابع لیردف جاسک می‌گوید: 200 هکتار زمین روستاهای ما نابود شده‌اند.
300 راس شتر، گاو و گوسفند هم از دست داده‌ایم. از تمام زندگی‌ام تنها یک گونی برنج باقی مانده که جزئی‌ترین وسایل باقی‌مانده را درون آن گذاشته‌ام. حتی یک جفت کفش هم نداریم که بپوشیم.وی ادامه می‌دهد: خانه‌های ما زیر آوار و آب است و همه وسایل برقی هم خراب شده است. نیروهای امدادی در این مدت تعدادی از خانه‌های گل‌گرفته را تخلیه کرده‌اند اما واقعا قابل سکونت نیستند.
اگر هم خانه‌ای قابل سکونت باشد مردم این منطقه دیگر چیزی برای زندگی کردن ندارند. هر جا را که نگاه می‌کنی تنها یک مشت وسایل غیرضروری از زندگی مردم مانده است. ما نگرانیم، نگران روزهایی که کسی دست ما را نگیرد و بدبختی‌هایمان از آنچه تمام این سال‌ها وجود داشته بیشتر شود. هلال احمر چادرهایی را برای اقامت مردم برپا کرده و امیدواریم مسئولان استانی و کشوری برای جبران این خسارت‌ها کمک کنند تا مردم به زندگی عادی خود برگردند.
در بشاگرد هم پس از گذشت چند روز از بارندگی مشکلات مردم همچنان باقی است. هر چند مسیر روستاها که یکی پس از دیگر بازگشایی می‌شود، اما برخی از آنها همچنان پشت مسیرهای بسته مانده‌اند و نه امدادگران در منطقه حضور دارند و نه از کمک‌های امدادی خبری هست. البته، به گفته سرهنگ حبیب الله سهرابی، مسئول قرارگاه پیشرفت و آبادانی سپاه امام سجاد (ع)، در 2 روستای گافر و پاراپیون که مردم با مشکلات عدیده‌ای مواجه بودند، انتقال اقلام امدادی به وسیله بالگرد انجام شده است.
برپایی ۱۰ اردوگاه اسکان اضطراری در جاسک
مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان هرمزگان با اشاره به برپایی ۱۰ اردوگاه اسکان اضطراری در شهرستان جاسک اظهار می‌کند: از ابتدای وقوع سیل در شهرستان بشاگرد و جاسک تاکنون امدادگران به بیش از 2 هزار خانوار آسیب‌دیده امدادرسانی کرده‌اند. کمپ‌های اسکان اضطراری در روستاهای گرندو، حاجی‌آباد، لیری، گنجک، سدیچ، نوروزکار، گشمی و سورگلم برپا شده است و جمعیت هلال احمر هرمزگان برای ارائه امدادرسانی به حادثه‌دیدگان سیلاب تا زمان عادی شدن شرایط در آماده‌باش کامل به سرمی‌برد.
مختار سلحشور با بیان این‌که بیش از ۷۰۰ دستگاه چادر و 1800 تخته پتو، ۸۰۰ کیلو نایلون و بیش از ۳ هزار بسته غذایی میان سیل‌زدگان شرق هرمزگان توزیع شده است، اظهار می‌کند: تاکنون مقادیر زیادی قند و شکر، حبوبات، برنج، چراغ والور، انواع کنسرو و اقلام امدادی میان آسیب‌دیدگان در شهرستان بشاگرد و جاسک توزیع شده است.
خسارت سیل به 1500 خانه در هرمزگان
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری هرمزگان با بیان این‌که بیش از ۱۵۰۰ واحد مسکونی در مناطق سیل‌زده دچار خسارت‌های کلی و جزئی شده‌اند، اظهار می‌کند: شهرستان جاسک بیشترین خسارت را از سیلاب‌های اخیر دیده و ساکنان روستاهای سیل‌زده در کمپ‌های اسکان اضطراری اسکان داده شده‌اند.ایرج حیدری می‌افزاید:
زیرساختهای جاسک و بشاگرد در حوزه‌های راه، آموزشی، آب، برق، کشاورزی متحمل خسارات سنگینی شده و خسارت‌هایی هم به میناب، پارسیان، رودان، قشم و بستک وارد شده است.رضا مدرس، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار هرمزگان، هم از خسارت ۹ هزار میلیارد ریالی سیل به زیرساختهای 2 منطقه سیل‌زده جاسک و بشاگرد در شرق این استان خبر می‌دهد و می‌گوید: سیل اخیر به زیرساختهای برق، آب، راه، ارتباطات در این 2 شهرستان خسارت وارد کرده است که رقم آن قابل ملاحظه است. البته هنوز خسارت‌های واردشده به واحدهای مسکونی در مناطق سیل‌زده به صورت کامل ارزیابی نشده و نمی‌توان رقمی در این خصوص اعلام کرد.
خسارت‌های دوباره باران به کرمان
روستاهای جنوبی کرمان هم پس از سیلاب هفته گذشته با خسارت‌های جدی در بخش‌های زیربنایی، کشاورزی، واحدهای مسکونی شهری و روستایی روبه‌رو شد. خسارت‌هایی که همچنان ادامه دارد و به دلیل بارش‌های روزهای پایانی هفته گذشته افزایش هم یافته است. از بین رفتن اراضی و محصولات کشاورزی، همچنین تخریب خانه‌های فرسوده و خشتی مهم‌ترین مشکلات مردم این مناطق به شمار می‌رود و به تاکید مسئولان کمک‌های امدادی و تامین اقلام ضروری همچنان نیاز اصلی مردم مناطق سیل‌زده به شمار می‌رود.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمان درباره خسارت‌های واردآمده به بخش‌های مختلف در استان می‌گوید: حجم خسارت حوادث جوی سیل، برف و کولاک به زیرساختهای این استان گسترده ارزیابی شده و نزولات جوی اخیر خسارت‌های بسیاری به زیرساختهای استان کرمان از جمله در بخش راه به مسیرهای ارتباطی اصلی، فرعی، عشایری، روستایی، پل‌ها و ابنیه ارتباطی و در بخش کشاورزی به مزارع، باغ‌ها، گلخانه‌ها، تاسیسات آبی و قنوات وارد کرده است.
مجید سعیدی می‌افزاید: تاکنون 129 میلیارد تومان خسارت به بخش کشاورزی، 69 میلیارد تومان به بخش راه و ابنیه، 55 میلیارد تومان به بخش زیربنایی و 7 میلیارد تومان به بخش عشایری خسارت وارد شده است. همچنین 1419 واحد مسکونی شهری و روستایی آسیب دیده است که باید بازسازی شود.وی درباره بارش‌های مجدد در 3 روز اخیر بیان می‌کند:
نزولات جوی به صورت بارش برف و کولاک مجددا آغاز و باعث بسته شدن برخی از مسیرهای ارتباطی به‌ویژه در ارتفاعات شد، اما با حضور نیروهای راهداری و عملیاتی در منطقه، عملیات بازگشایی راه‌ها به سرعت صورت گرفت. فقط 2 راه روستاهای بونگرو و جولدر در قلعه گنج همچنان مسدود است که به‌زودی بازگشایی خواهد شد. سعیدی تاکید می‌کند: تاکنون به 124 روستا و 1817 خانوار با جمعیت 9992 نفر امدادرسانی و اقلام غذایی و معیشتی بین آنان توزیع شده است.
خدمات امدادی به ۱۰ هزار حادثه‌دیده کرمانی
مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان کرمان هم از ارائه خدمات امدادی به ۱۰ هزار نفر در قالب 1817 خانوار بر اثر سیلاب هفته گذشته خبر می‌دهد و می‌گوید: بر اثر این سیلاب 124 روستای استان دچار آب‌گرفتگی و خسارت‌های قابل توجه شدند. رضا فلاح به ارسال 100 بسته غذایی ۷۲ ساعته به روستاهای جُلدر و بنگرو در شهرستان قلعه‌گنج اشاره می‌کند و می‌افزاید: این اقلام به دلیل مسدود بودن محورهای مواصلاتی از طریق بالگرد ارسال شده است.
هزار میلیارد تومان خسارت به کشاورزی 3 استان
مدیرکل دفتر مدیریت بحران و کاهش مخاطرات بخش کشاورزی اعلام می‌کند که در پی وقوع سیل اخیر، حدود هزار میلیارد تومان خسارت به بخش کشاورزی ۳ استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان وارد شده است.
سید‌محمد موسوی درباره اقدامات انجام‌شده حین سیل از سوی وزارت جهاد کشاورزی، می‌گوید: توزیع ۵۱۰ تن علوفه، جابه‌جایی ۲۱ هزار رأس دام، دفن بهداشتی ۷۰۰ رأس دام، تخلیه آب ۶۰۰ هکتار اراضی کشاورزی، تأمین ۱۰ کیلومتر لوله پلی‌اتیلن برای انتقال آب اضطراری اراضی کشاورزی، مرمت ۲۰ کیلومتر جاده‌های بین مزارع از جمله اقدامات وزارت جهاد کشاورزی از زمان وقوع سیل تاکنون بوده است. وی می‌افزاید: پیشنهاد طرح و تصویب تأمین منابع جبران خسارات و بازسازی زیرساخت‌ها برای ارائه در هیات دولت تهیه و به وزارت کشور و سازمان برنامه و بودجه کشور ارسال شده است.
مهم‌ترین اقلام مورد نیاز
مهم‌ترین اولویت‌های مورد نیاز در مرحله امدادرسانی و بازتوانی در مناطق آسیب‌دیده برای مشارکت هدفمند و اهدای مستقیم به جوامع آسیب‌دیده برای اطلاع عبارتند از:* خوراکی (آرد، حبوبات، انواع کنسرو، مواد پروتئینی، روغن، برنج، ماکارونی، سویا، چای)* اقلام غیرخوراکی (پتو، زیرانداز، پشه‌بند، ملحفه و پارچه، پلاستیک ضخیم، طناب)* اقلام بهداشتی (صابون، پودرهای شوینده، لباس زیر، اقلام بهداشت فردی)
مشکل بهداشتی در مناطق سیل‌زده وجود ندارد
رئیس اداره مراقبت مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت هم با اشاره به آخرین وضعیت بیماری‌های واگیردار در مناطق سیل‌زده کشور می‌گوید:وزارت بهداشت تجربه موفقی در زمینه کنترل بیماری‌ها در بهار امسال داشته است و با وقوع سیل در مناطق جنوب و جنوب شرق کشور اقدامات مهمی درباره پیشگیری از بروز بیماری‌های واگیردار صورت گرفته است.حسین عرفانی می‌افزاید: وقوع سیل شرایط را برای بروز و شیوع بیماری واگیردار در این مناطق فراهم می‌کند، اما با بالا بردن ظرفیت‌ها و انجام اقدامات پشگیرانه می‌توانیم از شیوع بیماری‌های واگیردار جلوگیری کنیم. تا این لحظه هیچ بیماری واگیرداری در مناطق سیلابی مانند هرمزگان و سیستان و بلوچستان گزارش نشده است.وی تاکید می‌کند:
یکی از اولویت‌های جدی وزارت بهداشت موضوع بیماری‌های منتقله از آب و غذاست، زیرا در برخی از روستاها دسترسی به آب آشامیدنی سالم قطع شده، اما با نظارت کارشناسان بهداشت محیط علاوه بر آب معدنی، تانکر‌های بهداشتی نیز در مناطق سیلابی توزیع شده است. از سوی دیگر با سرد شدن هوا بیماری‌هایی مانند آنفلوآنزا به‌راحتی بین افراد ساکن در چادر و کمپ‌ها شیوع پیدا می‌کند.
به همین دلیل رعایت نکات بهداشتی در اولویت قرار دارد. برخی از بیماری‌ها در مناطق سیلابی هم از طریق دام و حیوانات به انسان‌ها منتقل می‌شود و اقدامات خوبی در زمینه جمع‌آوری لاشه حیوانات تلف‌شده انجام شده تا به روش بهداشتی دفن شوند.
رئیس جمعیت هلال احمر سیستان و بلوچستان: خبر کمبود سوخت برای بالگردها صحت ندارد و عملیات امداد هوایی با استفاده از تجهیزات هلال احمر، نیروی دریایی ارتش و سپاه به خوبی در حال انجام استوزارت بهداشت تجربه موفقی در زمینه کنترل بیماری‌ها در بهار امسال داشته است و با وقوع سیل در مناطق جنوب و جنوب شرق کشور اقدامات مهمی درباره پیشگیری از بروز بیماری‌های واگیردار صورت گرفته است.
