مروری بر 30 مصوبه مهم مجلس دهم

به گزارش ایسنا، نمایندگان مجلس در طول دوره نمایندگی خود براساس قانون اساسی دو وظیفه اصلی قانون‌گذاری و نظارت را برعهده دارند؛‌ نمایندگان مجلس دهم نیز در طول دوران فعالیت خود همانند اسلاف خود در کنار انجام وظیفه نظارتی‌شان، قوانین متنوعی را وضع کردند. البته کارشناسان بسیاری و حتی شخص علی لاریجانی در طول دوره دوازده ساله ریاست خود بر مجلس معتقدند که کشور با تورم قوانین مواجه است و باید بیش از تصویب قانون جدید به فکر پالایش و تنقیح قوانین فعلی و نظارت بر حسن اجرای آنها بود.

البته تمام قوانین هم با مصوبه مجلس به سرانجام نمی‌رسند و بسیاری از آنها به سد شورای نگهبان برمی‌خورد یا در مواردی مدت‌های مدید در انتظار اعلام نظر مجمع تشخیص مصلحت نظام باقی می‌ماند و بعضا بدون خاصیت می‌شود.

در این گزارش به ۳۰ مصوبه مهم مجلس دهم به ترتیب توالی زمانی و به تفکیک هر سال اشاره شده است:

سال اول (خرداد ۹۵ تا خرداد ۹۶)

۲۷ مرداد ۹۵:‌ استفساریه قانون انتخابات مجلس

بر این اساس شورای نگهبان نمی‌تواند پس از اعلام صحت انتخابات، صلاحیت منتخب را رد کند. این مصوبه بعد از چندین بار رفت و برگشت بین مجلس و شورای نگهبان، بیست و دوم اسفند ماه در مجلس مطرح شد و با اصرار مجلس بر مصوبه پیشین خود به مجمع تشخیص مصحلت نظام ارجاع شد که در آنجا مسکوت ماند.

۲ شهریور ۹۵: قانون کاهش ساعات کار بانوان شاغل دارای شرایط خاص

در این مصوبه ساعات کار هفتگی بانوان شاغل اعم از رسمی، پیمانی و قراردادی که موظف به چهل و چهار ساعت کار در هفته هستند اما دارای معلولیت شدید یا فرزند زیر شش سال تمام یا همسر یا فرزند معلول شدید یا مبتلا به بیماری صعب العلاج هستند یا زنان سرپرست خانوار شاغل در دستگاه‌های اجرائی و بخش غیردولتی ۳۶ ساعت در هفته با دریافت حقوق و مزایای ۴۴ ساعت تعیین شد.

۳ شهریور ۹۵: اختیار دولت برای حذف کارت سوخت

نمایندگان در جریان بررسی لایحه اصلاح قانون بودجه سال ۱۳۹۵ با حذف بند ح تبصره  ۱۴ قانون بودجه ۱۳۹۵ موافقت کردند. بر این اساس بنزین تک نرخی می ماند و دولت دیگر مکلف به تجهیز کلیه وسایل نقلیه سبک و سنگین به کارت سوخت و عرضه هرگونه سوخت صرفاً با استفاده از کارت، نیست.

۲۶ آبان ۹۵: قانون نحوه فعالیت احزاب و گروه های سیاسی

در این مصوبه نحوه فعالیت احزاب و جبهه‌های سیاسی تعیین شد. برخورداری از کمک‌ها و یارانه‌های مربوطه، برگزاری راهپیمایی‌ها و تشکیل اجتماعات با صدور مجوز و تعیین نحوه انحلال احزاب از مهمترین احکام این قانون است.

۲۸ آذر ۹۵:‌ تصویب تعطیلی هشتم ربیع‌الاول

در جریان رفع ایرادات شورای نگهبان از لایحه احکام دایمی برنامه‌های توسعه کشور در جلسه علنی مجلس، موضوع تعطیلی رسمی هشتم ربیع‌الاول سالروز شهادت حضرت امام حسن عسگری (ع) و آغاز امامت حضرت ولی‌عصر (عج) با موافقت دولت و رییس جمهور تصویب شد.

۱۴ اسفند ۹۵: تعیین سقف دریافتی مدیران

مجلس در میانه بررسی لایحه بودجه برای پایان دادن به انتقادات در مورد مصوبه سقف دریافتی مدیران، مصوبه‌ای را گذراند که بر اساس آن «سقف دریافتی همه حقوق بگیران از جمله مدیران ۱۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان تعیین شد و سقف دریافتی ۴ گروه مستثنی شده از جمله مشاغل تخصصی، مشاغل عملیاتی، مناطق مرزی و مناطق محروم ۳۰ درصد بیش از سقف دریافتی همه حقوق بگیران یعنی حدود ۱۶ میلیون تومان خواهد بود».

۴ اردیبهشت ۹۶: قانون حفاظت، احیاء و مدیریت تالاب های کشور

در این مصوبه هرگونه بهره برداری و اقدامی که منجر به تخریب و آلودگی غیرقابل جبران تالاب ها گردد، ممنوع اعلام شد و جرایمی برای اشخاص حقیقی و حقوقی متخلف در نظر گرفته شد.

سال دوم (خرداد ۹۶ تا خرداد ۹۷)

۲۵ تیر ۹۶: قانون هوای پاک

در این قانون وظایف دستگاه‌های مختلف در راستای جلوگیری از آلودگی هوا پیش‌بینی شده است. رعایت حدود مجاز انتشار آلاینده‌ها در شماره‌گذاری وسایل نقلیه موتوری، الزام معاینه فنی، از رده خارج کردن وسایل نقلیه موتوری فرسوده و همچنین نوسازی ناوگان حمل‌ونقل شهری و صفر کردن سود بازرگانی واردات خودروهای هیبریدی،‌ الکترونیکی و موتورسیکلت برقی از جمله دیگر احکام این قانون است.

۹ مرداد ۹۶: اصلاحیه ماده (۳۰) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه

در این مصوبه دولت مکلف به رفع تبعیض و متناسب‌سازی دریافت‌ها و برخورداری از امکانات شاغلین، بازنشستگان و مستمری‌بگیران کشوری و لشکری سنوات مختلف شده است.

۲۲ مرداد ۹۶: قانون مقابله با نقض حقوق بشر و اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا در منطقه

در این مصوبه اقداماتی برای «مقابله با رفتار ماجراجویانه و تروریستی ایالات متحده آمریکا علیه ثبات منطقه و سیاست‌های خصمانه آن کشور علیه ایران و حمایت همه‌جانبه از نیروهای مسلح به‌ویژه سپاه پاسداران و نیز تسهیل تدوین راهبرد همه‌جانبه جمهوری اسلامی ایران برای بازدارندگی و مقابله مؤثر با سیاست‌های خصمانه دولت آمریکا علیه ایران» پیش‌بینی شده است.

۱۲ مهر ۹۶: قانون الحاق یک ماده به قانون مبارزه با مواد مخدر

در این قانون تخفیف مجازات اعدام قاچاقچیان مواد مخدر پیش بینی شده و مشخصا مجازات مشمولین اعدام و مشمولین حبس ابد با در نظر گرفتن ملاحظاتی کاهش پیدا کرده است.

۲۲ آذر ۹۶: قانون الحاق دو تبصره به ماده (۶۱۷) قانون مجازات اسلامی

به موجب این مصوبه برای حمل سلاح سرد جرم‌انگاری و مقرر شد حمل قمه، شمشیر، قداره و پنجه بوکس در صورتی که صرفاً به‌منظور درگیری فیزیکی و ضرب و جرح انجام شود جرم محسوب و مرتکب به حداقل مجازات مقرر در این ماده محکوم شود. براین اساس واردات، تولید و عرضه سلاح‌های مذکور هم ممنوع است و مرتکب به جزای نقدی درجه شش محکوم می‌شود.

البته تولید، عرضه یا حمل این ادوات در موارد ورزشی، نمایشی، آموزشی و نیاز ضروری اشخاص برای استفاده شغلی یا دفاع شخصی پس از دریافت مجوز بلامانع است.

۲۴ دی ۹۶: قانون اصلاح قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخابات شهرداران

به موجب این قانون، رسمیت داشتن کاندیداتوری اقلیت های شناخته شده در قانون اساسی در انتخابات شوراهای شهر مورد تاکید قرار گرفت. البته با ایراد شورای نگهبان به مصوبه مجلس و اصرار مجلس بر آن این مصوبه به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شد که مجمع تشخیص آن را در ۳۰ تیر ۹۷ تایید کرد و برهمین اساس سپنتا نیکنام عضو شورای شهر یزد که عضویتش در این شورا تعلیق شده بود بعد از چند ماه به شورای شهر یزد بازگشت.

۴ بهمن ۹۶: قانون الحاق ایران به کنوانسیون پالرمو

کلیات و جزییات لایحه الحاق ایران به کنوانسیون ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣلل ﻣﺘﺤﺪ ﺑﺮﺍی ﻣﺒﺎﺭﺯه ﺑﺎ ﺟﺮﺍﺋﻢ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻓﺮاملی یا همان «پالرمو» در مجلس به تصویب رسید. البته این مصوبه مجلس دو بار مورد ایراد شورای نگهبان قرار گرفت و نهایتا دولت اصلاحیه این لایحه را در قالب لایحه جدیدی به مجلس تقدیم کرد.

۲۰ اسفند ۹۶: قانون حمایت از حقوق معلولان

در این قانون مناسب‌‏سازی، دسترس‏‌پذیری و تردد و تحرک،  خدمات بهداشتی، درمانی و توانبخشی، کارآفرینی، اشتغال، مسکن،‌ حمایت‌های مالی و برخی تسهیلات برای افراد دارای معلولیت پیش‌بینی شده است.

۲۶ اردیبهشت ۹۷:  استفساریه‌ تبصره (۱۲) قانون بودجه ۹۷

به موجب این مصوبه منظور از افزایش پلکانی نزولی حقوق مندرج در جزء یک بند (الف) تبصره (۱۲) قانون بودجه سال ۹۷ کل کشور که طبقات پایین‌تر از افزایش بیشتری برخوردار شوند، میزان افزایش پایین‌ترین طبقه ۲۰ درصد و بالاترین طبقه یک درصد است.

سال سوم (خرداد ۹۷ تا خرداد ۹۸)

۹ خرداد ۹۷:  قانون دائمی شدن آیین دادرسی کیفری

قانون آیین دادرسی کیفری که از سال ۶۲ مکررا اصلاح شده بود همواره به عنوان یک قانون آزمایشی اجرا می‌شد و هر چند سال یکبار مجوز تمدید اجرای آزمایشی آن از مجلس گرفته می‌شد که نهایتا با مصوبه مجلس دهم از حالت آزمایشی خارج و تبدیل به قانون دائمی شد.

۳۱ تیر ۹۷: قانون اصلاح قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم

نمایندگان مجلس این لایحه را که از سوی دولت به مجلس ارسال شده بود را با اکثریت آراء، تصویب و برای اظهار نظر به شورای نگهبان ارسال کردند. این مصوبه که اصلاح قانون مصوب سال ۹۴ مجلس بود از دیگر لوایح مورد تاکید FATF است.

۶ شهریور ۹۷: قانون اصلاح قانون ممنوعیت به کارگیری بازنشستگان

براساس این مصوبه به‌کارگیری بازنشستگان در مشاغل دولتی ممنوع شد. نمایندگان مجلس با اکثریت آراء، طرح اصلاح قانون ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان تصویب کردند که طبق این مصوبه مجلس به‌کارگیری بازنشستگان در مشاغل دولتی (البته با برخی استثنائات در مقامات) ممنوع شد.

۳ مهر ۹۷: قانون اصلاح قانون مبارزه با پولشویی در مجلس

نمایندگان مجلس قانون مبارزه با پولشویی که پیش‌تر در سال ۸۶ تصویب شده بود را اصلاح کردند که این مصوبه مورد ایراد شورای نگهبان قرار گرفت و پس از آن به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شد که مورد تایید مجمع قرار گرفت. این قانون از قوانین چهارگانه مورد تاکید FATF است.

۳ مهر ۹۷: تصویب لایحه پالرمو

لایحه الحاق ایران به کنوانسیون سازمان ملل برای مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فراملی یا همان «پالرمو» پس از چند مرحله رفت و برگشت بین مجلس و شورای نگهبان و اصرار نمایندگان بر مصوبه خود به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شد اما تاکنون این لایحه در مجمع تعیین تکلیف نشده است. پالرمو یکی از ۴ لایحه مورد تاکید FATF است.

۱۵ مهر ۹۷: لایحه  CFT

لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم (CFT) به عنوان یکی از لوایح چهارگانه FATF در مجلس تصویب و برای اظهار نظر به شورای نگهبان ارجاع شد که پس از رفت و برگشت بین شورای نگهبان و مجلس و اصرار نمایندگان بر مصوبه خود برای اظهار نظر نهایی به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شد که تاکنون تعیین تکلیف نشده است.

۴ خرداد ۹۸: قانون حفاظت از خاک

لایحه حفاظت از خاک که مواد مهمی را از حیث زیست‌محیطی و جلوگیری از فرسایش خاک در خود گنجانده بود به تصویب مجلس رسید. یکی از مواد مهم این قانون ممنوعیت انتقال خاک به خارج از کشور و تعیین مجازات برای این اقدام بود.

سال چهارم (خرداد ۹۸ تاکنون)

۲۴ تیر ۹۸: قانون تشکیل وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی

بر اساس این مصوبه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با تمامی اختیارات و وظایف و بدون توسعه تشکیلات و افزایش نیروی انسانی به «وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی» تبدیل می شود و دولت موظف است تغییرات در شرح وظایف وزارتخانه جدید را حداکثر ظرف مدت یک سال برای تصویب به مجلس شورای اسلامی ارائه کند.

۷ مرداد ۹۸: قانون مدیریت بحران

قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران در پی توصیه رهبری پس از زلزله بم در سال ۸۷ به تصویب مجلس وقت رسید اما مقرر شد تا اجرای آن به مدت پنج سال به شکل آزمایشی ادامه پیدا کند. این در حالی بود که این قانون بعد از ۵ سال چندین بار تمدید شد بدون اینکه قانون دائمی برای آن پیش‌بینی شود تا اینکه نهایتا این قانون در مجلس دهم به تصویب رسید.

۲ مهر ۹۸: قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی

به موجب این مصوبه مجلس فرزندان حاصل از ازدواج شرعی زنان ایرانی با مردان غیرایرانی که قبل یا بعد از تصویب این قانون متولد شده یا می شوند، قبل از رسیدن به سن هجده سال تمام شمسی به درخواست مادر ایرانی در صورت نداشتن مشکل امنیتی (به تشخیص وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه) به تابعیت ایران در می‌آیند. البته تا این لحظه برخی نمایندگان پیگیر این طرح اعلام کردند که هنوز این قانون اجرایی نشده است.

۲۱ مهر ۹۸: قانون تشدید مجازات اسیدپاشی و حمایت از بزه‌دیدگان ناشی از آن

به موجب این مصوبه که با حضور جمعی از قربانیان اسیدپاشی در مجلس به عنوان مهمان به تصویب رسید، علاوه بر تعیین مصادیق مربوط به اسیدپاشی، مجازات‌های سخت‌گیرانه‌تری برای عاملان اسیدپاشی در نظر گرفته شد. پرداخت هزینه های درمان بزه دیده، ارائه خدمات روانشناختی، مددکاری و توانبخشی و بررسی خارج از نوبت شکایات مربوطه از دیگر مصوبات این قانون بود.

۶ بهمن ۱۳۹۸: قانون شفافیت و نظارت بر تأمین مالی فعالیت های انتخاباتی در انتخابات مجلس

طبق این مصوبه دریافت یا پرداخت کمک مالی نقدی یا غیرنقدی جهت تأمین منابع مالی فعالیت های انتخاباتی و هزینه کرد آنها شکل قانونی و شفافی پیدا کرد و مقرر شد کاندیداها برای ارائه مخارج و هزینه‌کردهای خود نماینده مالی معرفی کنند.

۱۵ دی ۹۸: قانون الزام دولت در تعیین سرفصل «جنایات و توطئه های آمریکا» در کتب درسی مدارس و دانشگاهها

به موجب این مصوبه وزارتخانه های «آموزش و پرورش»، «علوم، تحقیقات و فناوری» و «بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» مکلف شدند با بهره گیری از تمام اسناد تاریخی به ویژه اسناد به  جای مانده از لانه جاسوسی آمریکا در تهران، سرفصل جنایات، توطئه ها، خیانت ها و مداخلات نظام استکباری به ویژه دولت آمریکا در دنیا (با اولویت ایران) را در برنامه ها و کتب درسی مدارس، مؤسسات آموزش عالی و دانشگاههای دولتی و غیردولتی کشور اعم از وابسته به این وزارتخانه ها و یا تحت نظارت آنان بگنجانند.

۱۷ دی ۹۸: قانون اصلاح قانون اقدام متقابل در برابر اعلام سپاه به عنوان «سازمان تروریستی» توسط آمریکا

در این قانون دولت موظف شد جهت تقویت بنیه دفاعی نیروی قدس سپاه پاسداران مبلغ دویست میلیون یورو از طریق صندوق توسعه ملی در چهارچوب اذن مکتوب در اختیار این نیرو قرار دهد.

به موجب این قانون «کلیه اعضای پنتاگون و شرکتها و مؤسسات وابسته و عاملان و فرماندهان و آمران شهادات سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی تروریست اعلام می‌شوند و هرگونه کمک به این نیروها همکاری در اقدام تروریستی محسوب می‌شود».