مروری‌بر 2 دهه برگزاری جشنواره فیلم کوتاه/اقبال این سینما بلند است
جشنواره فیلم کوتاه تهران در حالی برگزاری سی و هفتمین دوره خود را در سایه کرونا آغاز کرده است که طی دوران برگزاری در دو دهه نخست هم فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشته است.
به گزارش مهر، سی و هفتمین جشنواره فیلم کوتاه تهران هرچند نه در بخش اصلی، بلکه در بخش جانبی و با برگزاری نشست‌های آموزشی از روز گذشته آغاز به کار کرده است. آن‌هم در شرایطی که حال و هوای این روزها به‌شدت کرونایی است طبق آخرین آمار ارائه شده ظهر دیروز، به لطف تدابیر مدیران در مهار این هدیه چینی تنها در ۲۴ ساعت ۴۱۵ نفر از هم‌وطنانمان جان سپردند! آماری که چند روزی است بی‌مهارتر از همیشه سربه‌صعود گذاشته است.
این یک رکورد در تمام روزهای همه‌گیری این بیماری در کشور است؛ آماری که به گفته مسئولان بهداشتی احتمال افزایشش هم وجود دارد و همچنان بدون هیچ سیاست پیش‌گیرنده کاربردی توصیه می‌شویم به زدن ماسک!
همین شرایط هم باعث شد تا برخلاف پیش‌بینی‌ها نمایش فیلم‌های جشنواره فیلم کوتاه هم به تعویق بیفتد تا زمانی که نفس‌های مرگ بار این ویروس کمی فروکش کند و مجال برگزاری همایش‌ها آن هم به صورت محدود و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی را بدهد.
مرور کوتاه دهه نخست برگزاری جشنواره فیلم کوتاه
حالا سی و هفت سال از برگزاری اولین دوره جشنواره فیلم کوتاه تهران می‌گذرد؛ رویدادی که از دل جشنواره فیلم فجر متولد شد و به عنوان بخش جانبی آن آغاز به کار کرد؛ زمان فعالیتش هم به همان تاریخ جشنواره فیلم فجر گره خورده بود یعنی ۱۲ تا ۲۲ بهمن سال ۱۳۶۱.
از همان دوره‌های نخستین هم بود که جشنواره در ۲ بخش جنبی و اصلی برگزار شد؛ اما این تنها اتفاق حادث شده بر این جشنواره نبوده، در این سی و هفت دوره فراز و نشیب‌های زیادی به خود دیده است از کوچ جشنواره در دوره سوم از تهران به شیراز تا اداره جشنواره توسط شورای برگزاری که برگزار کنندگان در دوره چهارم به آن رسیدند. دوره پنجم را می‌توان زمان آشنایی مخاطبان با این رویداد تازه متولد شده دانست.
در دوره ششم جشنواره زیر نظر معاونت سینمایی وقت برگزار شد و با افزایش حضور فیلمسازان زن در دوره هفتم در نهایت آنچه که دوره هشتم را متمایز از سایر دوره‌ها کرد حذف بخش عکس از جشنواره بود. تغییر عمده دوره نهم هم حذف بخش جنبی و مرور یک سال سینمای جوان و افزودن بخش‌های جشنواره جشنواره‌ها و تجربه‌ها بود.
سرانجام دوره نهم مخاطبان به یکی از عناصر پویایی جشنواره تبدیل شدند در همین دوره هر روز برای انتخاب بهترین فیلم از مهمانان و تماشاگران نظرسنجی می‌شد.
جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران در دومین دهه برگزاری خود شاهد اضافه شدن بخش فیلم‌های ۱۰۰ ثانیه‌ای، حضور آثار جهانی و جامعیت جشنواره نسبت به دهه گذشته در کشور بود.
در ادامه و در آستانه برپایی سی و هفتمین دوره از جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، تحولات و دستاوردهای دومین دهه از برگزاری جشنواره یعنی دوره ۱۱ تا ۲۰ را به صورت سال به سال مرور خواهیم کرد.
گام یازدهم؛ جشنواره در آستانه دهه دوم
یازدهمین دوره جشنواره سینمای جوان ۸ الی ۱۲ فروردین سال ۱۳۷۳ در فرهنگسرای بهمن برگزار شد.
وحید طوفانی اصل دبیر این دوره بود و علیرضا صارمی مدیر اجرایی و دبیرخانه، مجتبی آقایی معاون بخش عکس، مهدی عبدالهی معاون بخش فیلم، امیرهوشنگ دارایی مسئول شبکه تصویر، ناصر شاملی مسئول پشتیبانی و اسماعیل عباسی سردبیر روزنامه جشنواره شورای برگزاری این دوره را تشکیل دادند.
هیأت داوران این دوره در بخش فیلم علی شیدفر، حمیدرضا آشتیانی پور، جهانگیر الماسی، محمد شریفی و هوشنگ مرادی‌کرمانی و بودند و در بخش فیلمنامه هم محمد آفریده، اسماعیل رحیم‌زاده و محمدرضا سرهنگی داوری آثار را برعهده داشتند. همچنین قضاوت آثار در بخش عکس برعهده نرجس خاتون اویسی، ژاکلین میرصادقی، محمد تهرانی، مسعود زنده روح کرمانی، هوشنگ سلامت، علی اصغر داودآبادی فراهانی و مهرداد نجم‌آبادی بود.
برگزیدگان بین‌الملل، بخش عکس، نگاهی به پیشینه سینمای آماتور ایران، بخش نمایش‌های ویژه و جشنواره در آستانه دهه دوم بخش‌های جانبی این دوره به شمار می‌آمدند.
جلسات نقد و بررسی در طول برگزاری جشنواره توسط خسرو سینایی برگزار شد.
گام دوازدهم؛ انتشار کتابی از آثار جشنواره
دوازدهمین دوره جشنواره سینمای جوان ۸ الی ۱۲ فروردین سال ۱۳۷۴ برگزار شد.
وحید طوفانی اصل دبیر این دوره بود و علیرضا کریمی صارمی مدیر اجرایی، حسن دزواره امور بین‌الملل و مهدی عبدالهی معاون فیلم شورای برگزاری این دوره جشنواره را تشکیل دادند که در فرهنگسرای بهمن و شفق برگزار شد.
اعضای هیأت داوران این دوره در بخش فیلم عبارت بودند از حمیدرضا آشتیانی‌پور، علی اکبر قاضی‌نظام، محمدجعفر صافی، محمود کلاری و ناصر غلامرضایی و در بخش فیلمنامه هم اسماعیل رحیم‌زاده، داریوش نوروزی و محمدرضا سرهنگی قضاوت آثار را برعهده داشتند.
در این دوره فیلمنامه‌های منتخب در کتابی با عنوان «یک باغ پر از شکوفه» به چاپ رسید. همچنین نشریه روزانه در ۶ شماره به سردبیر سعید رجبی فروتن منتشر شد.
گام سیزدهم، اضافه شدن فیلم‌های صد ثانیه‌ای به جشنواره
جشنواره سینمای جوان در سیزدهمین دوره از ۲۸ تیر الی دوم مرداد ۱۳۷۵ برگزار شد و محمدحسین صوفی مدیرعامل وقت انجمن سینمای جوانان ایران دبیر این دوره بود.
اعضای شورای برگزاری این دوره شامل مجتبی آقایی سربرزه قائم مقام دبیر، علیرضا کریمی صارمی مدیر اجرایی، حسن دزواره مدیر بین‌الملل، جلیل شعبانی معاون بخش فیلمنامه، مسعود زنده روح کرمانی معاون بخش عکس، محسن علی محمدی روابط عمومی و محمدمهدی عسگرپور معاون آموزش و تولید می‌شود.
هیأت داوران این دوره در بخش فیلم محمود کلاری، ناصر غلامرضایی، محمدجعفر صافی، علی اکبر قاضی و حمیدرضا آشتیانی‌پور بودند و محمد ستاری، جهانگیر چراغی، بهمن جلالی، یحیی دهقانپور و میترا محاسنی هم داوران بخش عکس را تشکیل دادند.
در این دوره فیلم‌های صد ثانیه‌ای به عنوان بخش جنبی به جشنواره اضافه شد.
گام چهاردهم؛ نمایش آثار جهانی در جشنواره
چهاردهمین دوره جشنواره سینمای جوان ۱۶ الی ۲۱ فروردین ۱۳۷۶ برگزار شد که محمدحسین صوفی دبیری آن را بر عهده داشت.
هیأت داوران این دوره را جهانگیر الماسی، جواد شمقدری، کمال تبریزی، محمد کاسبی و مجید مجیدی تشکیل داده بودند.در چهاردهمین دوره نمایش فیلم‌های بین‌الملل به عنوان بخش جنبی در نظر گرفته و این دوره جشنواره در سه بخش فیلم و عکس و فیلمنامه برگزار شد و بابک فروتنی طراح پوستر این دوره بود.
گام پانزدهم؛ بلوغ جشنواره
پانزدهمین دوره جشنواره سینمای جوان ۲۴ الی ۲۸ فروردین ۱۳۷۷ به دبیری وحید طوفانی اصل برگزار شد.
اعضای شورای برگزاری این دوره عبارتند از علیرضا کریمی صارمی مدیر اجرایی، حسن دزواره مدیر بین‌الملل، حبیب ایل‌بیگی مدیر روابط عمومی، ابراهیم تجدد علیزاده آموزش و مجتبی آقایی دبیر بخش عکس بودند.
همچنین در بخش فیلم ناصر تقوایی، کمال تبریزی، احمد الستی، کیوان جهانشاهی، غلام حیدری، محمد داودی، بهرام دهقانی، مجتبی راعی و احمد طالبی‌نژاد به داوری آثار پرداختند و جهانگیر چراغی، محمد غفوری، احمد ناطقی، مسعود زنده روح کرمانی و مجتبی آقایی سربرزه داوران بخش عکس بودند.
مسابقه بخش عکس و مروری بر آثار فرشاد فداییان از بخش‌های جنبی این دوره جشنواره بود.
همزمان با برپایی جشنواره علاوه بر کاتالوگی به ۲ زبان، سه کتاب فیلم کوتاه سینمای مستقل، گلستون (مجموعه فیلمنامه و عکس‌های شرکت کننده) منتشر شد. بابک فروتنی طراح پوستر این دوره بود.
گام شانزدهم؛ حضور گسترده فیلمسازان از نقاط مختلف ایران
شانزدهمین دوره جشنواره سینمای جوان ۲۴ الی ۲۸ فروردین ۱۳۷۷ برگزار شد و جعفر صانعی مقدم دبیری این دوره را بر عهده داشت که علیرضا کریمی صارمی مدیر اجرایی، حسن دزواره مدیر بین‌الملل و حبیب ایل‌بیگی مدیر روابط عمومی اعضای شورای سیاستگذاری آن بودند. سینما فلسطین و موزه هنرهای معاصر میزبان این دوره جشنواره بودند.
هیأت داوران این دوره در بخش مسابقه ایران (الف) کیومرث پوراحمد، کمال تبریزی و مجید مجیدی، در بخش مسابقه ایران (ب) محمدعلی طالبی، مهوش شیخ‌الاسلامی و علی محمد قاسمی و مسابقه بین‌الملل منوچهر عسگری‌نسب، آن جلا هارت، کرسی کینونن، آمیریت گانجار و یان باکا بودند.
کودک و نوجوان و فیلم کوتاه، لحظه‌های ماندگار، گفتگوی تمدن‌ها، مروری بر فیلم‌های کوتاه فلاند، برگزیده یونیکای ۹۹-۹۸، مروری بر آثار علی محمد قاسمی از بخش‌های جنبی این دوره بود.
در این دوره محل برگزاری پس از سال‌ها به یک سینما منتقل شد. حضور بیش از ۲۰ فیلمساز زن در بخش بین‌الملل و نمایش آثار فیلمسازانی از ۱۵ شهرستان مختلف از نکات قابل توجه این دوره بود.
گام هفدهم؛ حضور پرشور سینماگران جهان
هفدهمین دوره جشنواره سینمای جوان پنجم الی ۱۰ آبان ۱۳۷۹ برگزار شد که جعفر صانعی مقدم دبیری آن را برعهده داشت.
اعضای شورای برگزاری این دوره عبارت بودند از علیرضا کریمی صارمی مدیر اجرایی، محمد آفریده مدیر تولید، حسن دزواره مدیر بین‌الملل و حبیب ایل‌بیگی مدیر روابط عمومی.
این دوره در مرکز آفرینش‌های فرهنگی و هنری کانون، سینما فلسطین و سینما تک موزه هنرهای معاصر میزبان مخاطبان بود.
هیأت داوران این دوره در بخش مسابقه ایران (الف) سعید حاجی‌میری، علی محمد قاسمی، زاون قوکاسیان، کیانوش عیاری، ناصر تقوایی و در بخش مسابقه ایران (ب) احمد ضابطی جهرمی، مسعود امامی، مجتبی راعی، علی شیدفر و رضا سبحانی و در بخش مسابقه بین‌الملل احمد الستی، رژه گونین، آساکو فوجیوکا، الاسعد الجموسی و زیتاکار والخوسا بودند.
کودک و نوجوان و فیلم کوتاه، گفتگوی تمدن‌ها، مرور تعدادی از آثار شهید آوینی، نمایش‌های ویژه، مرور فیلم‌های انیمیشن مرکز ملی فیلم کانادا، مرور فیلم‌های کوتاه هلند، مرور فیلم‌های کوتاه فرانسه و مرور بر آثار وحید موسائیان از بخش‌های جنبی این دوره است.
در این دوره نشریه روزانه با عنوان «نگاه» زیر نظر علی شیدفر منتشر شد و رضا عابدینی طراحی پوستر را برعهده داشت.
گام هجدهم؛ اضافه شدن بخش گفتگوی تمدن‌ها
هجدهمین دوره جشنواره سینمای جوان ۱ الی ۶ آبان ۱۳۸۰ برگزار شد و همچون دوره پیشین جعفر صانعی‌مقدم مدیر عامل وقت انجمن سینمای جوان ایران دبیری آن را برعهده داشت. این دوره در مجتمع فرهنگی و هنری تهران (سینما ایران) برگزار شد.
هیأت دواران این دوره در بخش مسابقه ایران را رخشان بنی‌اعتماد، محمدرضا شریفی، محمدرضا اصلانی، علی معلم و رضا میر کریمی تشکیل می‌دادند. همچنین در بخش ویژه فیلم‌های کوتاه با موضوع امام علی (ع) سیدحمید میر خندان، عباس معلمی، احمدرضا دلاوری و علیرضا سجادپور قضاوت آثار را برعهده داشتند.
گئورگی کارپاتی، مجید مجیدی و شین اسمیت داوران بخش مسابقه بین‌الملل بودند و در بخش گفتگوی تمدن‌ها هم حسن دزواره، حشام جمال الدین محمد الخطیب، ماریو ویتالونه و کنستانتین پاسالیس به داوری آثار پرداختند.
گام نوزدهم؛ حمایت گسترده از جشنواره
نوزدهمین دوره جشنواره سینمای جوان یکم الی ۶ آبان ۱۳۸۰ برگزار شد و مجتبی اقدامی مدیر عامل وقت انجمن سینمای جوان ایران دبیر این دوره بود.
هیأت داوران این دوره در بخش مسابقه ایران جعفر صانعی‌مقدم، محمدرضا جعفری جلوه، علیرضا رئیسیان، کامبوزیا پرتوی و پرویز صمدی مقدم و در مسابقه بین‌الملل علیرضا شجاع نوری، آن دری بدنارک، یوک مویی چانگ، امیر عماری و استاووس استاورووس خاساپیس بودند.
سازمان ملی جوانان، شبکه اول سیما، مؤسسه فرهنگی هنری شقایق روستا و هواپیمایی هما از حامیان این دوره بودند. مرتضی آکوچکیان طراحی پوستر این دوره را برعهده داشت.
گام بیستم؛ تغییر نام جشنواره به فیلم کوتاه
بیستمین دوره جشنواره سینمای جوان ۲۸ مهر الی ۴ آبان سال ۱۳۸۲ برگزار شد و محمد آفریده مدیر عامل وقت انجمن سینمای جوان ایران دبیر این دوره بود.
اعضای شورای برگزاری این دوره شامل مژگان زرگر مدیر اجرایی، حسن دزواره مدیر بین‌الملل، شهنام صفاجو مدیر روابط عمومی، علیرضا یوشی طراح سایت، سهیل جهان بیگلری، فریده فرخنده کیش، مسعود بخشی و شیرین نادری بودند.
این دوره در سینما فلسطین، موزه فرش و سه فرهنگسرا و همزمان در اردبیل، بوشهر، مشهد، سنندج و خرم آباد برگزار شد.
داریوش یاری، مهدی جعفری، روبرت صافاریان، علی‌اکبر قاضی‌نظام، آرش رصافی، ابراهیم تجدد علیزاده، کوروش گرمساری، نسرین شاه‌محمدی، شهرام مکری و فیما امامی اعضای هیأت انتخاب این دوره بودند.
هیأت داوری این دوره در بخش مسابقه ملی را وحید موسائیان، رضا مقصودی، محمد داودی، کمال تبریزی و احمد الستی و مسابقه بین‌الملل را علیرضا شجاع نوری، پتر وین، سیلون ماریت، سیگو تونو و اریش ریس تشکیل دادند.
مروری بر آثار استان قزوین، ربع قرن با انقلاب، برگزیده ۲۰ سال فیلم کوتاه جشنواره سینمای جوان، مروری بر فیلم‌های کوتاه بوسنی، مروری بر فیلم‌های کوتاه ژاپن، مروری بر فیلم‌های کوتاه بریتانیا و آلمان (از دیروز تا امروز)، مروری بر آثار امیرشهاب رضویان و مروری بر آثار ساعد نیک ذات از بخش‌های جانبی این دوره بود. از این دوره به بعد جشنواره به فیلم کوتاه تغییر نام داد.
در ارزیابی دهه دوم جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران می‌توان این ۱۰ سال را مسیری دانست که به تکامل و معرفی این رویداد سینمایی منجر می‌شود، چرا که در این یک دهه شاهد اضافه شدن بخش‌های متعدد و متنوعی به این جشنواره هستیم که هر کدام در سال‌های بعد به جایگاه و اعتبار مهمی در نظر مخاطبان این رویداد سینمایی دست پیدا می‌کنند.
همچنین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه توانست با عملکرد خود از دایره محدود مخاطبان که عموماً شامل کارگردانان فیلم کوتاه و فعالان این حوزه می‌شد پا را فراتر گذاشته و در سطح ملی و جهانی نظر مخاطبان و علاقه‌مندان عمومی را به این رویداد و البته فیلم کوتاه جلب کند.
سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری سید صادق موسوی با برگزاری ۲۰ نشست تخصصی از دیروز چهارشنبه ۷ آبان آغاز به کار کرده است.
