سفرهای خاموش به شهرهای قرمز

روزانه ۱۳۰هزار مسافر با اتوبوس به شهرهای کشور و حتی استان‌های قرمز و نارنجی سفر می‌کنند. سفرهای خاموش حتی به استان‌های قرمز و نارنجی از هفته گذشته آغاز شده است. روزنامه همشهری نوشت: «تب سفرهای ۱۴۰۰ در داغی کرونا آغاز شد؛ آن هم درست با اعلام رسمی از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا و رئیس‌جمهوری که سفر نوروزی به شهرهای قرمز و نارنجی را ممنوع و سفر به شهرهای زرد و آبی را آزاد کرده‌است. در هفته‌های اخیر این تنها وزارت بهداشت کشور بود که صراحتا به مردم توصیه کرده «فکر سفر در نوروز را از سر خارج کنند؛ چون تبعات آن ورود به فاز چهارم کرونا در کشور و خارج از توان کادر درمان است.» روزنامه همشهری پیش‌تر اعلام کرده بود، قرار است رنگ‌بندی اعلام شده از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا در روزهای پیش از نوروز به‌ عنوان پایه سفرهای نوروزی ملاک سفر قرار بگیرد و در آخرین رنگ‌بندی سال ۹۹، شهرهای ممنوعه برای سفر مشخص و سفر به شهرهای زرد و آبی آزاد شود. این رنگ‌بندی البته هر هفته به‌روزرسانی می‌شود تا اگر شهرهای زرد و آبی دیگری به قرمز و نارنجی تبدیل شدند، سفر به آنها هم ممنوع شود. هشدارهای وزیر بهداشت اما تا پیش از تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا برای جهت دادن به این ستاد به‌ منظور ممنوعیت مطلق سفر کارساز نبود و با اعلام تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا برای باز کردن مسیر سفرهای نوروزی آن هم در آستانه ورود ایران به موج چهارم کرونا، سعید نمکی، وزیر بهداشت این‌ بار به مردم التماس کرده است که «حتی اگر تمام شهرهای ایران برای سفر باز شدند نیز حضرت عباسی سفر نروید.» وضعیت عجیب پایانه‌های مسافربری خبرنگاران همشهری صبح دیروز با حضور در پایانه‌های مسافربری تهران اعلام کردند که تقاضا برای خرید بلیت سفرهای نوروزی بسیار زیاد است و پروتکل‌ها مراعات نمی‌شود. حضور میدانی خبرنگاران همشهری در پایانه‌های مسافربری گویای آن است که تب سفر نوروزی در این پایانه‌ها داغ است و پروتکل‌های مسافرگیری نیز از سوی تعاونی‌های مسافربری زیر پا گذاشته می‌شود. بر اساس آن چه خبرنگاران همشهری از پایانه‌های مسافربری گزارش داده‌اند، خرید سیستمی بلیت اتوبوس به‌صورت آنلاین همراه با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و یک صندلی در میان است، اما در واقع اتوبوس‌های مسافرتی با ظرفیت کامل حتی در راهروهای خودروها مسافرگیری می‌کنند و مسافران را به شهرهای مقصد می‌رسانند. دور زدن پروتکل‌های بهداشتی در پایانه‌های مسافربری در شرایطی صورت می‌گیرد که نظارت بر رعایت دقیق پروتکل‌های بهداشتی سفر بر عهده ستاد ملی مقابله با کرونا و همچنین ستاد خدمات سفر است. با این حال اگر سری به پایانه مسافربری غرب در میدان آزادی تهران بزنید به وضوح سیل مسافران جاده‌ای متقاضی سفر با اتوبوس‌های بین‌ شهری و همچنین دور زدن پروتکل‌های بهداشتی در شیوه مسافرگیری را شاهد خواهید بود. اتوبوس‌های بین‌ شهری اگرچه در پایانه‌های مسافربری رفتاری بر اساس پروتکل‌های بهداشتی دارند و با نصف ظرفیت مسافرگیری می‌کنند، اما پس از خروج از پایانه اقدام به مسافرگیری می‌کنند. خبرنگاران همشهری حتی شاهد بودند که در پایانه مسافربری غرب تهران چگونه یک مسافر به مقصد کردستان برای خرید بلیت به اتمام رسیده سفر با اتوبوس التماس می‌کرد و مسئول فروش بلیت به او گفت که «راهروی اتوبوس نیز مملو از مسافر است و جایی برای سوار کردن مسافر جدید وجود ندارد.» مسافران ورودی به شهرهای قرمز برخی گزارش‌ها البته از آغاز سفرهای خاموش نوروزی پیش از ۲۵اسفندماه و اعمال محدودیت‌های تردد نوروزی حکایت دارند و همشهری در تماس با برخی از استان‌هایی که پیش از این سفر به آنها ممنوع شده دریافته است که حجم ورود و خروج از این استان‌ها نیز با افزایش مواجه بوده است. روزنامه همشهری آمار ورود و خروج به ۲ استان نارنجی و پرمسافر شمالی کشور را در اختیار دارد که بر اساس این آمار مشخص شده است، ورود به استان‌های گیلان و گلستان در ۲هفته گذشته با افزایش نسبی مواجه بوده‌ است. بر اساس آماری که اداره مدیریت اطلاعات راه‌های گیلان در اختیار همشهری قرار داده است، در روزهای چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه ۲ هفته قبل تعداد ۱۰۴هزار و ۵۲۲دستگاه خودرو وارد استان گیلان شده است که با محاسبه ۳سرنشین برای هر خودروی در سفر با ۳۱۳هزار و ۵۶۶مسافر به گیلان رسیدند. این‌ در حالی است که در تعطیلات آخر هفته گذشته این آمار با ۴.۳درصد افزایش مواجه شد و به تعداد ۱۰۹هزار و ۱۵خودروی ورودی به استان گیلان با تعداد ۳۲۷هزار و ۴۵مسافر ورودی به این استان نارنجی رسید. این آمار به‌ معنای آغاز خاموش سفرهای نوروزی، یک هفته پیش از آغاز رسمی این سفرهاست. آمار خروجی از استان گیلان هم خود نشان از افزایش خروج از این استان نارنجی دارد. در ۳روز پایانی ۲هفته قبل، ۹۶هزار و ۶۷دستگاه خودرو از گیلان خارج شده‌اند که این آمار در تعطیلات پایان هفته گذشته به ۹۹هزار و ۹۴۱دستگاه خودروی خروجی رسیده. این آمار نشانه آن است که سفر خاموش از مقاصد گردشگرپذیر نیز آغاز شده است. در استان گلستان نیز آمار ۲هفته قبل ورود به این استان نارنجی با افزایش مواجه بوده و در تعطیلات آخر هفته ۲هفته قبل، ۶۷هزار و ۳۱۴دستگاه خودرو با تعداد ۲۰۱هزار و ۹۴۲مسافر ورودی به این استان سفر کرده‌اند. ۳روز آخر هفته گذشته اما این آمار به ۶۵هزار و ۳۱۰خودروی ورودی با تعداد ۱۹۵هزار و ۹۳۰مسافر ورودی رسید. ۱۳۰هزار مسافر روزانه در پایانه‌های مسافربری داریوش باقر جوان، مدیرکل دفتر حمل‌ونقل مسافر سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور به همشهری خبر داده است که روزانه به‌ طور متوسط ۱۳۰هزار مسافر توسط سیستم حمل‌ونقل جاده‌ای در کشور جابه‌جا می‌شوند. بر اساس این اعلام، مشخص می‌شود که از همین امروز تا پایان اسفندماه سال ۹۹تعداد ۷۸۰هزار مسافر از پایانه‌های مسافربری به مقاصد مختلف کشور سفر می‌کنند و در این شرایط اگر پروتکل‌های بهداشتی نادیده گرفته یا اجرای آنها با کاستی مواجه شود، نگرانی‌ها از افزایش شیوع کرونا پس از فروردین ۱۴۰۰در کشور بی‌دلیل نخواهد بود. با این حال، داریوش باقرجوان به همشهری می‌گوید: سیستم حمل‌ونقل جاده‌ای کشور نوروز امسال به هیچ عنوان برنامه رزرو بلیت اتوبوس ندارد و این اقدام با هدف کنترل بیماری کرونا انجام شده است. او البته از مردم خواست از سفرهای غیر ضروری در کشور با استفاده از سیستم حمل‌ونقل جاده‌ای به‌خصوص سفرهای نوروزی خودداری کنند.: «سیستم حمل‌ونقل جاده‌ای کشور خدمات خود را نه برای سفرهای نوروزی که برای سفرهای اجتناب‌ناپذیر ضروری به مسافران ارائه می‌کند؛ به همین دلیل سفر در نوروز نیز با نیمی از ظرفیت سیستم حمل‌ونقل جاده‌ای و حتی یک‌سوم انجام می‌شود.» به‌ گفته مدیرکل دفتر حمل‌ونقل مسافر سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور، روزانه به‌طور متوسط ۱۰هزار سرویس اتوبوس با ضریب اشغال ۱۳مسافر در کشور حرکت می‌کنند که این ضریب اشغال می‌تواند حتی به ۱۷مسافر نیز برسد. او گفت: سفرهای اتوبوسی در کشور ۵۰درصد از ظرفیت حمل‌ونقل جاده‌ای پایین‌تر است و نسبت به‌مدت زمان مشابه سال گذشته سفر با اتوبوس با ۴۰درصد کاهش مسافر همراه بوده‌ است. داریوش باقرجوان اعلام کرد: هم‌اکنون به‌ طور روزانه ۱۳۰هزار مسافر با استفاده از اتوبوس‌های مسافری جابه‌جا می‌شوند و سیستم حمل‌ونقل جاده‌ای کشور از مردم می‌خواهد برنامه‌ریزی برای سفر نوروزی نداشته باشند، چون ظرفیت مسافرگیری محدود شده و ارائه خدمات تنها به سفرهای ضروری محدود شده است. مدیر کل دفتر حمل‌ونقل مسافر سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور در پاسخ به این سؤال همشهری که آیا دور زدن پروتکل‌های بهداشتی در پایانه‌های حمل‌ونقل مسافر در کشور به‌ویژه در شهر تهران صورت گرفته است و اتوبوس‌های بین‌شهری اقدام به مسافرگیری خارج از پایانه‌ها و بیش از ظرفیت اعلام شده می‌کنند، گفت: این بحث را رد نمی‌کنم. این فرمایش درست است که البته باید با جدیت با این موارد نیز برخورد کرد؛ چون نمی‌توان با سلامت مردم شوخی کرد. به گفته او، حتی اگر تقاضای سفرهای نوروزی برای حمل‌ونقل جاده‌ای کشور افزایش یابد، بر خلاف سفرهای نوروزی سال‌های قبل که موظف به افزایش ناوگان حمل‌ونقل برای پاسخ به تقاضای سفر بودیم، امسال هیچ ظرفیتی به ناوگان حمل‌ونقل اضافه نخواهد شد و ارائه خدمات برای سفرهای تفریحی و زیارتی منتفی است.»