مروری بر مهم‌ترین مفاهیم مورد تأکید رهبر انقلاب در سال ۱۳۹۱
سال ۱۳۹۱ را باید یکی از پربارترین سال‌ها به لحاظ طرح مفاهیم مهم در گفتمان انقلاب اسلامی از سوی رهبر انقلاب اسلامی دانست.
تولید ملی، عزت ملی، اقتصاد مقاومتی، پیشرفت اسلامی، پیشرفت علمی، تمدن‌سازی نوین اسلامی، آسیب‌شناسی سبک زندگی و تدوین فرهنگ زندگی اسلامی، منظومه‌ی فکری اسلام درباره‌ی آزادی، ثبات و آرامش سیاسی، پیچ تاریخی و بیداری اسلامی را می‌توان از جمله مهم‌ترین مفاهیم فوق دانست.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری از آن‌جا که سرعت تحولات سیاسی و شکل‌گیری خرده‌گفتمان‌های اجتماعی و حجم انبوه اخبار و اطلاعات روزمرّه که ذهن افراد را مشغول می‌کند -در کنار حادثه‌سازی‌های خبری و سیاسی دشمنان نظام اسلامی- ممکن است افکار عمومی را بیش از اندازه و به طور جزئی‌نگرانه به خود مشغول سازد، نگاه جمع‌بندی‌شده به مجموعه‌ی مفاهیم فوق و روندی که هر یک از این مفاهیم در کلام رهبر انقلاب طی کرده‌اند، می‌تواند تا حدی جبران‌کننده‌ی آسیب‌های فوق باشد؛ هر چند که فهم عمیق و منظومه‌وار به هر یک از مفاهیم فوق، فرصتی جدی برای مطالعه و تبیین را می‌طلبد. در ادامه و به‌اجمال، برخی از مهم‌ترین مفاهیم مورد تأکید رهبر انقلاب در سال گذشته را مرور خواهیم کرد.
تولید ملی
در اندیشه‌ی رهبر انقلاب، پیشرفت مادى کشور اولاً متوقف بر دو عنصر است؛ علم و تولید. از سوی دیگر، پنج سال پیش -یعنی در آغاز سال 1386- ایشان برنامه‌های دشمن برای مقابله با نظام اسلامی را در سه جمله خلاصه کردند: جنگ روانى، جنگ اقتصادى و مقابله با پیشرفت و اقتدار علمى. بنابراین و به طور طبیعی، شعارهاى سال حلقه‌هایى بود براى ایجاد یک منظومه‌ى کامل در زمینه‌ى مسائل اقتصاد؛ یعنى نوآوری و شکوفایی (1387)، اصلاح الگوی مصرف (1388)، همت مضاعف و کار مضاعف (1389) و جهاد اقتصادى (1390).سال گذشته نیز در ادامه‌ی جهاد اقتصادی ملت ایران، سال تولید ملى و حمایت از کار و سرمایه‌ى ایرانى نام گرفت.
«برای مقابله با توطئه‌های اقتصادی دشمنان و حفظ روند پیشرفت کشور، ما باید بتوانیم از کارِ کارگر ایرانى حمایت کنیم، از سرمایه‌ى سرمایه‌دار ایرانى حمایت کنیم، و این فقط با تقویت تولید ملى امکان‌پذیر خواهد شد. سهم دولت در این کار، پشتیبانى از تولیدات داخلىِ صنعتى و کشاورزى است. سهم سرمایه‌داران و کارگران، تقویت چرخه‌ى تولید و اتقان در کار تولید است. و سهم مردم -که از همه‌ى این‌ها مهم‌تر است- مصرف تولیدات داخلى است. »
از نظر رهبر انقلاب، باید کارهاى گوناگونى از ابعاد مختلف در جهت تقویت تولید ملی انجام بگیرد: تقویت مهارت‌ها در محیط کار، مسأله‌ى نگرش‌هاى درست مدیریتى، مسأله‌ى توانمندسازى نیروى کار، مسأله‌ى ایجاد احساس امنیت -هم براى کارگران، هم براى سرمایه‌گذاران- مسأله‌ى مواجهه‌ى درست با اخلال اقتصادى، توجه به ایجاد مزیت‌هاى رقابتى و قابل رقابت بودن قیمت‌های تمام‌شده، سیاست‌گذارى تولیدمحور، فرهنگ‌سازى براى مصرف تولید داخلى، ارتقاء کیفیت تولیدات داخلى، نوسازى و ابتکار در ماشین‌ها، محصولات، مدیریت، ساخت. ابلاغ سیاست‌های کلی تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه‌ی ایرانی در 23 بند، آخرین اقدامی بود که رهبر انقلاب تاکنون در این راستا انجام داده‌اند.
عزت ملی
در منطق قرآن، عزت واقعى و کامل متعلق به خداوند و متعلق به هر کسى است که در جبهه‌ى خدایى قرار میگیرد. در مصاف بین حق و باطل، بین جبهه‌ى خدا و جبهه‌ى شیطان، عزت متعلق به کسانى است که در جبهه‌ى خدایى قرار دارند. یکى از خطوط اصلى در سیره‌ى امام، دمیدن روح عزت ملى در کالبد کشور است. ملت ما با احساس عزّتى که از درس‌هاى انقلاب و امام آموخت، توانست خود را کشف کند. ملت، خود را کشف کرد، توانایى‌هاى خود را کشف کرد؛ و چنین شد که ما در این چند دهه بسیارى از تحقق وعده‌هاى الهى را با چشم خود دیدیم.
رهبر انقلاب عزت را به معنى ساخت مستحکم درونى یک فرد یا یک جامعه می‌دانند که او را در مقابله‌ى با دشمن و موانع، مقتدر می‌کند و بر چالش‌ها غلبه می‌بخشد. و از آن‌جا که استحکام، ساخت درونیِ یک کار مستمرّ و ادامه‌دار است و ملت باید دائماً با عوامل رکود و ایستایی مقابله کند، در این‌جا است که ارتباطِ «عزت» و «پیشرفت» مشخص می‌شود.
از نظر رهبر انقلاب، حضرت امام خمینی با حرکتش ما را در جاده‌اى قرار داده که هرگونه توقف در آن ما را به عقب‌گرد می‌رساند. ملتى که از حقیقت عزت برخوردار شده است و در جاده‌ى پیشرفت قرار گرفته، اگر این نعمت را کفران کند، دوباره همان سختى‌ها و سیاهى‌های دوران ذلت بر سرش سایه خواهد افکند. از نظر ایشان، تمایل مردم به عزت ملی را باید جزو واقعیت‌های جامعه برشمرد. همچنین از نظر ایشان، پیشرفت با مفهوم اسلامی شاخص‌هایی دارد که «عزت ملی» جزو مهم‌ترین این شاخصه‌ها است.
اقتصاد مقاومتی
بیش از دوسال از طرح این واژه توسط رهبر انقلاب می‌گذرد. در دیداری که ایشان با کارآفرینان داشتند، ایجاد «اقتصاد مقاومتی واقعی» در مقابل فشارهای اقتصادی دشمن را به عنوان چشم‌انداز پیش روی کارآفرینان مطرح کردند. قریب یک سال بعد، عده‌ای از دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف ایشان را از تشکیل ستاد دانشجویی برای یافتن راهکارهای اقتصاد مقاومتی آگاه کردند که با تشویق و تأیید ایشان مواجه گردید.
در حقیقت اقتصاد مقاومتی راهکاری است برای مقابله با توطئه‌ی اقتصادی دشمن که هدف آن، خدشه به رفاه عمومی و نهایتاً جدا کردن مردم از نظام به واسطه‌ی این فشارها است. البته اقتصاد به معنی حصار کشیدن دور خود و فقط انجام یک کارهاى تدافعى نیست، بلکه اقتصاد مقاومتى یعنى آن اقتصادى که به یک ملت امکان می‌دهد که حتى در شرائط فشار هم رشد و شکوفایى اقتصادی داشته باشند.
مردمى‌کردن اقتصاد، کاهش وابستگى به نفت، مدیریت مصرف به معنی پرهیز از اسراف و همچنین تلاش برای مصرف کالای داخلی، حرکت بر اساس برنامه، نگاه علمی به اقتصاد، ثبات در سیاست‌های اقتصادی، تدوین طرح‌های اقتصاد مقاومتی همچون طرح هدفمندی یارانه‌ها، تقویت شرکت های دانش‌بنیان، تبیین علمی ایده ی اقتصاد مقاومتی توسط اساتید اقتصاد و تقویت تولید داخل، از جمله کارهاى اساسى برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی است. تصمیم‌هاى خلق‌الساعة و تغییر مقررات، جزو ضربه‌هایى است که به «اقتصاد مقاومتى» وارد می‌شود و باید دولتمردان از آن اجتناب کنند.
پیشرفت اسلامی
از نظر رهبر انقلاب، هدف‌هاى ملت ایران را در یک مفهوم خلاصه می‌شود و آن مفهوم کلیدى عبارت است از «پیشرفت»؛ منتها با تعریفى که اسلام براى پیشرفت می‌کند. البته پیشرفت، هم عبارت از راه و مسیر است و هم هدف است، چرا که پیشرفت انسان هرگز متوقف نمی‌شود. اما از آن‌جا که بالأخره یک مصداق عینى و خارجى براى پیشرفت با مفهوم اسلامى وجود دارد، می‌توانیم پیشرفت همه‌جانبه را به معنى «تمدن‌سازى نوین اسلامى» بدانیم.
هدف ملت ایران و هدف انقلاب اسلامى ایجاد یک تمدن نوین اسلامى است. شاخص‌های اصلی تعریف اسلامیِ پیشرفت عبارتند از عدالت، عزت ملی و اعتمادبه‌نفسِ ملی. البته از نظر رهبر انقلاب پیشرفت ما در شاخص عزت و اعتمادبه‌نفس مطلوب است، اما در پیشرفت ما در شاخص عدالت به نسبت آن‌چه اسلام از ما می‌خواهد، رضایت‌بخش نیست. پیشرفت با تعریف اسلامی زیربناهایی دارد که عبارتند از ثبات سیاسی، زیربناهای اقتصادی، زیربناهای قانونی و نیروی انسانی.
تفاوت اصلی پیشرفت طبق تعریف اسلامی با پیشرفت در تعریف غربی این است که پیشرفت در اندیشه‌ی غربی تک‌بُعدی و تک‌ساحتی است، اما پیشرفت در اندیشه‌ی اسلامی این‌گونه نیست. تمامی مظاهر تمدن غرب و پیشرفت‌های ظاهری آن -حتی در علم و سیاست- از نظر رهبر انقلاب از جنس پیشرفت‌های سخت‌افزاری است. نرم‌افزار تمدن اسلامی اما عبارت است از آن چیزی که به آن سبک زندگی، شیوه‌ی زیستن یا فرهنگ زندگی می‌گویند. این‌که رهبر انقلاب واژه‌ی «سبک زندگی» را در معنی دقیق خود به کار نبرده‌اند و سعی کرده‌اند ابعاد جدیدی از آن را مبتنی بر فرهنگ اسلامی مطرح کنند، نشان‌دهنده‌ی ضرورت بومی‌اندیشی در موضوع سبک زندگی و اجتناب از نظریات غربی سبک زندگی است. از نظر رهبر انقلاب، متأسفانه پیشرفت ما پس از انقلاب در موضوع سبک زندگی رضایت‌بخش نیست. بیست پرسش که ایشان درباره‌ی سبک زندگی و ضمن سخنانشان در بجنورد مطرح کردند، می‌تواند و باید فراروی بسیاری از پژوهش‌های اجتماعی و انسانی نظام علمی ما باشد.
ثبات و آرامش سیاسی
مهم‌ترین زیربنای کشور برای پیشرفت در درجه‌ى اول عبارت است از ثبات سیاسى. با این‌که از ابتدای انقلاب، دولت‌هاى گوناگونى با اختلاف نظرها و سلائق سیاسى سر کار آمدند، لیکن ثبات کشور از اول انقلاب تا امروز استمرار داشته و کشور به سمت هدف‌ها حرکت کرده است. به وسیله‌ی ثبات سیاسى و آرامش دستگاه‌هاى حاکمیت نظام، ملت فرصت پیدا خواهند کرد که در میدان هاى گوناگون، به مسابقه‌ى بزرگ بشرى وارد شوند و پیشتاز باشند. امنیت و آرامش براى یک کشور، جزو مهم‌ترین خواسته‌ها و مفیدترین عواید یک ملت است. شاید بتوان مهم‌ترین علت تأکیدات مکرر رهبر انقلاب بر این موضوع را انتخابات ریاست‌جمهوری دانست که پیش روی ملت ایران است. از نظر رهبری تا قبل از انتخابات و در خود انتخابات، باید همت همه‌ى مسئولان این باشد که آرامش سیاسى کشور را حفظ کنند و نگذارند فضاى سیاسى کشور، جنجالى و متلاطم شود.
آرامش سیاسی کشور آن‌قدر اهمیت دارد که از نظر ایشان تا روز انتخابات، هر کس تحریک احساسات مردم را در جهت ایجاد اختلاف به کار بگیرد، قطعاً به کشور خیانت کرده. حفظ آرامش کشور تا آن‌جا مهم است که سؤال از رئیس‌جمهور در مجلس شورای اسلامی که حق قانونی مجلس است، در صورتی که نافی آرامش باشد، باید از دستور حذف شود، چرا که یکى از حقوق اساسى مهم مردم این است که در آرامش روانى و در امنیت روانى زندگى کنند و در کشور امنیت اخلاقى برقرار باشد.
پیچ تاریخی
امروز تاریخ جهان و بشریت بر سر یک پیچ بزرگ تاریخى است. این پیچ تاریخی عبارت است از تحول از سیطره‌ى دیکتاتورى بین‌المللی صهیونیستی به آزادى ملت ها و حاکمیت ارزش‌هاى معنوى و الهى و تبدیل اوضاع جهان به یک شکل و هندسه‌ى جدید. نشانه‌ى بزرگ و واضح این دوران عبارت است از توجه به خداى متعال و استمداد از قدرت لایزال الهى و تکیه‌ى به وحى، قیام در کشورهاى اسلامى علیه دیکتاتورى‌هاى وابسته، مقدمه‌‌سازی براى قیام علیه دیکتاتورى جهانى شبکه‌ى فاسد صهیونیستى و خیزش ناخیزِ ناموفق غرب به رهبرى آمریکا براى تسلط هرچه بیشتر بر منطقه‌ى ما، حوادث امروز اروپا، افول وجهه‌ى جهانی آمریکا.
نکته‌ی مهم و قابل اشاره‌ی دیگر این است که جمهوری اسلامی در این پیچ تاریخی و تغییر هندسه‌ی دنیا یک عنصر بی‌تأثیر و برکنار نیست و یک جایگاه ویژه دارد. مهم‌ترین دلایل این جایگاه ویژه عبارتند از آغاز بیداری اسلامی از ایران، ساخت مستحکم درونی نظام اسلامی، وجود بخش مهمی از منابع انرژی دنیا در ایران، زایش اندیشه‌ای ایران در مقابل نازایی تفکر غربی، سرسختی ایران در مقابل شیوه‌های دشمنی متداول غرب. ایفای نقش مؤثر ایران در این پیچ تاریخی نیز تا حد زیادی به انجام وظیفه‌ی مسئولان، دانشگاهیان و حوزویان وابسته است. اگر مردم ایران در مقطع کنونی در برابر فشارهای وارده از سوی غرب، ایستادگی و مقاومت به خرج دهند، ملت ایران پیروز خواهد شد و آن‌وقت، مسیر تاریخ عوض خواهد شد و زمینه‌ى ظهور ولىّ امر و ولىّ عصر أرواحنا‌له‌الفداء آماده خواهد شد.
برای مطالعه‌ی بیشتر درباره‌ی موضوعات فوق، می‌تواند به مدخل‌های تولید ملی، عزت ملی، اقتصاد مقاومتی، الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی، ثبات سیاسی، آرامش سیاسی، پیچ تاریخی واقع در بخش جستار پایگاه اطلاع‌رسانی Khamenei.ir مراجعه فرمایید.
