دلایل ترس برخی زوجین از فرزندآوری

بعضا ممکن است افراد ترس از مسئولیت پذیری و محدود شدن امکانات فردی و آزادی‌های شخصی داشته باشند و نیازهای شخصی خود را به فرزندآوری ترجیح دهند.

عضو تیم تخصصی کودک و نوجوان در انجمن ازدواج و خانواده کشور با اشاره به نظریه بوئن (روانشناس خانواده) گفت: مطابق با این نظریه یک آسیب روانی در یک خانواده ممکن است تا پنج نسل ادامه پیدا کند اما در عین حال نمی‌توان گفت زوجین باید منتظر این شوند تا زمانی که کاملا شخصیتی بی‌عیب داشتند اقدام به فرزندآوری کنند بلکه زوجینی که خودشان و اهدافشان را در زندگی می‌شناسند و می‌دانند در کوتاه مدت و بلند مدت به چه اهدافی دست می‌یابند و نسبت به مسایل رشدی، تحولی و فرزند پروری نیز آگاهی دارند می‌توانند بچه دار شوند.

دکتر آسیه اناری در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: نمی‌توان منتظر روزی بود که ابتدا به کمال شخصیتی رسید سپس اقدام به فرزندآوری کرد چراکه کمال نسبی است و آنچه برای فرزندآوری لازم است آگاهی و دانش نسبت به فرزندپروری است. اگر زوجین دانشی درباره هر دوره سنی و تحولی بچه ها داشته باشند می‌توانند مسئولیت فرزندآوری را بر عهده بگیرند. مشکل خانواده‌ها و والدین در عدم دانش و آگاهی نسبت به دوره‌های سنی و فرزندآوری است.

این روانشناس بالینی کودک و نوجوان با بیان اینکه زوجین باید پیش از فرزندآوری نقاط ضعف خود را بپذیرند و آن‌ها را مدیریت کنند، گفت: لازم است زوجین در کنار مسائل یاد شده از اصول فرزندپروری و نیازهای فرزندان در هر مقطع سنی آگاهی داشته باشند سپس بچه‌دار شوند.

این عضو هیئت رییسه انجمن روانشناسی بالینی کودک و نوجوان افزود: لازمه فرزندآوری، پذیرش نقاط ضعف و قوت خود است و اگر زوجین هنوز به چنین سطحی نرسیده‌اند که ویژگی‌های مثبت و منفی خود را بپذیرند، نخواهند توانست مسئولیت یک فرد دیگر را بر عهده بگیرند.

اناری تصریح کرد: زوجین به عنوان انسان‌های بالغ باید نقاط ضعف و قوت و مثبت و منفی خود را بپذیرند چراکه در غیر این صورت این امکان وجود دارد فرزندان خود را نیز دچار مسائل غیر قابل بازگشتی کنند. 

این عضو کمیته تخصصی روانشناسی بالینی کودک و نوجوان سازمان نظام پزشکی درباره علت ترس برخی زوجین از فرزندآوری گفت: بعضا افرادی که کودکی خوبی نداشته و خودشان مورد غفلت و بی‌توجهی در دوران کودکی قرار گرفته‌اند و دوران کودکی خود را با نوعی سوگ هیجانی و توجه نشدن به نیازهای عاطفی و هیجانی خود سپری کرده‌اند؛ نسبت به فرزندآوری هراس دارند. از سوی دیگر برخی افراد به فلسفه و مسیری از زندگی رسیده‌اند که فرزندآوری در آن مسیر جای نمی‌گیرد. این افراد بر اساس مطالعاتشان معنای خاصی از زندگی دارند که فرزندآوری در آن نیست. دسته سوم نیز بخاطر احساس نا امنی در این جهان میلی به بچه‌دار شدن ندارند. این افراد معمولا پیگیر اخبار و شرایط بد جهان هستند و نوعی اضطراب بنیادین دارند که آن را با پیگیری اخبار تقویت می‌کنند.

این عضو تیم تخصصی کودک و نوجوان در انجمن ازدواج و خانواده کشور پذیرفتن مسئولیت رشد و بزرگ کردن یک انسان را نیازمند داشتن “فکر” و “درایت” دانست و خاطر نشان کرد: اگر از بعدی دیگر به مساله نگاه کنیم، پرورش یک انسان هراس نیز دارد. اگر خیلی از والدین بیندیشند که آیا مشکلات حل نشده‌ای ندارند که پیش از فرزندآوری به سراغ آنها روند و آیا می‌توانند مسئولیت یک فرد دیگر را بپذیرند یا خیر، قطعا فرزندان موفق تر و خوشحال تر و خانواده‌ بهتری خواهند داشت.

وی در عین حال این را هم گفت که بعضا ممکن است افراد ترس از مسئولیت پذیری و محدود شدن امکانات فردی و آزادی‌های شخصی داشته باشند و نیازهای شخصی خود را به فرزندآوری ترجیح دهند. 

این روانشناس بالینی کودک و نوجوان یادآور شد: برخی زوجین نیز به دلیل داشتن اضطراب بنیادین در وجود خود دائما به دنبال نکات منفی می‌گردند آن‌ها را برجسته می‌کنند.اضطراب ویژگی اصلی زندگی این افراد است که در دراز مدت می‌تواند به افسردگی بدل شود و اگر برای درمان آن اقدامی نکنند قطعا در دوران میانسالی به افسردگی عمیقی دچار خواهند شد.

اناری در پایان سخنان خود به زوجین توصیه کرد: زوجین باید ابتدا رابطه زناشویی خود را بررسی کنند و ببینند رابطه‌شان در چه سطحی است؟ مسایل بنیادین آن‌ها حل شده است یا خیر؟ تفاوت های بنیادینی با هم دارند یا خیر؟ با خانواده یکدیگر چطور رابطه برقرار می‌کنند و آیا می‌توانند اعضای خانواده هم را بپذیرند یا خیر؟ این اعضا بعدها عمو، دایی، خاله و عمه بچه هایشان می‌شوند و توجه به آنان خیلی مهم است.

از سوی دیگر زوجین توجه کنند که پیش از فرزندآوری مسایل اساسی مثل اضطراب و افسردگی درمان نشده‌ای نداشته باشند و درباره برنامه زندگی خود با یکدیگر به توافق نسبی رسیده باشند. زوجین باید برای پنج سال و ۱۰ سال بعد زندگی خود برنامه مالی، کاری و… داشته باشند و به هیچ عنوان بدون برنامه بچه‌دار نشوند. برای افزایش آگاهی نسبت به فرزندآوری و مراحل تحول و رشد فرزندان نیز حتما باید کتاب بخوانند