فرصت‌سوزی دولت یازدهم با خرید هواپیماهای ATR

داوود کشاورزیان در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در حال حاضر تعداد زیادی از هواپیماهایی که در ناوگان شرکت‌های هواپیمایی هستند، زمین‌گیر شدند و وقتی ریشه‌یابی می‌کنیم به این نتیجه می‌رسیم که به کمبود نقدینگی بر می‌گردد. با شرکت‌های هواپیمایی که درباره آن صحبت می‌کنیم متوجه می شویم که با درآمدی که از محل فروش بلیت دارند، نمی‌توانند دخل و خرج شان را با هم تراز کنند.
وی افزود: در این شرایط قیمت تمام شده برای خرید و واردات یک فروند هواپیمای ایرباس ۱۰ تا ۱۵ ساله به اندازه‌ای است  که حداقل هزینه یک ساعت پرواز برای هر مسافر ۵۰ دلار می‌شود که معادل  یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است در حالی که در جلسات شورای عالی هواپیمایی صحبت از قیمت ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان بوده که واقعا جوابگوی این هزینه‌ها نیست.
مدیرعامل اسبق شرکت هواپیمایی جهموری اسلامی ایران (هما) در واکنش به این مسئله که اخیرا ایرلاین‌ها قیمت را تا همین حدود افزایش داده‌اند، گفت: البته هواپیماهایی (مانند هواپیماهای بوئینگ، ایرباس و MD که سال ساخت آن‌ها بیشتر از ۲۰ سال است) هزینه تمام شده کمتری دارند و ایرلاین‌ها با این ناوگان بهتر می‌توانند دخل و خرجشان را مدیریت کنند.
کشاورزیان ادامه داد: شرکت‌های هواپیمایی داخلی از نظر ساختاری، نیروی انسانی و آموزش به گونه‌ای نیستند که بتوانند خدماتی بهتر از این ارائه کنند. از شرکتی که پنج هواپیما از پنج تایپ مختلف دارد نمی توان انتظار معجزه داشت چرا که هر هواپیما بسته به کروی پروازی، ظرفیت و کترینگ دارای ویژگی‌های خاص خودش است. به عنوان مثال وقتی یک هواپیمای فوکر برای پرواز مشهد برنامه‌ریزی می‌شود، نمی‌توان در صورت بروز مشکل یا نقص فنی MD یا ایرباس را با آن جایگزین کرد بنابراین یا باید پرواز لغو شود یا با تاخیر چند ساعته مجدادا برقرار شود.
فرصت ‌سوزی دولت گذشته با خرید هواپیمای ATR
وی خاطرنشان کرد: متاسفانه از فرصت نوسازی که در دولت قبلی به وجود آمد، به درستی استفاده نشد. چرا که با  تحلیل نادرست منابعی صرف خرید هواپیماهای ATR  برای ایران شد که با وجود باکیفیت بودن این هواپیماها، از نظر فنی چندان برای ایران مناسب نبود چرا که نهایتا ۷۰ مسافر با ATR آنهم در مسیرهای کوتاه و با ارتفاع کمتر قابل جابه‌جایی است. اما می‌توانستیم به جای آن‌ها هواپیمای ۳۰۰ نفره یا هواپیمای توربو پلاس خریداری و وارد کرد.
مدیرعامل اسبق شرکت هواپیمایی جهموری اسلامی ایران (هما) با اشاره به اینکه صرف منابع دولت برای خرید هواپیماهای ATR اشتباه بود، تصریح کرد: به نظر من اگر هواپیماهای دست دوم با عمر ۱۰ تا ۱۵ ساله به جای ATR می‌خریدند بهتر بود و هیچ مشکلی نداشت چرا که در این زمینه نگهداری مهمتر است و اگر درست نگه‌داری شود هیچ مشکلی به وجود نخواهد آمد و در حال حاضر شرکت‌های هواپیمایی داخلی توان خرید هواپیماهای نو را ندارند و ساز و کارهای مالی موجود نیز اجازه آن را نمی دهد. البته ممکن است کشور دیگری هواپیمایی به ارزش ۷۰ میلیون دلار خریداری کند و ۳۰ میلیون دلار آن را چهار ساله پرداخت کرده و نهایتا آن را فاینانس کند یا بفروشد.
کشاورزیان اضافه کرد: روش‌های مالی بسیاری در دنیا برای خرید هواپیما وجود دارد که فشار زیادی به شرکت‌های هواپیمایی وارد نمی شود اما در ایران با شرایط کنونی چنین امکاناتی برای ایرلاین‌ها فراهم نیست و تنها منبع مالی که وجود دارد این است که ایرلاین‌های داخلی می توانند حدود ۱۰ میلیون دلار پول بدهند تا هواپیمای ۱۵ ساله خریداری کنند. البته اگر تحریم‌ها برداشته شود روابط بین بانکی‌مان درست شود و اجازه دهیم شرکت هایی که تامین مالی می‌کنند، آنقدر روش‌های تامین مالی متعدد وجود دارد که ایرلاین‌های داخلی می‌توانند هواپیما نو و دست دوم خریداری کنند.
وی تاکید کرد: شرط آن احیای برجام و پذیرش FATF است در غیر این صورت کشورهای دوست ما هم نمی‌توانند با ما در شرایط تحریم کار کنند. اگر بهتر بخواهیم این ادعا را ثابت کنیم می‌توانیم به چین به عنوان یکی از قدرتمندترین کشورها از نظر اقتصادی و عراق به عنوان نزدیک‌ترین کشور به ایران اشاره کنیم که در شرایط تحریم نمی‌توانند با ایران همکاری کنند. عراق حتی پول برقی که از ما می‌گیرد را نمی‌تواند پرداخت کند.
مدیرعامل اسبق شرکت هواپیمایی جهموری اسلامی ایران (هما) اظهار کرد: منظور از نشدن این است که نفت را باید با هزار واسطه و زیر قیمت بفروشید و برای واردات هم با هزینه‌های اضافه بسیار باید این کار را انجام دهیم و ما در این شرایط منابع محدودی داریم. بنابراین باید در راستای رفع تحریم‌ها گام برداریم. چرا که در شرایط کنونی حتی اگر شرکت‌ها به ما هواپیما بفروشند، پول خرید هواپیمای نو را نداریم. البته خرید هواپیماهای دست دوم هم با نگهداری مناسب مشکلی ندارد.