بودجه ۱۴۰۱ پیش‌بینی‌ها را برهم زد دلار دیگر به کمتر از ۲۳ هزار تومان نمی‌رسد/ چرا انتظار کاهش قیمت ارز دور از دسترس است؟
یک اقتصاددان معتقد است: معنای تعیین رقم تسعیر نرخ ارز ۲۳ هزار تومانی در بودجه سال آینده این است که دلار دیگر به کمتر از ۲۳ هزار تومان کاهش نمی‌یابد.
مجله اکونومیست اخیرا در ارزیابی شاخص‌های کلان اقتصادی ایران برای سال‌های آینده، پیش‌بینی کرد که نرخ دلار در ایران به ۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان می‌رسد. در گزارش این مجله پیش‌بینی شده که توافق محدودی بر سر برنامه هسته‌ای ایران در مذاکرات وین انجام می‌شود و پس از آن، کاهش نرخ دلار آمریکا و سایر ارزهای خارجی در بازار اتفاق خواهد افتاد؛ به طوری‌که دلار آمریکا در سال ۲۰۲۳ به ۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان خواهد رسید.
براساس پیش‌بینی اکونومیست، قیمت دلار در سال ۲۰۲۲ به ۲۰ هزار و ۶۰۰ تومان کاهش می‌یابد، اما پس از آن به تدریج افزایش قیمت داشته و در سال ۲۰۲۶ به ۲۸ هزار و ۷۰۰ تومان می‌رسد.
در واکنش به این پیش‌بینی، اما برخی از کارشناسان معتقدند که این ارقام را نباید جدی گرفت. مرتضی ایمانی راد، تحلیلگر اقتصاد بین الملل در این خصوص در یادداشتی عنوان کرد: نشریه اکونومیست فاقد نیروی کارشناسی و کارهای کارشناسی قوی برای کشورهای جهان است و به همین دلیل در سال های گذشته بدترین پیش بینی ها را برای کشورهای مختلف جهان داشته است.
به اعتقاد وی، این نشریه نه از حجم نقدینگی ایران خبر دارد و نه از کیفیت رابطه مردم و دولت در ایران چیزی می داند و نه از کیفیت سیاست های اقتصادی دولت ایران اطلاع دارد.
ایمانی راد متذکر شد: با تجربه ۲۰ ساله ای که در پیگیری پیش بینی های اکونومیست دارم و با جلسه ای که در لندن با کارشناسان آن درباره مدل فضای کسب و کار داشتم، به نتیجه رسیدم که پیش بینی ها و تحلیل هایشان درباره ایران بسیار ضعیف است.
به گفته او، من هم مثل خیلی از هموطنانمان دوست دارم این پیش بینی تحقق پذیرد، ولی پیشنهاد می کنم این ارقام پیش بینی شده را جدی نگیرید. فعلا دلار در بازار ایران بیشتر از پیش بینی نشریه اکونومیست برای سال ۱۴۰۵ است.
بیشتر بخوانید:
یارانه ۹۰ تا ۱۲۰ هزار تومانی در راه است/ حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی چه تورمی ایجاد می‌کند؟
در این میان، نکته ای که در کنار پیش بینی ها برای قیمت دلار مطرح است، این که دولت در مهمترین سند مالی کشور، پیش‌بینی کرده امورات خود را با دلار ۲۰ هزار تومانی بگذارند و به عبارت دیگر، نرخ تسعیر ارز ۲۳ هزار تومانی در بودجه ۱۴۰۱ تعیین شده است. بر همین اساس، شاید انتظار بازگشت نرخ ارز به کمتر از ۲۰ هزار تومان، دور از دسترس باشد.
در این باره، مرتضی افقه، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه چمران اهواز در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان انتظار داشت نرخ دلار به زیر ۲۳ هزار تومان کاهش یابد؟ به خبرگزاری خبرآنلاین گفت: نرخ دلار هرگز به زیر ۲۰ هزار تومان بازنخواهد گشت.
وی افزود: بازنگشتن دلار به کمتر از ۲۰ هزار تومان به ۲ دلیل دیگر رخ نخواهد داد؛ نخست اینکه تقریبا اغلب متغیرهای اقتصادی، خود را با نرخ بالای ارز و بالای ۲۵ هزار تطبیق داده‌اند و دوم اینکه دولت در بودجه سال آینده، رقم تسعیر نرخ ارز را ۲۳ هزار تومان اعلام کرده است. معنای تعیین رقم تسعیر نرخ ارز ۲۳ هزار تومانی این است که حداقل دلار هرگز به کمتر از ۲۳ هزار تومان بازنمی‌گردد.
استاد دانشگاه چمران اهواز تصریح کرد: البته با رفع تحریم‌ها، دولت باید بتواند نرخ ارز را تثبیت کند. مهمترین عامل پیش از اینکه گرانی در بازار و اقتصاد مشکل ایجاد کند، نبود ثبات نرخ در بازار است که به ویژه برای کارگزاران و سرمایه‌گذاران اقتصادی مشکل ایجاد می‌کند. بنابراین پس از رفع تحریم، این امکان در اختیار دولت قرار می‌گیرد که بتواند نرخ ارز را تثبیت کند. البته این مساله در گرو این است که دولت کفایت لازم و همچنین سیاست‌گذاری برای کنترل و تثبیت نرخ ارز را دارد یا خیر.
این اقتصاددان عنوان کرد: حتی با وجود رفع تحریم‌ها تا مادامی که سایه تنش سیاسی بین ایران و غرب و همچنین کشورهای همسایه بر سر کشور ما وجود داشته باشد، شاهد بی ثباتی در نرخ ارز و تاثیر آن در افزایش قیمت‌ها خواهیم بود
