چرا بعضی از پزشکان زیرمیزی می‌گیرند؟
به گزارش عصرخبر، هفته نامه سلامت نوشت:
متأسفانه این روزها در برخی از بیمارستان‌های دولتی و خصوصی پول حرف اول را بین بیمار و پزشک می‌زند، عملی برخلاف سوگندی که پزشکان خورده‌اند و به این ترتیب، معضلی به نام «زیرمیزی» رواج یافته که علاوه بر اینکه بار مشکلات بیماران و خانواده‌های آنها را چند برابر کرده، قبح آن را هم نزد عده‌ای از جامعه پزشکی کشور از بین برده است. چندی پیش حسین شهریاری، عضو شورای عالی نظام‌پزشکی کشور، پدیده زیرمیزی را یکی از تخلفات در حوزه سلامت کشور دانست و اعلام کرد: «باید با پدیده زیرمیزی برخورد قانونی شود.» معمولا رسم است زمانی که فردی قانون را رعایت نمی‌کند و مرتکب تخلف می‌شود، برای نخستین‌بار به او تذکر می‌دهند، برای دومین‌بار توبیخ و جریمه‌اش می‌کنند ولی برای بار سوم، دیگر اجازه فعالیت به او داده نمی‌شود اما به‌نظر می‌رسد برخورد دستگاه‌های مسؤول آنچنان که باید نتوانسته بازدارندگی ایجاد کند.
بسیاری از کارشناسان معتقدند افزایش هزینه‌های بیمارستانی و بالارفتن قیمت لوازم و تجهیزات پزشکی، آب، برق و گاز در مطب‌های خصوصی باعث شده ویزیت برخی اطبا برای جبران مافات متفاوت باشد. عده‌ای از پزشکان هم معتقدند مبالغ کافی از بیمه دریافت نمی‌کنند یا اینکه دستمزدشان به‌موقع پرداخت نمی‌شود. با وجود اینکه گاهی ناکارآمدی قانون درخصوص برخورد با پدیده زیرمیزی علت رواج آن بیان می‌شود، وزارت بهداشت بیمه‌ها را مقصر ایجاد رابطه پولی بین بیمار و پزشک می‌داند اما مسأله این است که طرح مکرر چنین مسأله‌ای هم درست نیست و باعث خدشه‌دار شدن اعتماد مردم به پزشکان می‌شود و مشکل را دوچندان می‌کند.
مسعود پزشکیان، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی معتقد است: «این روزها پدیده زیرمیزی به واقعیتی غیرقابل انکار تبدیل شده است؛ مشکل سوم و غیراخلاقی‌ای که به این سادگی حل نخواهد شد و اگر قرار است جلوی این کار گرفته شود، باید ابتدا تمام ارگان‌های مربوطه قانون را مراعات و اجرا کنند و خارج از تعرفه قرارداد نبندند و پول اضافی ندهند.» وزیر اسبق بهداشت و درمان، با بیان اینکه برای پیشگیری از تخلفات باید در درجه اول 3 قوه پایبند به اجرای قانون باشند، گفت: «بی‌توجهی برخی مسئولان باعث رواج پدیده زیرمیزی شده و نمی‌توان از مردم توقع رفتاری متفاوت با آنچه خود انجام می‌دهیم، داشته باشیم بنابراین برای رفع معضل زیرمیزی، ابتدا باید خود مسئولان در چارچوب قوانین عمل کنند.»
سازمان‌های نظارتی برخورد کنند
دکتر مجید باهر هم با اشاره به اینکه نداشتن نظارت و کنترل مسئولان باعث تقویت این عادت ناپسند می‌شود، گفت: «به‌نظر می‌رسد ضعف قوانین پزشکی و ضوابط موجود و تعیین نشدن کارشناسانه تعرفه‌های پزشکی و به‌خصوص جراحی، باعث شده پدیده زیرمیزی شکل بگیرد و نداشتن نظارت و کنترل مسئولان هم آن را تقویت کرده به‌گونه‌ای که بسیاری از بیماران برای پرداخت هزینه درمان یا کلیه‌شان را می‌فروشند یا لوازم زندگی و منزلشان را ولی از پزشک متخلف شکایت نمی‌کنند.»
دکتر پزشکیان نیز با تأکید بر اینکه به پزشکانی که خلاف قانون عمل می‌کنند نباید اجازه ادامه کار داده شود، ادامه داد: «اگر فردی قانون را رعایت نمی‌کند و مرتکب تخلف می‌شود، پس از چندبار تذکر نباید اجازه فعالیت به او داده شود. در دیگر کشورها زمانی که فردی مرتکب چنین تخلفی می‌شود، دیگر نمی‌تواند فعالیت کند.»
قانون چه می‌گوید؟
در قانون آمده است اگر پزشکی پول اضافه از مردم گرفت، بار اول باید 2 برابر مبلغ اضافه را مسترد کند و توبیخ کتبی نیز در پرونده او درج شود. در صورتی که این کار برای بار دوم تکرار شود، باید 5 برابر مبلغ اضافه دریافتی جریمه شود و علاوه بر پزشک، مسؤول فنی بیمارستان هم توبیخ کتبی می‌شود و در پرونده وی درج خواهد شد. اگر پزشکی برای بار سوم این تخلف را انجام دهد، 10 برابر آن مبلغ جریمه می‌شود و علاوه بر پزشک و مسؤول فنی، پروانه فعالیت بیمارستان هم باید برای همیشه لغو شود بعد از به راه افتادن سروصداهای زیاد در مورد پدیده زیرمیزی گرفتن پزشکان، کمیسیون بهداشت مجلس به این ماجرا وارد شد تا راه‌حلی در این مورد پیدا کند، مجلسی‌ها واقعی شدن سرانه درمان و تعرفه‌های پزشکی را به‌عنوان تنها راهکار مقابله با پدیده شوم زیرمیزی پزشکان می‌دانند و معتقدند تا زمانی که رابطه مالی پزشک و بیمار قطع نشود، نمی‌توان امیدوار بود این مشکل حل شود.
آیا بیمه‌ها باید مانع رابطه مالی پزشک و بیمار شوند؟
سجاد رضوی، مدیرعامل نظارت بر درمان وزارت بهداشت، علت رواج پدیده زیرمیزی را ضعیف بیمه‌ها می‌داند و می‌گوید: «در بیشتر کشورهای پیشرفته، ارتباط مالی پزشک با بیمار فقط ار طریق بیمه‌هاست و پزشک اصلاً حق ندارد با بیمار درباره پول حرف بزند اما در کشور ما به‌علت ضعف بیمه‌ها، شاهد تخلف 2 تا 5 درصد پزشکان هستیم.» وی در ادامه حرف‌هایش تأکید می‌کند: «عوامل متعددی در بروز پدیده زیرمیزی در کشور دخیل است و نمی‌توان فرد یا اداره خاصی را مقصر دانست. وزارت بهداشت هم در کنار دیگر ارگان‌ها مثل نظام پزشکی و تعزیرات مسؤولیت دارد، البته واقعی نبودن تعرفه‌های پزشکی هم در این زمینه تأثیر دارد. از این‌رو نمی‌توانم بگویم نقش وزارت بهداشت در رواج پدیده زیرمیزی چند درصد است و باید دید وزارت بهداشت برای کنترل این پدیده چقدر اختیار و امکانات دارد.» وی در ادامه تصریح کرد: «در بسیاری از شهرستان‌ها به علت عملکرد مناسب دانشگاه علوم پزشکی توانسته‌ایم این قضیه را کنترل کنیم و حتی در برخی استان‌ها این پدیده از بین رفته است.» رضوی با اشاره به اینکه برای برخورد با پدیده زیرمیزی از نظر قانونی هم مشکلاتی وجود دارد، گفت: «تعدد مراکز تصمیم‌گیری، متناسب نبودن جرم با جریمه و گاهی سختی به دست آوردن مدارک مستند که گرفتن پول اضافه را تأیید کند، در برخورد با این مسأله مشکلاتی را به‌وجود می‌آورد.»
