وقوع بیش از ۱۱ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا در ایران

دکتر عباس شاهسونی در نشست تخصصی با موضوع چالش‌های آلودگی هوای خوزستان که امروز (۲۹ دی‌ماه) به صورت وبینار در دانشگاه علوم پزشکی اهواز برگزار شد، اظهار کرد: تعیین و اعلام مواقع اضطراری وضعیت کیفیت هوا در کشور، تعیین و اعلام درصد روزهای هوای پاک، کاهش بیماری‌ها و مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا به صورت سالیانه بخشی از وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص آلودگی هوا هستند.
به گزارش ایسنا، وی افزود: ۹۲.۲ درصد مردم در مناطق دارای آلایندگی بالای رهنمود سازمان جهانی بهداشت زندگی می‌کنند.
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت گفت: آلودگی هوا سالانه منجر به ۶.۷ میلیون مرگ زودرس در جهان می‌شود و آلودگی هوا در سطح جهان به عنوان چهارمین علت مرگ زودرس پس از فشار خون بالا، مصرف دخانیات و رژیم غذایی نامناسب است.
شاهسونی با بیان اینکه به طور میانگین ۱۲ درصد مرگ‌های سالانه جهان منتسب به آلودگی هوا هستند، افزود: روزانه ۱۸ هزار و ۳۰۰ مرگ منتسب به آلودگی هوا در دنیا اتفاق می‌افتد که این رقم بسیار بالا است و خسارت سالانه ناشی از آلودگی هوا نیز ۲.۹ تریلیون دلار است. همچنین سالانه بیش از ۵۰۰ هزار مرگ نوزاد به علت مرگ منتسب به آلودگی هوا رخ می‌دهد.
وی با اشاره به آثار آلودگی هوا روی کودکان به عنوان یکی از گروه‌های آسیب‌پذیر گفت: آلودگی هوا موجب تاخیر و مشکلات در تکمیل ریه کودکان، مشکلات مغز کودکان، وزن کم کودکان هنگام تولد، افزایش سرطان‌ها در کودکان، افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و دیابت در دوران بزرگسالی می‌شود. همچنین ثابت شده است که آلودگی هوا با طیف اختلالات اوتیسم ارتباط دارد.
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت بیان کرد: سالانه در مدیترانه شرقی ۵۰۰ هزار مرگ زودرس به علت آلودگی هوا رخ می‌دهد. همچنین در دنیا آلودگی هوا ۱.۸ سال امید به زندگی را کاهش می‌دهد.
ذرات معلق ۲.۵ میکرون، پنجمین علت مرگ‌ها در ایران
شاهسونی گفت: ایران بین ۱۰۶ کشور دنیا رتبه بیست و سوم را از نظر شاخص کیفیت هوا دارد و در منطقه غرب آسیا نیز در رتبه ششم از نظر آلودگی هوا است؛ هیچ کدام از کشورهای غرب آسیا نمی‌توانند رهنمودهای قبلی سازمان بهداشت جهانی را در این خصوص اجرا کنند.
وی افزود: در ایران آلودگی هوا به عنوان هفتمین علت مرگ‌ها مطرح است و ذرات معلق با اندازه ۲.۵ میکرون به عنوان پنجمین علت مرگ‌ها است.
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت گفت: بر اساس بررسی‌ها در نقاط دارای ایستگاه سنجش و داده معتبر در ایران، ۴۱ هزار و ۷۰۰ مرگ زودرس منتسب به آلودگی هوا را رخ داده است.
وی بیان کرد: میانگین غلظت ذرات با اندازه ۲.۵ میکرون در سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹ نشان می‌دهد اهواز و زابل بالاترین غلظت‌ها را داشته‌اند. این شاخص در اهواز ۶۰ میکروگرم در مترمکعب یعنی ۱۰ برابر رهنمود سازمان جهانی بهداشت بوده است.
ایران تنها در ۱۶ درصد روزهای سال هوای پاک دارد
شاهسونی افزود: در شهرهای مورد مطالعه کشور ایران طی سال‌های ۱۳۹۵ الی ۱۳۹۹ تقریبا در ۱۶.۱۴ درصد از روزهای سال شاخص کیفیت هوا در محدوده هوای خوب پاک (رنگ سبز)، ۶۳.۲۵ درصد از روزهای سال در محدوده هوای قابل قبول (رنگ زرد)، ۱۵.۸۷ درصد از روزهای سال در محدوده هوای ناسالم برای گروه‌های حساس (رنگ نارنجی)، ۴.۰۴ درصد از روزهای سال در محدوده هوای ناسالم (رنگ قرمز)، ۰.۳۲ درصد از روزهای سال در محدوده هوای خیلی ناسالم (رنگ بنفش) و ۰.۲۷ درصد از روزهای سال در محدوده هوای خطرناک (رنگ قهوه‌ای) بوده است.
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت گفت: در سال  ۹۹ در سطح ایران، در ۱۶ درصد روزهای سال محدوده غلظت روزانه اندازه ۲.۵ میکرون پایین‌تر از رهنمود سازمان بهداشت جهانی یعنی ۱۵ میکروگرم در مترمکعب بوده اما این رقم در شهر اهواز ۰.۶ درصد بوده است.
شاهسونی بیان کرد: ۳۲ درصد روزهای سال در سطح کشور ذرات با غلظت ۱۵ تا ۲۵ میکروگرم در مترمکعب تجربه شده است اما این رقم در اهواز ۵ درصد بود. غلظت ذرات در ۴ درصد روزهای سال در کشور بالاتر از ۷۵ میکروگرم در مترمکعب بود اما این رقم در شهر اهواز ۱۲ درصد اعلام شده است که این وضعیت نشان می‌دهد اهواز وضعیت حادی از نظر این ذرات دارد.
بیش از ۱۱ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا در کشور
وی با اشاره به مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در ایران افزود: تعداد کل مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا به علت ذرات معلق ۲.۵ در کشور در سال گذشته ۱۱ هزار و ۱۲۹ نفر اعلام شده است.
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت با بیان اینکه به طور میانگین ۸ درصد مرگ ها منتسب به ذرات با اندازه ۲.۵ میکرون بوده است، گفت: ۲۰ درصد از مرگ های بیماران دیابتی، ۲۲ درصد سرطان‌ها و ۲۲ درصد مرگ های به دلیل ایسکمیک قلبی منتسب به آلودگی هوا و ذرات با اندازه ۲.۵ میکرون اعلام شده است.
حتی ۱۰ درصد از روزهای اهواز هم استاندارهای ملی را ندارند
وی با اشاره به روند غلظت ذرات معلق ۲.۵ میکرون در شهر اهواز در سال‌های ۹۲ تا ۹۹ گفت: به طور میانگین تقریبا ۰.۶ درصد از روزهای سال هوا در محدوده خوب، ۳۱.۴ درصد در محدوده قابل قبول، ۴۸ درصد در محدوده ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۷.۳ درصد در محدوده ناسالم برای همه گروه‌ها، ۱.۷ درصد در محدوده بسیار ناسالم و ۰.۹۳ درصد در محدوده خطرناک بوده است بنابراین حتی ۱۰ درصد از روزهای اهواز هم نمی‌تواند استاندارهای ملی را داشته باشد و با رهنودهای سازمان بهداشت جهانی فاصله زیادی دارد.
شاهسونی بیان کرد: بر این اساس تعداد روزهای ناسالم برای گروه‌های حساس و تعداد روزهای بسیار ناسالم در اهواز افزایش یافته است.
وی افزود: در سال ۹۹، ۷۰۳ مرگ منتسب به ذرات معلق ۲.۵ میکرون در اهواز داشته‌ایم که ۹ مرگ به دلیل بیماری مزمن انسداد ریه، ۱۱ مرگ به دلیل سرطان ریه، ۳۷۷ مرگ به دلیل بیماری‌های ایسکمیک قلبی و ۶۳ مرگ به علت سکته مغزی منتسب به ذرات  ۲.۵ میکرون در سال ۹۹ در اهواز داشته‌ایم.
رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت گفت: به طور کلی ۱۷ درصد مرگ‌های ایسکمیک قلبی، ۱۹ درصد سکته‌های مغزی و ۱۷ درصد سرطان‌های ریه مربوط به ذرات معلق با اندازه  ۲.۵ میکرون بوده است.
بیش از ۴۵۶ میلیون دلار، هزینه مرگ‌های ناشی از مواجهه با ذرات معلق در شهر اهواز
شاهسونی عنوان کرد: هزینه اقتصادی مرگ‌های ناشی از مواجهه با ذرات معلق در سال ۹۹ در شهر اهواز بالای ۴۵۶ میلیون دلار برآورد شده است که اگر ۱۰ درصد از این هزینه را به عنوان هزینه‌های درمان بیماری های منتسب به آلودگی هوا در نظر بگیریم ۴۵ میلیون دلار هزینه بیماری‌های منتسب به آلودگی هوا در اهواز بوده است. در ایران نیز به طور میانگین هفت میلیارد دلار بابت مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا هزینه شده است.
وی افزود: توجه به رشد اقتصادی و تأثیر آن در برنامه‌های جامع کاهش آلودگی هوا، اولویت‌بندی فعالیت‌های کنترل آلودگی هوا، در نظر گرفتن ظرفیت اتمسفر برای پذیرش و رقیق‌سازی آلاینده‌های هوا، انجام مطالعات سهم‌بندی منابع انتشار و تهیه فهرست (سیاهه) انتشار و تدوین برنامه‌های جامع کاهش آلودگی هوا بر اساس اصول تدوین برنامه مدیریت محیط زیست از پیشنهادهای اجرایی در راستای برنامه‌های کنترل آلودگی هوا و کاهش پیامدهای آن بر سلامت است.