.

بخش هایی از گفت و گوی قاسم جعفری معاون نظارت و هماهنگی معاونت پارلمانی ریاست‌جمهوری :

-شاید برخی حضور در مجلس شورای اسلامی را تجربه کرده باشند اما با دانش پارلمانی آشنایی کافی نداشته باشند چون بین تصویب کردن قانون با قانون‌نویسی خیلی تفاوت وجود دارد. نمایندگان محترم عموما در دوره‌های مختلف مجلس فکر می کنند که باید بیانگر همه خواسته‌های مردم باشند در حالیکه که قانون‌نویسی ماهیت برتر و متفاوت‌تری دارد یعنی باید همه خواسته‌های مردم را دید اما آنچه مصوب می شود براساس مصالح عالیه و بلندمدت کشور باشد.

-تعاملات و رفتار و رابطه مجلس و دولت رابطه بسیار خوبی است و رشته وثیقی بین دو قوه وجود دارد. ارزش‌های هر دو نه فقط در عرصه اعتقادی بلکه در عرصه های دیگر هم تقریبا مشترک است. افق نگاه و ادبیات دولت و مجلس هم مشترک است. تا الان  هفت دیدار رئیس جمهور با مجامع نمایندگان۲۰ استان با حضوربیش از ۲۰۰ نماینده برگزار شده است. در این جلسات رئیس جمهور نظر تک تک نمایندگان را می شنود وآنها دغدغه های ملی و استانی خود را بیان می کنند. در این جلسات استانداران هم حضور دارند. خود نمایندگان اعلام کرده اند که این کار تا حالا انجام نشده است. معاون اول هم با کمیسیون های تخصصی جلسه دارند. قبل هر سفر استانی، مجمع نمایندگان استان با معاون اجرایی جلسه دارند. وزرا به مجلس می روند. حجم تعامل دولت و مجلس بسیار بالا و اثرگذار است و هرچه جلوتر می رود این تعامل بیشتر و بهتر می شود.

-اما بعضا ممکن است رفتارهایی از برخی نمایندگان بروز کند هرنماینده احساس می کند یک ابزار قانونی دارد واز آن خوش بینانه به نفع مردم و حوزه انتخابیه اش استفاده می کند مثلا نماینده ای سوال را مطرح می کند یا عده ای دنبال استیضاح وزیری هستند که من نام آن را تک مضراب‌ها می گذارم و معتقدم که باید بین رفتارهای فردی با شخصیت جامع مجلس تفاوت قائل شویم. مجلس یک شخصیت حقوقی دارد و نمایندگان هم شخصیت های فردی دارند بنابراین ممکن است نماینده ای دیدگاهی داشته باشد، سوال یا استیضاحی را مطرح کند اما وقتی در جمع نمایندگان قرار می‌گیرد، شخصیت حقوقی مجلس رویکرد دیگری داشته باشد. اخیرا سوالی از وزیر صمت مطرح شد اما براساس تفاهمی که ایجاد شد، خود سوال کنندگان گفتند سوال را به رای نمی گذارند اما در گذشته همه شاهدبوده ایم بعضاٌ طرح سوال از سوی نماینده به ایجاد تنش هم منجر شده است.

–نماینده فشار پذیر نیست. اگر نماینده ای اکثریتی را ببیند و مآل اندیشی و مصلحت گرایی کند به خودش مربوط است. فشار زمانی است که اگر طرف اقدامی انجام ندهد از چیزی محروم می شود یا امتیازی از دست می دهد ولی نماینده راحت می تواند بگوید سوالم را به رای بگذارید و نهایتا سوالش رای نمی آورد اما فشاری وجود ندارد. مجلس جای تعامل است و معنی پارلمان، خانه گفت وگو است.

–اینگونه نیست که نماینده ای بگوید که چون دیدگاه مشترک با دولت دارد پس از مصالح مردم می گذرم بلکه سوالات و چالش های خیلی جدی مطرح می شود. هم نمایندگان و هم دولت خیلی جدی هستند. مواردی داریم که نمایندگان در گرایش سیاسی  با وزیرهم ممکن است مشترک باشند اما موضوعات را جدی مطرح می‌کنند. از آن طرف هم مدیرانی داریم که

خیلی جدی به نماینده ای می گویند اینجا حوزه کاری ما است و ما باید تصمیم بگیریم. در واقع همانطور که رهبری هم تاکید دارند ، قانون محک ماست و براساس قانون مجلس وظیفه قانونگذاری  ونظارت و دولت وظیفه اجرا را بر عهده دارد.البته تعامل وگرفتن مشورت و رعایت اخلاقی درطرفین بحث دیگری است.

-الان استیضاحی که رسما ثبت شده باشد، نداریم. مطرح شدن استیضاح ها به این دلیل است که در اثر اتفاقی ویا مساله خاصی ، نماینده یانمایندگانی اعلام می کند از حق استیضاح استفاد می کند و موضوع رسانه ای هم می شود اما در تعاملات بعدی همان مورد وقتی اصلاح شود، خود نماینده هم ممکن است پیگیری نکند. ممکن است نماینده قانع شود اما چون موضوع قانع شدن نماینده رسانه ای نشده، افکار عمومی  حق دارد قانع نشود.

-توصیه یا مشورت من این است که نمایندگان مجلس نسبت به وزیری که تازه کارش را شروع کرده است با تعامل برخورد کنند مگر اینکه حتی یک ساعت هم حضور وزیر به ضرر کشور باشد که چنین موردی نداریم. حتما در طول یکسال مشخص می شود که عیار یک وزیر چقدر است و تا چه حد توانسته  وظایف خود را اجرا کند. نظارت نمایندگان اگر مبتنی بر اخلاق  و قانون باشد، برای دولت هم خوب است.

_در مورد مطرح نشدن استیضاح تا پایان سال شاید خود نمایندگان تصمیم گرفته یا توصیه ای کرده باشند که استیضاحی تا پایان سال مطرح نشود ولی من خبرندارم که دستوری در این زمینه وجود داشته باشد.این احتمال هم هست برخی خبرسازی ها به منظور تحریک نمایندگانی که مهیای اقدام هستندصورت می پذیرد.

-حق نماینده است که تذکر یا سوال را مطرح کند ولی انجام این وظیفه باید با هدف اصلاح حکمرانی باشد. مثلا نماینده محترمی به دولت ۱۶۰۰ تذکر داده است که این آمار می تواند کارکرد استفاده از تذکر را پایین بیاورد زیرا دیگر اثرگذار نخواهد بود. به نماینده محترمی دوستانه گفتم میدانی چند سوال مطرح یا امضا کرده ای؟ گفت ۱۰ -۱۲ سوال اما به او گفتم ۸۴۹ سوال را امضا کرده ای. البته طراحان سوال کم هستند اما کسانی که پای سوالات را امضا می کنند زیاد هستند. رهبری هم تذکر داده اند که تکلیف گرایی باید معطوف به نتیجه باشد. توصیه ما این است که نمایندگان به جای توجه بیش از حد به کمیت، به کیفیت هم توجه کنند. از سویی اصلاح امور قبل از رسانه ای شدن آنها راحت تر انجام می شود.

-اکثر نمایندگان از نظر خود خواسته‌های مردم را پیگیری می‌کنند. من خیلی سراغ ندارم نمایندگانی دنبال منافع شخصی باشند.

-در این زمینه مثالی بزنم. یک نماینده‌ بخاطر اینکه جاده‌ای که در حوزه انتخابیه خود هر روز تلفات دارد، استیضاح وزیر را مطرح می‌کند و وزیر کارشناسان خود را فرستاده و پذیرفته است که آن جاده باید اصلاح شود. اگر این اتفاق رخ دهد باید استیضاح ادامه یابد؟ نماینده خواسته عمومی روشنی مطرح کرده است و وزیر هم گفته پیگیری می‌کند و نماینده هم اجازه می دهد تا وزیر کارش را انجام دهد. این بدان معنا نیست که نماینده امتیازی برای خودش گرفته باشد. اگر وزیر کنار گذاشته شود، مشکل سر جایش است و وزیر جدید هم شش ماه زمان لازم دارد تا به مسائل حوزه خود اشراف پیدا کند.گرچه در مجموع نمی توانیم برخی ناهنجاری ها را کلا رد کنیم که پیگیری آن وظیفه های نظارتی مثل شورای نگهبان است.

–شدیدا توصیه می کنم که به صلاح خود نمایندگان نیست که در حوزه اجرا دخالت کنند البته همانطور که هر شهروندی می تواند مشورت بدهد، نماینده هم چنین اختیاری دارد که افراد توانمند را به دولت معرفی کند ولی در حد مشورت. اما اگر گفته شود من مشورت می دهم ولی اگر قبول نکردی فلان کار را می کنم دیگر از حد مشورت خارج شده است.

–وقتی سخنگو انتخاب شد، ضعف اطلاع رسانی هم کمتر شد اما در مجموع مقدار کمی از اقدامات دولت منعکس می شود و من هم این ضعف را می پذیرم. من اعتقاد دارم که باید به رسانه اهمیت داد.

–بعید می دانم کسی باعقل سیاسی درست و برخورداراز خیرخواهی مخالف تعامل مثبت دولت و مجلس باشد. در این سفرها فقط با نمایندگان دیدار نمی شود بلکه طیف های مختلف نظرات خود را اعلام می کنند و بنابراین جمع بندی بهتری برای تصمیم گیری بدست می آید.

-این سفرها عموما پنجشنبه و جمعه ها و روزهای تعطیل انجام می شود  وبنابراین به وظایف معاون پارلمانی در تهران لطمه ای نمی زند. آمار میزان مشارکت اعضای دولت در جلسات هیات دولت که اعلام شد بیشترین میزان مشارکت با ۹۶ درصد به آقای حسینی تعلق داشت. وی روزهای یکشنبه و سه شنبه تمام وقت در مجلس و چهارشنبه‌ها هم در دولت حضور دارد و یادم نیست در جلسات هیات دولت غیبت  داشته باشد.

–یکی از آسیب‌هایی که در کشور باید اصلاح شود، موضع گیری های پیش از موعد و بدون آشنایی با  این طرح هاست. شاید خیلی ها از محتوا خبر ندارند ولی موضع گیری می‌کنند. من معتقدم این چنین طرح‌ها باید چکش کاری شده و هرآنچه به نفع مردم است تصویب شود و باید مانع تصویب هرآنچه که به نفع مردم نیست، شد