مصرف این داروهای گیاهی برای لاغری خطرناک هستند

سمیرا برات وند گفت: اضافه وزن و شیوع چاقی در همۀ گروه‌های سنی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه رو به افزایش است و نگرانی از تمایل افراد به مصرف دارو برای کاهش وزن بیشتر شده است.

وی ادامه داد: سابقه استفاده از دارو برای کاهش وزن و درمان چاقی بیش از یک قرن است. داروهای تجویز شده با مکانیسم‌های کاهش اشتها، افزایش حس سیری، کاهش جذب مواد غذایی و یا افزایش مصرف انرژی نقش خود را ایفا می‌کند.

برات وند تصریح کرد: امروزه استفاده از روش‌های طب مکمل و جایگزین در بهداشت و درمان به سرعت در حال افزایش است. به طور مثال استفاده از مکمل‌های غذایی و گیاهان دارویی را می‌توان نام برد.

کارشناس دارویی اداره نظارت و ارزیابی فرآورده‌های طبیعی، سنتی و مکمل افزود: مردم در بسیاری از فرهنگ‌ها که با اضافه وزن و افزایش چاقی مواجه هستند، از داروهای گیاهی بیشتر استقبال می‌کنند.

برات وند گفت: مصرف کنندگان بر این باورند که اجزای این محصولات کاملاً گیاهی و طبیعی است و می‌توانند به عنوان یک روش مؤثر و بی خطر در کاهش وزن و درمان چاقی درنظر گرفته شود.

وی تصریح کرد: متأسفانه به دلیل نبود آگاهی افراد، تبلیغات نادرست در این زمینه و تجویز دارو از سوی افراد غیرمتخصص، مشکلات زیادی گریبان‌گیر افرادی می‌شود که خودسرانه دارو مصرف می‌کنند.

برات وند افزود: برخی از تولیدکنندگان بدون مجوز، برای اثر بخشی بیشتر این محصولات به ظاهر گیاهی؛ از مواد و داروهای بدون مجوز در ترکیب این محصولات استفاده می‌کنند؛ از آنجا که مقدار این ترکیبات غیرمجاز از مندرجات روی بسته بندی قابل تشخیص نیست، مصرف کنندگان نسبت به عوارض جانبی و مشکلات سلامت ناشی از مصرف این کپسول‌های گیاهی بی اطلاع می‌مانند.

وی ادامه داد: به دلیل نبود نظارت بر چگونگی تولید و فروش این محصولات به ظاهر طبیعی، که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در شبکه‌های مجازی به فروش می‌رسد، وجود مواد غیرمجاز در ترکیب این محصولات و همچنین نبود انجام آزمایش کنترل ایمنی و اثربخشی از طرف مراجع مربوطه تهدید جدی برای سلامت مصرف کنندگان است.

برات وند گفت: بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، بیشترین گروه دارویی مورد استفاده در فرمولاسیون مکمل‌های لاغری گیاهی تقلبی، شامل داروهای کاهش دهنده اشتها، ضد اضطراب و ضد افسردگی، ادرارآور و ملین است.

وی ادامه داد: بر این اساس در مصرف کنندگان مکمل‌های لاغری گیاهی، عوارض و مشکلات بالینی بسیاری مانند بیماری‌های قلبی عروقی، اختلالات کبدی، تغییرات خلق و خوی و روان، هیجان، بی‌قراری، گیجی، افسردگی و حتی گاهی اوقات افکار خودکشی گزارش شده است.

برات وند گفت: داروهای لاغری گیاهی غیرمجاز، معمولاً در عطاری‌ها به فروش می‌رسد و یا با آگهی در رسانه‌ها به صورت مستقیم به مصرف کنندگان تحویل داده می‌شود.

وی افزود: «سیبوترامین» از جمله موادی است که به طور غیرمجاز به ترکیبات گیاهی لاغری اضافه می‌شود. بیشترین عارضه آن، افزایش پیامدهای قلبی و عروقی، مرگ ناگهانی است.

برات وند تصریح کرد: مطالعات نشان داده است که «سیبوترامین» با تغییرات روان و خلق‌وخو در مصرف‌کنندگان همراه است. به همین علت، این دارو از بازارهای کشورهای غربی و برخی از کشورهای آسیایی حذف شده است.

وی گفت: همچنین ماده غیرمجاز دیگری از جمله «فنل فتالئین» وجود دارد که دارویی ملین است. این دارو چندین سال است که به دلیل عوارض سرطان‌زایی از رده دارویی حذف شده است. وجود «فنل فتالئین» همراه با «سیبوترامین» در گذشته در چند فرمولاسیون لاغری گیاهی گزارش شده است.

برات وند ادامه داد: وجود ترکیبات روان‌گردان از جمله «آمفتامین»، «متامفتامین» و «متیلن دی اکسی» در بعضی از فرآورده‌های غیرمجاز لاغری گزارش شده است. غیر از این موارد، وجود «فن فلرامین»، «افدرا» و کافئین در برخی محصولات لاغری نیز به اثبات رسیده است که عوارض نامطلوبی مانند خشکی دهان، لرزش دست، افزایش فشارخون، اختلالات خواب، کاهش اشتها، تپش قلب، آسیب کلیه و کبد، مشکلات قلبی و عروقی و مرگ در مصرف‌کنندگان را باعث شده است.