چرا اقتصاد چین جهانی شده است؟

متن یادداشت «احسان شرکت قناد» را در زیر مشاهده می‌کنید:

دستیابی به توسعه‌ای ماندگار با تمام معانی و ابعادش، موضوعی است که امروزه حتی کشورهای توسعه یافته و به عبارتی کشورهای جهان اولی را نیز به چالش کشیده است. در این بین، عوامل تاثیرگذار متعدد است. یکی از مهم‌ترین عوامل را می‌توان سرعت پیشرفت علوم و فناوری‌ها دانست که هم در ایجاد توسعه دخیل بوده و هم کار را برای حفظ آن دشوار کرده است. در واقع می‌توان گفت ماهیت توسعه به گونه‌ای رنگ رقابتی به خودگرفته که اگر جامعه ای تنها تلاش کند شرایط موجود را حفظ کند، لاجرم از دور پیشرفت عقب خواهد ماند. علم باوری از عوامل و شروط اولیه حرکت در مسیر توسعه در هر جامعه‌ای است. انسان باوری و آینده باوری از دیگر عوامل اصلی جهت حرکت در مسیر صحیح توسعه است. این سه شرط اصلی همیشه به نوعی در اجرای پروژه‌های ملی کشور چین نمود داشته است و در اکثر اظهارات و اقدامات مقامات سیاسی، اقتصادی و علمی چین گنجانده شده است به طوریکه همیشه و به خصوص در دهه اخیر تلاش شده انجام پروژه‌ها با پشتیبانی علمی دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی و همچنین با تکیه بر نیروهای بومی و علم آفرین و خلاقیت چینی و با آینده نگری و آینده باوری قابل توجهی انجام شود. از همه موارد مهم‌تر نگاه کاملا متوازن و همچنین اقتصادی این کشور در زمینه‌های مختلف رشد و توسعه است. تا آنجائیکه همیشه و در هر سطح موفقیتی حاصل می‌شود این جمله را به همراه دارد که: با وجود تمام دستاوردها و توانمندی ها، راه درازی تا رسیدن به مطلوب مورد نظر باقی مانده است. موردی که نباید در این بین مغفول بماند، نوع نگاه به همکاری‌های بین المللی در این کشور است که باوجود اشتیاق فراوان به این نوع همکاری‌ها، همیشه در راستای برنامه‌های میان مدت و درازمدت این کشور تعریف و انجام شده است.

جمعیت بالا و قانع، عمدتا دارای شخصیت‌های کاری، صبور، سازمان پذیر و امیدوار به همراه ساختار سراسری و پرقدرت حزبی، امنیت اجتماعی و روانی مناسبی برای جذب سرمایه‌های خارجی فراهم آورده است. از دیگر شاخصه‌های این الگو نحوه برخورد و زبان مسالمت آمیزی بوده و هست که در سیاست خارجی و سیاست‌های آشتی‌جویانه منطقه‌ای از چین دیده می‌شود و همیشه سعی کرده نقش پشتیبان و همکار در سیاست‌های بین‌المللی ایفاء کند.

به طور خلاصه می‌توان گفت، آنچه امروز چین را به نوعی به کارخانه تولید دنیا تبدیل کرده و به توسعه سریع علوم و فناوری وجهانی شدن این اقتصاد انجامیده، شناخت همه جانبه و دقیق تحولات اقتصادی دنیا و بهره‌گیری مناسب و بهنگام از امکانات جهانی و اقتصاد بین‌المللی به همراه تلاش در حفظ حداقلی چارچوب‌های کلی است.

باید بدانیم در سال‌های اخیر عمده صادرات چین شامل تجهیزات رایانه‌ای، تلفن همراه و تراشه و ریزتراشه‌ها بوده و از همینجا می‌توان دریافت که تلاش‌های اخیر چین در راستای تحقیق و توسعه و دستیابی به تولیدات با کیفیت بالا نتیجه داده است. سرمایه گذاری هنگفت این کشور در تولید چیپ‌ست‌های پیشرفته نیز موید همین تلاش‌هاست. در واقع اینطور می‌توان گفت که چین در حال حاضر در مرحله گذارد در حوزه تولید می‌باشد و می‌خواهد تا سال ۲۰۲۵ از یک تولیدکننده بزرگ به یک تولیدکننده قوی، ‌تا سال ۲۰۳۵ به کشوری با قابلیت‌ رقابت با قدرت‌های تولید جهان و تا سال ۲۰۴۵ به قدرت تولیدی پیشرو در جهان مبدل گردد.

نکته اساسی این است که هم‌افزایی موجود در توسعه زمینه‌های گوناگون در چین در کنار هدف‌گذاری اقتصادی در کلیه پروژه‌ها و به‌کارگیری فناوری در کلیه موارد، از پیچیده‌ترین تا ساده‌ترین وسایل، سبب ماندگاری توسعه در کلیه زمینه‌ها می‌گردد. در واقع با گره خوردن منافع و نتیجتا رشد زمینه‌های مختلف به یکدیگر ناخودآگاه شاهد رشدی ماندگار در کلیه موارد خواهد بود. به طور مثال تولید ماهواره اگر تنها به دلیل تولید ماهواره و بدون در نظر گرفتن کاربردهای متنوع آن باشد در حد دستاورد یک گروه تحقیقاتی خواهد ماند و با گذشت زمان فراموش خواهد شد، ولی زمانیکه ماموریتی اقتصادی به آن اختصاص داده شود نه تنها رسیدن به این مهم دست‌یافتنی می‌شود بلکه ناچار به پیشرفت و ارتقا و همچنین رقابت می‌گردد وچه بسا در این بین کاربردهای خلاقانه‌ای نیز پیدا کند که از هدف اولیه تولید آن پیشی بگیرد.

لازم است در اینجا به این نکته اشاره شود که در این نوشتار منظور از توسعه تنها توسعه اقتصادی نیست ولی توسعه اقتصادی از مهم‌ترین مولفه‌های توسعه هر کشوری به شمار می‌رود که سایر انواع توسعه را می‌تواند تحت الشعاع قرار دهد