گروسی: بیشترین بازرسی‌های آژانس از ایران انجام شده است

رافائل گروسی در مصاحبه ای با شبکه سی ان ان با تاکید بر ضرورت از سر گرفته شدن سریع ادامه گفت و گو با ایران، اظهار امیدواری کرد که بتواند به زودی به ایران سفر کند و بار دیگر با مقامات ذیربط جمهوری اسلامی ایران گفت و گوهایی داشته باشد.

گروسی در بخشی از این مصاحبه، اقدام ایران در غیرفعال کردن 27 دوربین نظارتی تاسیسات هسته‌ای را نگران‌کننده خواند و گفت توافق با ایران بدون اینکه آژانس به اطلاعات کافی از برنامه هسته‌ای ایران دسترسی داشته باشد، کار سختی است.

مشروح این مصاحبه در پی می آید:

سی ان ان: آیا اقدام ایران در قطع دروبین های نظارتی آژانس ، پایان بخش اقدامات نظارتی اضافی است که ایران به عنوان بخشی از توافق هسته ای با آن توافق کرده بود؟

گروسی: به خودی خود، خیر، اما خیلی نزدیک به آن است.

سی ان ان: ایران در حال حاضر در چه مرحله است و چه برنامه هایی دارد؟

گروسی: ما ابزارهای زیادی برای راستی‌آزمایی فعالیت‌های ایران در تعدادی از حوزه‌های مرتبط با برجام داریم.

(بعد از اشاره به ابزارهای نظارتی آژانس از جمله دوربین ها و سیستم های آنلاین دیگر با هدف دسترسی به نظارت بر فعالیت های ایران) زمانیکه ایران در مقطعی شروع به محدودیت این دسترسی‌ها می‌کند، اگر قرار بر احیای برجام باشد، برای اینکه این اتفاق بیفتد طرفین باید یک مبنا داشته باشند یعنی مقدار لازم برای دانستن اینکه ایران چه چیزی دارد یا ندارد تا بتوانیم آن را تایید کنیم.

در صورت عدم رسیدن به این مرحله به لحاظ فنی رسیدن به یک توافق غیر ممکن است. شما می توانید یک توافق بر مبنای بی اطلاعاتی (عدم دسترسی به اطلاعات) داشته باشید که فکر می کنم چنین اتفاقی نیافتد. به همین خاطر است که می گوییم این مساله خیلی جدی است و قطعا پیامدهایی دارد.
سی ان ان: اگر آژانس نتواند ادامه اطلاعات درباره برنامه هسته ای ایران را تضمین کند، آیا شما می توانید فرایند راستی آزمایی و نظارت برجام را اجرا کنید؟

گروسی: ما قادر به کار بر مبنای اطلاعات صوتی نیستیم. من فکر نمی کنم بتوان بر روی بنیان متزلزل یک توافق خوب داشته باشید. بنابراین این کار قابل اجرا نیست.

اما امیدواریم یک احتمال برای انجام این کار وجود داشته باشد. در نشست خبر با شورای حکام گفتم که ما باید با ایران به گفت و گو بنشینیم. باید فورا این کار را انجام دهیم. باید شرایط را درست کنیم. آنها میدانند که آژانس برای انجام این کار آماده است و این به آنها بستگی دارد.

سی ان ان : یک سخنگوی وزارت خارجه ایران اعلام کرده که تمامی اینها به خاطر کوته‌بینی از سوی آمریکا و اتحادیه اروپاست. سخنگوی وزارت خارحه ایران پیشتر در توییتی عنوان کرد: آمریکا و سه کشور اروپایی با هدف پیشبرد یک قطعنامه برآمده از سوءمحاسبه و مشاوره اشتباه علیه کشوری( ایران) که شفاف‌ترین برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای جهان را دارد، اغراض کوته‌بینانه خود را فراتر از اعتبار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دادند. بانیان این اقدام مسئول عواقب آتی خواهند بود.

آقای گروسی می توانید در این رابطه شفاف بگویید که آیا ایران کشوری است با شفاف‌ترین برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز جهان؟

گروسی: ایران شاید کشوری باشد که بیشترین بازرسی‌ها را داشته باشد. این درست است. اما این متناسب است با فعالیت هایی که آنها دارند. این نیز تابعی از توافق هسته ای است و همچنین تا حدودی نتیجه سوابق گذشته می باشد. اکنون زمان نداریم که در این مسئله ورود کنیم. اما این یک سابقه متزلزل با پستی و بلندی‌ها و مقاطعی است که مطابق تعهداتشان نبوده است. این مربوط به گذشته می باشد.

ما می خواهیم به آینده نگاه کنیم. ما اکنون مشکل داریم. مشکلی که اکنون داریم این است که ما به اطلاعات خاص نیاز داریم و آنها ( ایران) این اطلاعات را به ما نمی دهند.

من نظری در مورد اینکه ایران یا دیگران در مورد قطعنامه‌ها اظهارنظر می کنند یا نمی‌کنند، ندارم. مشکل مشخصی وجود دارد. مشکل این است که ایران به شماری از سوالات آژانس پاسخ نداده است. مشکل این است که ایران اکنون به جای افزایش همکاری با ما، در حال محدود کردن آن است.

بنابراین ما می گوییم که این شرایط خلاف مسیر درست در حال حرکت است. در عین حال می گویم که اگرچه این شرایط، گام بسیار جدی در یک مسیر اشتباه است اما همچنان زمان برای دیپلماسی وجود دارد. همچنان برای نشستن در میز مذاکرات و تلاش برای جبران اتفاقات قبل زمان و فرصت هست.

سی ان ان: اخیرا شما سفری به اسرائیل داشتید. آیا فکر می کنید که سفر به اسرائیل وضعیت را در ارتباط با ایران بدتر کرده و در محاسبات منجر به اقدام امروز تهران تاثیرگذار بوده باشد؟

گروسی: چنین شیوه تحلیلی را نمی پسندم. اگر قرار بود با افراد براساس طرف های ثالث و عکس العمل احتمالی آنها به اقداماتم، مذاکره کنم قادر به ایفای نقش به عنوان مدیر کل یک سازمان بین المللی نبودم. البته فکر می کنم دیدگاه ها و نظرات کاملا درست هستند. مهم، کار من در قبال تک تک کشورها از جمله ایران و عمل این کشور به مسئولیت ها و تعهدات قانونی است. اگر ما بر اساس دیدارها، عقاید، نقل قول ها یا نگاه ها تصمیمات جدی و سخت سیاسی را اتخاذ کنیم، مشکلات بزرگی به وجود می آید. بنابراین چیزی که ما باز نیاز داریم، کار روی موضوعات است و ایران به خوبی می داند که چه کاری باید انجام دهد.
سی ان ان : شما می گویید که ایران سه تا چهار هفته مهلت دارد. اگر این مهلت پایان یابد ضربه مهلکی به توافق وارد می شود. آیا شما نظرتان این است که یک ماه دیگر این بحران وارد فضای جدید و ناشناخته ای می شود؟ اگرچنین است، شما چه نگرانی هایی درباره آینده دارید؟
گروسی: باید بگویم برآورد من یک برآورد سیاسی نیست بلکه یک برآورد فنی است. برآورد من بر اساس مقدار تقریبی زمانی است که ما می توانیم به این نوع اطلاعات دسترسی نداشته باشیم. به عبارت دیگر، مقدار زمانی که ما می توانیم شاهد چرخیدن سانتریفیوژها و تداوم تولید یا شاهد ساخت و اسمبل سانتریفیوژها در حالی که ما نظارتی روی آن نداریم.

سی ان ان: اگر آنها این کارها را بدون راستی آزمایی انجام دهند نظر شما چه خواهد بود؟

گروسی: کم وبیش، ما قادر به بازسازی مجدد هستیم. ما می توانیم آنچه اتفاق افتاده را دوباره بسازیم. اما این برنامه ریزی ها چیزهایی هستند که شما به طور تقریبی برای زمان کوتاهی انجام می دهید. شما نمی توانید برای ماه های متمادی بدون دسترسی و ارائه اطلاعات به کار ادامه دهید و سپس احتمالا بگویید این مقدار وجود دارد. به همین دلیل است که ما می گوییم تا سه چهار هفته را می توانیم مدیریت کنیم. بنابراین، این موضع سیاسی نیست و ارزیابی فنی آژانس است اما به سیاستمداران واگذارش می کنیم.

سی ان ان : اما این موضوع بسیار مهم است. شما می گویید برای راستی آزمایی آنچه در حال وقوع است نیازمند نظارت هستید. اگر در این سه چهار هفته نتوانید نظارت را عملیاتی کنید شما نگران چیزی هستید که برنامه هسته ای ایران به آن دست خواهد یافت. درست می گویم.

گروسی: نکته قضیه این است که من نگرانم نتوانم تایید کنیم آنها چه چیزی دارند و چه چیزی نباید داشته باشند.

اندرسون: آیا شما اکنون با همتایان ایرانی خود در حال مذاکره هستید یا قصد سفر به تهران را دارید؟

گروسی: امیدوارم که بتوانم این کار را انجام دهم. خیلی امیدوارم. سعی ما همین است و تلاش کرده ایم منظورمان را به هر شکل ممکن بفهمانیم. در همین حال، ما می گوییم که این برهه زمانی که هم اکنون شروع شده، فرصتی است که باید به بهترین نحو از آن استفاده کرد.