جزئیات جدید از آیین‌نامه واردات خودرو
روز گذشته سخنگوی وزارت صمت اعلام کرد که آئین‌نامه واردات خودرو نهایی شده است. البته شروطی که برای اجرایی طرح واردات در نظر گرفته شده، همچنان ابهامات زیادی دارد. جزئیات جدید آیین‌نامه خودرو چیست و چه شرایط جدیدی وضع شده است؟
اگرچه وزیر صمت وعده نهایی شدن و اجرای آیین‌نامه واردات خودرو را داده و حتی معاونش گفته اولین گروه خودروهای خارجی، آذر ماه وارد کشور می‌شود اما سوالی که وجود دارد این است که آیا این آیین‌نامه در نهایت به مرحله اجرا می‌رسد؟
آیین‌نامه جدید چه می‌گوید؟ بر اساس این آیین‌نامه، واردات خودرو دو شرط اصلی دارد، اول اینکه خودروی وارداتی باید خدمات بعد از فروش داشته باشد دوم اینکه واردات خودرو باید با انتقال فناوری صورت بگیرد. سقف خودروهای وارداتی ۲۰ هزار دلار است و گفته می‌شود این خودروها قرار است برای سه دهک کم درآمد جامعه وارد شود. وزیر صمت گفته اینکه خودرو از چه کشوری وارد شود بر عهده بازرگان است و خودش تعیین می‌کند از کجا خودرو وارد کند. اما معاون فاطمی امین گفته با خودروساز‌هایی همچون تویوتا ژاپن و خودروسازان آلمان، چین و هند مذاکره کرده‌ایم.
اگرچه دولت می‌گوید عزمش برای واردات خودرو جزم است، اما کارشناسان معتقدند خطوط نانوشته این آیین‌نامه نشان می‌دهد وارداتی در کار نیست.
وارداتی در کار نیست؟فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو گفت: تزلزلی که در صحبت‌های سخنگوی وزارت صمت بود، نشان‌دهنده این است که وارداتی در کار نیست. این صحبت‌ها نوعی گفتاردرمانی است که بازار را در تعلیق نگه دارند.
او افزود: به نظر می‌رسد وارداتی در کار نباشد و به دلیل فشارهایی که به وزارت صمت وارد شده، این حرف‌ها زده شد.
قالیباف، واردات خودرو را مشروط به اخذ نمایندگی و خدمات پس از فروش اعلام کرد. آیا با توجه به شرایط تحریمی، می‌توان در ایران نمایندگی اخذ کرد؟
این کارشناس صنعت خودرو توضیح داد: امکان این وجود دارد که در کشور نمایندگی غیرمستقیم اخذ شود. پیش از این نیز نمایندگی‌های غیرمستقیم و با واسطه در کشور اخذ شده بود. با توجه به این که کشور در تحریم است، نمی‌توان نمایندگی مستقیم ایجاد کرد و باید به واسطه یک معامله‌گر خارجی، نمایندگی در ایران تاسیس کرد.
واردات در سایه انحصار؟چندی پیش وزارت صمت اعلام کرده بود که واردات به صورت انحصاری نخواهد بود و تنها خودروسازان نیستند که می‌توانند خودرو به کشور وارد کنند و هر فردی می‌تواند وارد این حوزه شود.
اما به گفته قالیباف، برای واردات با خودروساز‌هایی همچون تویوتای ژاپن، شرکت‌های خودروساز آلمانی، چینی و هندی مذاکراتی شده است. خودروسازان خودشان نیز با شرکت‌های خودروساز دنیا مذاکره کردند. البته بازرگانان خودشان انتخاب می‌کنند که چه خودرویی را می‌خواهند وارد کنند.
زاوه این صحبت‌های سخنگوی وزیر صمت را در دو سناریو بررسی کرد.
او گفت: این صحبت قالیباف به معنی این است که عده‌ای با برخی از خودروسازان مذاکره کرده اند و واردات نزدیک است. اما این شکل مذاکره نشان دهنده رانت و انحصاری است که در اجرای طرح واردات وجود دارد. این کارشناس ادامه داد: البته این صحبت می‌تواند معنای دیگری نیز داشته باشد که احتمال وقوع آن قوی‌تر است. ممکن است در کل مذاکره‌ای در کار نبوده و این صحبت‌ها، تنها گفتاردرمانی و زمان خریدن برای وزارت صمت باشد.
کف قیمت خودروهای وارداتی چقدر است؟قالیباف در صحبت‌هایش در رابطه با واردات خودرو به کشور به این نکته اشاره کرد که این طرح برای دهک‌های پایین جامعه است.
او گفت: هدف گذاری واردات خودرو برای دهک‌های پایین است و تا ۲۰ هزار دلار برنامه‌ریزی‌شده است. ۷۰ درصد تقاضای خودرو برای سه دهک کم درآمد است و برنامه‌ریزی ما برای واردات خودروهای ارزان قیمت اقتصادی است که از کیفیت خوبی هم برخوردارند.
اگر واردات به صورت اقتصادی باشد، خودروهای وارداتی چه قیمتی خواهند داشت؟
زاوه در ادامه توضیح داد: ارزان‌ترین خودرویی که توانسته استانداردهای ایران را پاس کند، حدود هشت هزار دلار قیمت دارد. این خودرو که از برزیل باید وارد شود، با احتساب هزینه‌های حمل و نقل، گمرک و فرض تعرفه ۲۰ درصدی، حدود ۵۵۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان قیمت خواهد داشت. این ارزان‌ترین خودرویی است که ایران می‌تواند وارد کند. اما همین قیمت معادل حداقل ۹ تا ۱۰ سال حقوق یک کارگر است.
ابهامات موجود در وارداتاین اولین باری نبود که وزارت صمت سخن دقیقی از شیوه اجرای این طرح نمی‌گفت. ابتدا قرار بود واردات، از اول شهرویرماه آزاد شود. اما اجرای آن عقب افتاد و اکنون گفته می‌شود آذرماه خودروهای خارجی وارد کشور می‌شود. برخی از نمایندگان می‌گفتند که پیش کشیدن مساله واردات خودرو تنها تلنگری برای خودروسازان بود که کیفیت خودروهای خود را بالا ببرند.
بعد از آب پاکی که نمایندگان بر دست منتظران واردات ریختند، شرط‌های عجیبی برای اجرای واردات اعلام شد.
از ابتدا عنوان شد تنها در صورتی می‌توان خودرو وارد کرد که هیچ ارزی از کشور خارج نشود و منشا ارز خارجی هم مشخص شود. شرط بعد واردات خودرو در قبال صادرات خودرو و قطعات مختلف بود. شرطی که نشان می‌داد قرار است انحصار واردات خودرو به خودروسازان برسد.
شرط بعدی این بود که هر فردی که بتواند ۷۰ میلیون دلار فرش صادر کند، می‌تواند خودرو وارد کند. این در حالی است که بر اساس آمار سازمان توسعه تجارت کل صادرات فرش ایران در سال گذشته ۶۰ میلیون دلار بوده است.
اما این شروط یکی پس از دیگری تکذیب می‌شدند که بحث واردات را در ابهام باقی گذاشته است.
