انتقاد عفو بین الملل از رفتار مرزبانی ایران و ترکیه با پناهجویان افغانستان

سازمان غیردولتی “عفو بین الملل” از برخی اقدامات ایران و ترکیه در برابر شهروندان افغانستانی که تلاش می کنند از کشورشان فرار کنند انتقاد کرد.
سازمان عفو بین الملل در بیانیه خود ایران و ترکیه را به ” بازگرداندن اجباری شهروندان افغانستانی فراری از طالبان به کشورشان، شلیک به سمت آنها و بازداشت خودسرانه شان” متهم کرده است.

ایران هم اکنون میزبان حدود 3 میلیون نفر از شهروندان افغانستانی است. ایران همچنین امکان تحصیل همه کودکان افغانستانی فارغ از نحوه حضور و اقامت آنها را در کشور فراهم کرده است.
دولت ایران به تازگی نیز با برگزاری سرشماری سراسری وعده داده است در صورت مشارکت شهروندان افغانستانی که به صورت غیرقانونی وارد ایران شده اند در این سرشماری آنها اقامت قانونی موقت دریافت خواهند کرد.
در گزارش سازمان عفو بین المل ادعا شده است: “نیروهای ایران و ترکیه بارها شهروندان افغانستانی را که تلاش می کردند با عبور از مرزهای این کشورها، به منطقه امن برسند به صورت اجباری و غیرقانونی بازگرداندند. به ویژه که نیروهای ایرانی و ترکیه برای این منظور به صورت غیرقانونی به سمت مردان، زنان و کودکان شلیک کردند”.
سازمان غیردولتی عفو بین الملل توضیح داده این گزارش در ماه مارس در افغانستان انجام شده و شامل 74 نفری است که گفته اند به صورت خودسرانه به افغانستان بازگردانده شده اند. 48 نفر از آنها گفته اند هنگام عبور به خاک ایران یا ترکیه، مورد هدف تیراندازی قرار گرفتند.
در این گزارش همچنین این اتهام مطرح شده: “نیروهای ایرانی دهها افغانستانی را به صورت غیرقانونی کشته یا زخمی کرده اند. به ویژه در شلیک به خودورهای پر از شهروندان افغانستانی”.
“ماری فوریستیه” محقق در سازمان عفو بین الملل هم گفته است: “نیروهای مرزبانی ترکیه از مهمات جنگی و واقعی به صورت غیرقانونی علیه پناهجویان افغانستانی استفاده کرده اند”.
سازمان عفو بین الملل همچنین توضیح داده است با نزدیکان 7 افغانستانی از جمله یک نوجون 16 ساله دیدار کرده است که در شلیک نیروهای ایران به هنگام عبور از مرز، کشته شده اند. این اتفاق آوریل 2021 و ژانویه 2022 روی داده است.
این سازمان همچنین ادعا کرده است در مجموع، اطلاعات مربوط به 11 قتل را جمع آوری کرده که مسوولیت حادثه را متوجه نیروهای ایران می کنند.
این گزارش همچنین می گوید بسیاری از افرادی که موفق به عبور از مرزهای ایران یا ترکیه می شوند با بازداشت های خودسرانه و شکنجه روبه رو می شوند قبل از اینکه به صورت اجباری به افغانستان برگردانده شوند.
سازمان عفو بین الملل همچنین از مقامات ایران و ترکیه خواست همه عملیات های بازگرداندن غیرقانونی را به صورت فوری متوقف کنند و عبور امن و امکان رسیدن به اقدامات پناهندگی را برای آنها تضمین کند.
عفو بین الملل همچنین از جامعه جهانی خواست به کشورهای میزبان پناهجویان افغانستانی از جمله ایران و ترکیه، حمایت مالی ارائه کند.
عفو بین الملل تاکید کرد صدها هزار افغانستانی از زمان به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان در سال 2021 از کشورشان فرار کردند.
با قدرت گرفتن طالبان در افغانستان، شمار زیادی از شهروندان این کشور به ویژه کارکنان پلیس و نیروهای امنیتی و انتظامی یا دستگاه های سیاسی مجبور به فرار به کشورهای دیگر شدند.