نقــــطه پایان دغدغه‌هــــای دخـــتران

ایران / مهدیه شایگان: دوران نوجوانی مرز بین کودکی و بزرگسالی به‌شمار می‌رود. خصوصیات زیادی در هر دوره زندگی انسان‌ها وجود دارد که این خصوصیات با علائم و نشانه‌های خاص خود بروز پیدا می‌کند. بهترین فرصت برای تکامل مهارت‌های زندگی و اجتماعی برای دختران گذر از این دوران است. دختران در این مقطع از زندگی شان از نظر شناخت عواطف اجتماعی و هیجانی از سنین کودکی به سوی بزرگسالی در حرکت هستند. بسیاری از متخصصان ویژگی‌های این دوران را نسبت به همه تحولات و تغییرات زندگی انسان متمایزتر می‌دانند و این دوره تحول شخصیت باید از سوی مادران مهم و جدی تلقی شود. در این دوره حساس دختران که تازه در مرحله نوجوانی قرار گرفته‌اند با دغدغه‌هایی رو به رو هستند که جزو اقتضائات این دوره مهم محسوب می‌شود. از یک سو جنگ و جدال بر سر عقاید، باورها و نگرش‌های فردی و جمعی و از سوی دیگر برخورد‌های نادرست برخی مادران باعث می‌شود پیوندهای مادران با دختران آسیب دیده و نزاعی دائمی ارتباطات را فرا گیرد. بنابراین دختران نوجوان در این مرحله از زندگی اگر از سوی مادران خود درک نشوند به راحتی تحت تاثیر جاذبه‌های فریبنده در محیط‌های اجتماعی گسترده قرار می‌گیرند که باعث می‌شود آینده‌ای ناموفق را در کارنامه زندگی‌شان تجربه کنند.ورود به دنیای جدید روانشناسان رشدی، دوران نوجوانی و جوانی را مرحله تغییرات رشدی هر دختری می‌نامند و دختران طی دوران رشدی خصوصیاتی را کسب می‌کنند. اگر مسائل و نکات مربوط به این دوران به خوبی و در حد مطلوب سپری شود آنها در پایان این دوره و با قدم نهادن در مرحله‌ای جدید از زندگی به فضیلت‌ها و فضائل اخلاقی و رفتاری درستی دست پیدا می‌کنند. چنانچه گذر از این دوران با مشکلات روبه‌رو باشد برخی آسیب‌ها و لطمه‌ها را به زندگی فردی خود می‌رسانند که تاثیرات منفی آن در سال‌های بعدی در زندگی فرد نمود پیدا می‌کند. دکتر ایرج وثوق روانپزشک و مدرس دانشگاه می‌گوید: خصوصیاتی که در دوران نوجوانی اتفاق می‌افتد به سبب تغییرات فیزیولوژیکی است. مجموع این تحولات و اتفاقات را دوران بلوغ می‌نامند. دوره بلوغ به صورت هیجانی در ابتدای سن 13 سالگی در دختران بروز پیدا می‌کند. مادران باید در نخستین قدم نقش حمایتگرانه‌ای در برخورد با تغییرات در دختران خود داشته باشند. مادران موظف هستند آگاهی لازم برای درک دختر نوجوان خود را کسب کنند و با انتقال آگاهی نگرانی و دغدغه دختران را کاهش دهند. همچنین تغییرات هیجانی و احساسی یکی دیگر از فاکتورهایی است که دختران در سنین نوجوانی با آن روبه‌رو هستند. تحریک‌پذیری در این دوره مهم افزایش پیدا می‌کند ودختر نوجوان با هر صحبت یا کنایه‌ای از خود واکنش منفی نشان می‌دهد در این صورت مادر باید بداند این تغییرات به دلیل افزایش برخی هورمون‌ها است. مادران باید سعی کنند در این دوران با این موضوعات کنار آمده و با دختران نوجوان خود مدارا کنند تا او به آرامش برسد. هرگونه درگیری بین مادران با دختران موجب ایجاد پرخاشگری می‌شود. همچنین باید شیوه کنترل خشم و عصبانیت را به آن‌ها یاد داد تا در موقعیت‌های مختلف واکنش مناسبی از خود نشان دهند. این روانپزشک در ادامه با اشاره به نقش مادر در این خصوص می‌گوید: مادران باید با داشتن روحیه اقتدار مانع از بروز رفتارهای خشن در دختران شوند و برای حل مسأله از خدمات تخصصی روانشناسی یا روانپزشکی کمک بگیرند. مادران باید با درک تغییرات جدی در این سنین به دختران خود کمک کنند و بیشتر در مورد سود‌آور و زیانبار بودن رفتارها و پیامدهای‌شان با آن‌ها گفت‌وگو کنند. یکی از موضوعاتی که در محیط خانواده چالش برانگیز است توجه بیش از حد نوجوانان دختر به ظاهر و گرایش به آرایش مو و لباس‌های متفاوت است.
محیط‌های اجتماعی تغییرات اجتماعی یکی دیگر از فاکتورهای مهم در سنین نوجوانی است. نوجوانی سالم و طبیعی به نظر می‌رسد که با ورود به سن نوجوانی، اجتماعی شود و برای شرکت در محافل اجتماعی، فعالیت‌های گروهی، اردوهای تفریحی و فعالیت‌های فوق برنامه در مدرسه علاقه‌مند باشد این‌ها نشانه سلامت روانی نوجوان دختر است و مادران باید شرایطی را مهیا کنند که دختران‌شان از فعالیت‌ها دور نباشند. دکتر وثوق مدرس دانشگاه عنوان می‌کند: احساس استقلال هم در این دوران از سوی نوجوان دختر حائز اهمیت است. مادران باید در تقویت استقلال‌طلبی مناسب با نوجوانان دختر همراهی داشته باشند. مشارکت آن‌ها در تصمیم‌گیری‌های مربوط به خانواده نشان‌دهنده این است که آن‌ها از زندگی در این محیط سهمی دارند و این موضوع احساس تعلق به خانه را در آن‌ها افزایش می‌دهد. فراهم کردن این فضا مانند یک تمرین مناسب است که فرد را برای ورود به زندگی اجتماعی آماده می‌کند. از وظایف مهمی که به عهده مادران است مشخص کردن محدوده و دامنه انتخاب فرزندان دختر است. این روانپزشک در پایان خاطرنشان کرد: تغییرات شناختی در دوران نوجوانی بسیار حائز اهمیت است در این مرحله نوجوان باید توانایی تشخیص مسائل منفی و مثبت را داشته باشد و در جهت حل مشکل بتواند راهکار و راه‌حل مناسب ارائه دهد. مادران باید تلاش کنند با انتظارات معقول و منطقی خود که در حد توان فرزندان دختر است فشار روانی را از آنها دورکنند. اگر مادران وظایف والدگری خود را به خوبی انجام داده باشند و او دوره نوجوانی خوبی را پشت سر گذاشته باشد دستاورد آن ورود به دوره جوانی خواهد بود با ویژگی‌هایی که نشان‌دهنده یک دختر با روحیه‌ای سالم است.