واکاوی نقش رسانههای داخلی و خارجی از زبان معاون سابق امور مطبوعاتی وزیرارشاد
حق اعتراض را هیچکسی نمیتواند نفی کند اما هرگونه رفتاری که منجر به تشدید خشونت شود طبیعتاً این در قاموس سلبریتیها نباید باشد.
محمد خدادی، معاون سابق امور مطبوعاتی و اطلاعرسانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفتوگو با خبرنگار گروه جامعه خبرگزاری فارس با اشاره به خشونت برخی از گروههای مردم در ناآرامیهای اخیر، اظهار کرد: اساساً خروجی هر نوع خشونتی به نفع مردم نیست و با رفتارهای خشونتآمیز نمیتوان به هیچ نتیجهای جز خشونت متقابل –تباهی و خسارت و …دست پیدا کرد.
وی درباره کارکرد رسانهها در مواجهه با ناآرامیها، عنوان کرد: جریان رسانه، جریان انتقال اطلاعات است و متعهد شدهاند به عنوان رسانه در انتقال سمت و سویی منطبق بر واقعیت داشته باشند، به دوراز کارکرد تبلیغی بوده و معکوس عمل نکند. به این معنا که در مسیر حمایت از منابع و امنیت ملی و آحاد مردم قرار بگیرند و وارونه و در جهت رسیدن به مقاصد گروهی پیش نروند.
منفعت هیچ مردمی در آتش زدن،کشته سازی و درگیری نیست
خدادی که مدیرعاملی ایرنا را در کارنامه خود دارد اضافه کرد: قاعدتاً خشونت نمیتواند مقصد مردم ما باشد اگر چه اعتراض و نقد حتماً در جامعه جایگاه جدی دارد و اصولاً بدون آن حرکت به جلو معنا ندارد اما حتماً منفعت هیچ مردمی در آتش زدن،کشته سازی، درگیری و مجروح شدن و اختلال ایجاد کردن نیست و آنهایی که ترویج خشونت میکنند و بر طبل ایجاد خشونت و ناآرامی و تحریک احساسات میکوبند اساساً در راستای منافع مردم ما نمیتوانند باشند.
منافع دشمنان تبدیل اعتراض به خشونت است
وی اضافه کرد: رسانهای که یکسویه حرکت میکند را نمیتوان نام آن را رسانه گذاشت بلکه ابزاری است در اختیار تأمینکنندگان بودجه این رسانهها که برای به دست آوردن مقاصد خود از آن بهره میگیرند. بهصراحت بگویم کشورهایی که رسانه فارسی زبان برای مردم ما راهاندازی کردهاند قطعاً هزینه برای منافع خودشان است نه برای مردم ما، منافع ما در اعتراض بدون خشونت است منافع آنها تبدیل اعتراض به خشونت حداکثری و هر اقدامی که بتواند به ضعف ما منتهی شود تا آنها قدرت پیدا کنند، سوریه، لیبی، عراق و افغانستان نمونههایی که جلوی چشم ماست.
به دنبال سوریه سازی ایران هستند
مدیرعامل اسبق ایرنا ادامه داد: رسانههایی که امروز بر طبل خشونت میکوبند به دنبال سوریه سازی ایران هستند، تجربه سوریه و کشورهایی مشابه سوریه رادارند و سرنوشت مردم آنها را امروز ببینید چه شده است درحالی که اگر طبل اعتراض به خشونت و کشته سازی تبدیل نمیشد الآن مردم سوریه مانند سایر کشورها در ضعف و تنگدستی و بحران نبودند.
خدادی درباره عملکرد رسانههای داخلی در برخورد با ناآرامیهای اخیر کشور، تصریح کرد: ایجاد فضای ناامیدی، تشکیک و اضطراب از وظایف رسانه نیست، اگر چه کارکرد تبلیغی هم نباید داشته باشد و اصولاً نیاز هم نیست با تولید اطلاعات منطبق بر واقعیت دو روی سکه بهصورت طبیعی یعنی نقاط قوت و ضعف دیده میشود، حتی در تئوری رسانهای معتقدم دقت برای صحت است، بعد سرعت را باید داشته باشیم، اگر صحت را از رسانه بگیریم و از آن دوری کنیم موضوعی برای رسانه باقی نمیماند.
وی گفت: ناامیدی را کسی در جامعه و میان مردم تزریق میکند که اطلاعاتی منطبق بر واقعیت ارائه نمیدهد و اطلاعاتی یکسویه نشر میدهد ، نمیشود یک کشور هیچ نقطه قوتی نداشته باشد و تنها سیاهی و تاریکی باشد، در کنار نقاط ضعف نقاط قوت حتماً وجود دارد از رسانههایی که از عربستان و اسرائیل و انگلیس و آمریکا تغذیه مالی میشوند نباید انتظار تولید محتوی مطابق منافع و امنیت ملی مردم ما داشت اما رسانههایی که در داخل هستند باید کارکرد حرفهای خود را مبتنی بر مهارت ارائه کنند یعنی نقاط قوت و ضعف را در کنار هم قرار دهند و قضاوت را برعهده خواننده بگذارند و نکته مهم این است که رسانه محل تضارب آراست یعنی در تعریف نقاط قوت و ضعف هم باید فرصت تبادلنظر و دیدگاه در مورد علل و پیامدهای آن فراهم کنند تا واکاوی و آسیبشناسی شود و به ارائه راه حل برسد.
رمز عملیات «تجزیه ایران»
وی ادامه داد: متأسفانه سرویسهای امنیتی غرب از ابزار رسانه در جنگ روایی علیه ما استفاده میکنند ربطی به این ایام هم ندارد در طول سال ما حداقل درپنج کشور دنیا اتاق خبر ۲۴ ساعته به زبان فارسی داریم در اسرائیل، انگلستان، عربستان، فرانسه و آمریکا اینها با هزینه بسیار زیاد کارکرد عملیات روانی بر روی مردم را دارند یعنی اینکه هر خبر بد در ایران خبر خوب برای آنهاست و اصولاً دنبال نقاط ضعف کشور با ذرهبین میگردند تا آن را تبدیل به سوژه پر تکرار و پر حجم از نظر تولید محتوی، پردازش حداکثری و ایجاد موج کنند.
خدادی اضافه کرد: این رسانههای تلاش شبانهروزی در مسیر ایجاد تشکیک و ابهام و … در هر نقطه قوتی دارند هر موفقیتی مثلاً آمار مرگ کرونا در ایران بالا میرفت شبانهروز بر طبل بیکفایتی و … میزند اما همین آمار درباره سایر کشورها اصولاً موضوع آنها نیست یا صفر شدن مرگ کرونا در ایران اصولاً نیازی به کار خبری از نظر آنها ندارد.
وی افزود: از رسانههایی که با پول عربستان و انگلستان و امریکا و اسرائیل دارند کار میکنند انتظاری غیر از این نمیتوان داشت هر فرد آشنایی با اصول کار خبری و روزنامهنگاری کاملاً درک میکنند که سیاست خبری آنها بهصورت جدی بر تجزیه ایران استوار است، این را میشود از میزگردها، تولیدات مستند، تیترهای انتخاب شده و …. در تولیدات خبری این رسانهها کاملاً متوجه شد، همانگونه درمورد سایر کشورهای منطقه داشته و دارند.
رسانهها تبدیل به پایه میکروفن برای چهرهها شدهاند
مدیرعامل اسبق ایرنا به بررسی ضعف رسانههای داخلی پرداخت و به ۲ اشکال مهم رسانههای داخلی اشاره کرد و گفت: رسانهها دارای ۲ اشکال اساسی هستند، نخست مشکل مهارت در انتقال اطلاعات و دوم تکثیر رسانهها است، هنگامیکه برخی از رسانههای ما بهجای حرکت در عمق، در سطح حرکت میکنند یعنی کارکرد آنها بیشتر پوششی است نه سوژهای و عملا تبدیل به پایه میکروفون برای چهرهها شدهاند نمیتوان انتظار بحران شناسی و ورود به متن داشت بلکه آنها در سطح زندگی میکنند و راضی هم هستند چرا که دانش رسانه در دانشگاهها تبدیل به مهارت رسانه در کف رسانهها نشده است.
وی اضافه کرد: دوم کمیت رسانه است و بهجای۳۰ رسانه با گروه قوی، ۱۳هزار رسانه داریم، بهجای ۲ یا ۳ خبرگزاری ۴۱ خبرگزاری مجوز داده ایم و صدها وبسایت خبری داریم، طبیعتاً در تولید محتوا صدایشان بهجایی نمیرسد.
خدادی تأکید کرد: احساس میکنم ما راهی نداریم جز آنکه رسانههای حرفهای داشته باشیم، خبرنگاران و متولیان رسانهای اولاً از کارکرد دولتی دوری کنند دوماً مهارت را بر شغل ترجیح دهند و سوم آنکه تلاش کنند در سوژهها ورود کنند و از خط قرمزهای خودساخته به دلیل بیتوجهی و کمکاری دوری کنند تا به فضای مفاهمه و گفتگو در جامعه بهصورت حداکثری برسیم.
در رسانهها تریبونی برای گفتوگو و تفاهم نداریم
مدیرعامل اسبق ایرنا درباره فضای گفتوگو در کشور نیز خاطرنشان کرد: از آنجاییکه ما در رسانهها تریبونی برای گفتوگو و تفاهم نداریم تأکید میکنم بیشتر برای اینکه مهارت نداریم، ادبیات گفتوگو در ایران مشکل نهادینه دارد مگر در ورزش صنعت کشاورزی و.. گفتگوی مبتنی بر ایجاد گفتمان وجود دارد که در سیاست وجود ندارد چرا که در گفتوگو، حاکمان، متولیان، متخصصان و متصدیان و .. همه باید احساس نیاز را جدی بگیرند و در عمل هم ظرفیت و تحمل طرف مقابل را درخود ایجاد کنند، هر نقدی به معنی حذف نیست هر مخالفتی به معنی تقابل نیست.
خدادی گفت: راهی جز گفتوگو برای آینده وجود ندارد هر شکلی و شرایط تنها با گفتوگو و ایجاد فرصت چالش و آسیبشناسی مشکلات و نارساییها حل میشود و نقاط قوت تقویت و نقاط ضعف اصلاح میشود.
وی گفت: مردم ما نشان دادند که از بلوغ سیاسی بالایی برخوردار هستند و ظرفیت آنها بر بستر شناخت است فراموش نکنیم در بحران افزایش قیمت بنزین در سال ۹۸ به فاصله حدود یک ماه اعتراضات ناشی از بنزین که بعضاً با تحریک رسانههای معاند به خشونت هم کشیده شد اما درهمان شهرها برای تشییع پیکر حاج قاسم چند صد برابر معترضین مردم به خیابان آمدند تا شکوه حمایت از سردارشان را به نمایش بگذارند.
در خاطر مردم خواهد ماند «ایران» برای چه کسانی بی ارزش است
وی درباره ایفای نقش سلبریتیها در دعوت مردم به آشوب، خاطرنشان کرد: طبیعتاً انتظاری که از سلبریتیها داریم در مدل همین رسانهها است، ظرفیت آنها برگرفته از مردم است و انتظار بلوغ و درک شرایط از آنها میرود نه رفتار احساسی و سوار شدن برموج، امروز انتظار میرود حرکت آنها متناسب با منافع مردم باشد، منافع مردم ایجاد آرامش و البته اعتراض در بستر آرامش است و لازم و ضروری است ؛ حق اعتراض را هیچکسی نمیتواند نفی کند اما هرگونه رفتاری که منجر به تشدید خشونت شود طبیعتاً این در قاموس سلبریتیها نباید باشد. سو استفاده و فرصتطلبی و بهرهبرداری شخصی برای سوار شدن بر موج ممکن است امروز برای برخی مفید واقع شود اما در بلند مدت در خاطر مردم خواهد ماند که حفظ تمامیت ارضی ایران برای چه کسانی غیرت و برای چه افرادی بیارزش و فدای منافع شخصی است.