برخلاف نامش که مورچه مخملی است،‌ از خانواده زنبورها است. ظاهر عجیبش او را در دسته حشرات غیرعادی قرار داده است.

برخی اعتقاد دارند که این ظاهر برای استتار و فرار از دست شکارچیان است. چرا که با این ظاهر شبیه به دانه گیاه قطران می‌شود که در محیط زیستش می‌روید. البته این نظریه تقریبا رد شده است چرا که این زنبور خیلی پیش از اینکه گیاه قطران پا به عرصه حیات بگذارد در زمین وجود داشته است.

دیگر نظریه‌ای که برای ظاهر عجیب مورچه مخملی وجود دارد، به کنار آمدن با گرمای محیط برمی‌گردد. بر اساس این نظریه خارهای سپید پشت این جانوران به خنک ماندن در محیط خشن بیابان کمک شایانی می‌کند.

جنس ماده این حشره که نیش دردناکی هم دارد، بال ندارد و قادر به پرواز نیست. جنس نر اما بال دارد و می‌پرد.