اولین زن روشنفکر اسلام چه کسی بود؟

 بانویی که از ورودش تا رحلتش تاریخ اسلام را به خاطراتی افتخار‌آفرین زینت بخشید و بشریت را به انسان‌سازی اسلام فراخواند. حضرت خدیجه(س) چنان زنی است که به پاس بزرگداشت اخلاقی و روحی و جان‌فشانی‌های بی‌دریغانه‌اش برای ابد، هرجا که نامی از اسلام عزیز و رهبر آسمانی‌اش باشد، نام او نیز به گوش رسیده و بر دل‌ها آرامش می‌بخشید. حضرت خدیجه(س) از مشهورترین زنانی بود که قبل از اسلام، اول شخصیت تجاری حجاز بوده و نامش نه‌تنها در اسلام، بلکه در تاریخ اعراب و مورخان غیراسلامی نیز به عظمت یاد شده است. او با اینکه هزاران شتر در دست خدمه و کارکنان خود داشت که در سرزمین‌های مصر، شام، حبشه و حجاز به تجارت مشغول بودند، لیکن هرگز در این تجارت به معاصی مانند احتکار، رباخواری و تقلب آلوده نشد.
 ایشان ملکه جلیله فاضله و اولین زن روشنفکر بودند که به اسلام مومن شد، زنی وزین، باوقار معتقد به حق و حقیقت و متمایل به معنویات بود و به‌حق «سیده‌نساء اهل الجنه» لقب داشت. آری این خدیجه، بانوی بزرگ همان زنی است که بارها دیده شده بود، سران و اشراف و رجال اعراب با ثروت‌های هنگفت برای ازدواج با ایشان پیش‌قدم می‌شدند اما او نمی‌پذیرفت و به دنبال همسری بود که انسان باشد.   
وقتی که این خصوصیت را در محمد امین یافت، به ایشان عرض کرد ای محمد من تو را شریف و امانتدار می‌دانم و خویش را پاک نگاه‌داشته‌ای؛ تو خوش‌خلق و راستگو نیز هستی، لذا این انسانیت تو، مرا جذب کرده است، اکنون میل داری که با من ازدواج کنی؟1 این خانم با این انتخاب نشان داد که از جهت اندیشه و تفکر بر دیگر زنان برتری دارد و علاقه‌ای به مال دنیا ندارد چراکه در اینجا مهریه را هم از مال و ثروت خود قرار داد.و به این‌سان، پیغمبر در 25سالگی با خدیجه 40ساله در عین حالی که خطبه عقد را حضرت ابوطالب خواند، ازدواج کرد. 
حضرت خدیجه در دامان پاکش گرامی‌ترین بانوی هستی حضرت فاطمه‌(س) را پروراند.ايشان با مجاهده و بذل مال خود در راه نیل به اهداف عالیه اسلام و پیاده‌کردن برنامه‌های قرآن، خدمت شایان توجهی به مکتب انسان‌ساز اسلام عزیز کرد. حضرت خدیجه نزد پیامبر(ص) از احترام خاصی برخوردار بود، به‌طوری که او را زیاد دوست می‌داشت و با او در کارها مشورت می‌کرد.از ابن‌عباس روایت شده که «پیغمبر(ص) چهار خط در زمین کشید و فرمود: آیا می‌دانید این چیست؟ عرض کردند خدا و رسول خدا داناتر است. پیغمبر فرمود: فاضل‌ترین زنان بهشت، خدیجه بنت خویلد و فاطمه بنت‌محمد(ص) و مریم بنت عمران و آسیه بنت مزاحم زن فرعون می‌باشد.»2منزلت خانم خدیجه(س) به جایی رسید که خداوند به‌وسیله جبرییل برایش سلام می‌فرستاد و او را پاداش عظیم وعده داد که هیچ‌کس از گذشتگان و اصحاب، به آن مقام نرسیدند.
3و سرانجام این بانوی بزرگوار که با فداکاری‌ها و ایثارها در راه اسلام آن‌همه زحمات و شداید را تحمل کرد، پس از یک عمر پاکی و صداقت در کنار همسری فداکار در روز دهم ماه مبارک رمضان و در 65سالگی بدرود حیات گفت و به لقاء‌الله پیوست.پیغمبر، خود خدیجه را غسل داد و کفن کرد و در قبر او رفت و پیراهن خود را کفن او ساخت و در قبرستان حجون در کنار قبر عبدالمطلب دفن کرد.4 گو اینکه بعد از خدیجه پیامبر(ص) زن‌های متعددی گرفت اما هیچ‌کدام جای آن بانوی گرامی را نگرفتند و پیغمبر از آنها صاحب فرزندی نشد و نسل او از خدیجه باقی ماند. روزی حسادت عایشه را فراگرفت و به رسول خدا عرضه داشت: خدیجه پیرزنی بیش نبود و خدا بهتر از او به شما عوض داده است، پیغمبر غضبناک شد و فرمود: نه به خدا بهتر از او را خدا به من عوض نداد. ایمان آورد به من وقتی مردم کافر گردیدند و تصدیق کرد مرا هنگامی که مردم تکذیب می‌کردند و در اموال خود با من مواساه کرد، وقتی مردم مرا محروم ساختند و از او فرزندانی،‌ خدا روزی من کرد و از زنان دیگر محروم فرمود.‌5