هوشمندسازی یارانه نان، شکست خورد؟
اقتصادنیو نوشت:درست است که آرد امروز برای نانوایان دولتی است و قیمت آن افزایشی نداشته؛ اما تمام هزینه‌های تولید که آرد نیست؛ آرد تنها ۲۰درصد هزینه‌های ماست و ۸۰درصد باقی هزینه‌ها، هزینه‌های جانبی است و نمی‌توان تنها با پرداخت ۸ تا ۱۵درصد از فروش، این هزینه‌ها جبران شود.
اقتصاددانان در ابتدا با طرح هوشمندسازی یارانه نان مخالف بودند و راه منطقی‌تر را پرداخت یارانه به مصرف‌کنندگان می‌دانستند.
به عقیده آنها ثابت نگه‌داشتن قیمت نان، مساوی با قیمت‌گذاری دستوری است و آفت قیمت‌گذاری دستوری نیز به جان تولیدکننده خواهد افتاد و در درازمدت نیز هم تولیدکننده، هم مصرف‌کننده و هم اقتصاد را نابود خواهد کرد. موضوعی که بدان توجهی نشد و حال آثار آن به‌تدریج در حال نمایان‌شدن است و نانوایان سنتی، از شکست طرح در فاز اول سخن می‌گویند.
شرط فروش سهام عدالت برای سهامداران
دولت زمانی‌که می‌خواست هوشمندسازی یارانه نان را اجرا کند، با مشکلاتی مواجه بود که می‌توان فراهم‌نبودن زیرساخت‌ها را از اهم این مشکلات دانست؛ اگر سیاستگذار می‌خواست مابه‌التفاوت قیمت آرد را باتوجه به تعداد نان‌هایی که نانوا فروخته، بپردازد، نیازمند کارتخوان‌هایی مخصوص بود که در آن زمان همه نانوایی‌ها به این کارتخوان‌ها مجهز نبودند، بنابراین تصمیم بر آن شد که طرح در دو فاز اجرا شود؛ اما فاز اول طرح، چیزی جز قیمت‌گذاری دستوری نان نبود؛ نتیجه قیمت‌گذاری دستوری نیز سال‌هاست که در اقتصاد ایران نمایان است.
بیژن نوروزی‌مقدم، رئیس اتحادیه نانوایان سنتی تهران، در پاسخ به این پرسش که آیا هوشمندسازی یارانه نان تا به امروز نتایج مثبتی برای این صنف به‌دنبال داشته، گفت: زمانی‌که قرار شد طرح هوشمندسازی یارانه نان به مرحله اجرا درآید، صحبت بر سر این بود که نان قیمت واقعی خود را پیدا کند و از سوی دیگر برای اینکه نانی که به‌دست مردم می‌رسد، با افزایش قیمت همراه نباشد، مابه‌التفاوت قیمت به نانوا پرداخت شود، یعنی قرار بود ما آرد را آزاد بخریم و دولت مابه‌التفاوت قیمت نان و آرد را به ما پرداخت کند، اما این طرح عملی نشد.
او افزود: از ماه دوم تا به امروز قیمت آب، برق، گاز، دستمزد کارگر و… افزایش داشته است؛ اما دولت بدون توجه به افزایش هزینه‌های تولید، تمام این افزایش هزینه‌ها را با پرداخت ۱۰ تا ۱۵درصد از فروش کل به ما جبران کرد؛ یعنی اگر برای مثال، روزی دومیلیون تومان نان بفروشیم، دولت برای نان نوع دو (سنگک) ۱۰درصد کل فروش که دویست‌هزارتومان می‌شود را به نانوا پرداخت می‌کند و برای نان نوع یک (لواش و بربری) نیز ۱۵درصد این مبلغ.
نوروزی‌مقدم اظهار کرد: درست است که آرد امروز برای نانوایان دولتی است و قیمت آن افزایشی نداشته؛ اما تمام هزینه‌های تولید که آرد نیست؛ آرد تنها ۲۰درصد هزینه‌های ماست و ۸۰درصد باقی هزینه‌ها، هزینه‌های جانبی است و نمی‌توان تنها با پرداخت ۸ تا ۱۵درصد از فروش، این هزینه‌ها جبران شود؛ این موضوع اصلا صرفه اقتصادی برای نانوا ندارد و قیمت نان با هزینه‌های نانوا هم‌خوانی ندارد. حتی اگر دولت همین الان تصمیم بگیرد تا قیمت نان را افزایش دهد و آن را واقعی کند، بازهم ما ضرر کرده‌ایم، زیرا ۸ماه از سال‌را با قیمت‌هایی غیراقتصادی نان فروختیم
