درباره برونشیت مزمن چه می‌دانید؟

دکتر ام البنین پاک نژاد در گفت وگو با خبرنگار ایسنا منطقه دانشگاه علوم پزشکی تهران، اظهار کرد: بیماری برونشیت التهاب برونش و برونشیول یا نای و نایژک در ریه است و به طور کلی به دو دسته حاد و مزمن بر اساس علائم و زمان بروز آنها تقسیم بندی می‌شود؛ برونشیت حاد به دنبال عفونت‌های تنفسی ویروسی، باکتریایی و قارچی یا استنشاق مواد آلوده همچون تنفس آمونیاک در فرد رخ می دهد. قرار گرفتن در هوای آلوده فراتر از حد مجاز آلاینده‌ها نیز می تواند موجب بروز این بیماری در افراد شود.
وی با بیان اینکه امکان ابتلا به برونشیت حاد در اثر تجمع سلول‌های ائوزینوفیل در راه‌های هوایی نیز وجود دارد که از جمله بیماری های نادر به شمار می رود، افزود: در برونشیت حاد، فرد معمولا در نتیجه ابتلا به سرماخوردگی یا قرار گرفتن در برابر مواد محرک دچار آماس مسیر تنفسی می شود. سرفه، خلط، خس خس و درد سینه، برخی مواقع خلط همراه با رگه های خونی و تب خفیف شایعترین علائم این بیماری محسوب می شوند که بروز آنها اغلب بین دو تا شش هفته ممکن است به طول بیانجامد.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، احساس بوی بد فلز یا آهن در دهان را یکی از نشانه های برونشیت حاد دانست و گفت: گاهی فرد مبتلا به این بیماری به علت آماس و تجمع سلول های خونی در برونش و التهاب ریه، در دهان خود نوعی طعم فلزی احساس می کند چرا که سلول های خونی متمرکز شده در این ناحیه حاوی آهن در ترکیب خود هستند.
وی در ادامه سرفه مزمن را مهمترین علامت برونشیت مزمن که نوع دیگر بیماری برونشیت است، عنوان و اظهار کرد: مبتلایان به این بیماری معمولا سه ماه متوالی در طول دو سال پشت سرهم سرفه می‌کنند که این موضوع در فصل زمستان و اواخر پاییز بیشتر است. شایعترین علت برونشیت مزمن با مصرف سیگار در افراد ارتباط دارد بطوری که 80 تا 90 درصد مبتلایان به آن را افراد سیگاری تشکیل می دهند.
دکتر پاک نژاد اضافه کرد: آشپزها، کارگران معادن بویژه افرادی که در معادن زغال سنگ کار می‌کنند، کارگران کوره‌های آجرپزی یا اشخاصی که با مواد شیمیایی و محرک سر و کار دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به برونشیت مزمن هستند. همچنین تنفس طولانی مدت هوای آلوده در حد مضر برای ساکنینی که در مناطق فاقد هوای سالم زندگی می کنند زیان آور است بطوری که این مجاورت احتمال ابتلا به این بیماری را در آنها افزایش می دهد.
وی با بیان اینکه سرفه، خلط، خس خس سینه و در موارد شدید تنگی نفس علامت‌های شایع برونشیت مزمن به شمار می رود، اظهار کرد: ارائه شرح حال دقیق در خصوص سابقه عفونت، تماس با مواد محرک یا مصرف سیگار و معاینه بالینی به پزشک در تشخیص این بیماری کمک کننده است که براساس شرایط بیمار، زمان و دوره علائم نوع برونشیت در افراد مبتلا مشخص می شود. در صورت لزوم بنا بر صلاحدید پزشک انجام تست تنفس، اسپیرومتری یا عکسبرداری از قفسه سینه برای این بیماران ضرورت می‌یابد.
این فوق تخصص بیماری های ریه، آسم و آلرژی با بیان اینکه برونشیت به خودی خود بیماری نگران کننده‌ای نیست، گفت: برونشیت حاد یک بیماری خود محدود شونده است که نیازی به بررسی و درمان خاصی ندارد اما از آنجا که مهمترین علت برونشیت مزمن مصرف سیگار است لذا احتمال ابتلای این افراد به بیماری‌های انسدادی مزمن ریه یا COPD نیز بسیار زیاد است.
وی نکته مهم در خصوص بیماری برونشیت را تشخیص افتراقی‌های این بیماری از سایر بیماری‌ها دانست و گفت: این بیماری با توجه به نشانه های معمول و شایع خود ممکن است با بیماری‌های دیگر که علامت‌های مشابهی دارند اشتباه گرفته شود. سینوزیت و ذات الریه از جمله این بیماری‌ها محسوب می شوند که برخلاف برونشیت که تنها شامل التهاب مجاری هوایی است، منشا عفونی دارند و برای درمان مصرف آنتی بیوتیک های مخصوص به خود را می طلبند. باید توجه داشت ذات الریه در صورت عدم تشخیص صحیح و تجویز داروی مناسب می تواند در نهایت به عفونت خون منجر شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، ترس شدید افراد از آسم را یکی از دلایلی عنوان کرد که پزشکان علی رغم تشخیص آن، از بیماری برونشیت برای بیان علت مشکل به وجود آمده به جای آسم به بیماران معرفی می کنند و افزود: ابتلای مکرر فرد به سرفه در حالتی که وی سابقه حساسیت فصلی همچون عطسه و قرمزی چشم دارد ممکن است به برونشیت مربوط نبوده و ناشی از زمینه بیماری آسم در شخص باشد به طوری که تشخیص اشتباه برونشیت به جای آسم موجب کهنه شدن و بروز عوارض مختلف در بیمار می شود.
وی با تاکید بر لزوم توجه به تشخیص های افتراقی برونشیت مزمن با سایر بیماری‌ها به ویژه در افراد سیگاری، خاطرنشان کرد: این اشخاص در صورتی که با تغییر در مدل سرفه خود، درد سینه یا مشاهده خلط خونی مواجه شدند حتما باید به منظور بررسی بیشتر به پزشک متخصص مراجعه کنند. بیماری ریفلاکس اسید معده به مری نیز می تواند علائمی مشابه برونشیت در فرد مبتلا ایجاد کند که دقت در تمایز آنها با یکدیگر امری ضروری است.
دکتر پاک نژاد انجام بخور سرد، استراحت، پرهیز از تماس با مواد محرک و مصرف مایعات فراوان را به بیماران مبتلا به برونشیت توصیه کرد و بیان داشت: خوردن مواد آنتی اکسیدان همچون کلم بروکلی، کیوی، پرتقال و پیاز به بهبود حال این افراد کمک می کند؛ همچنین نوشیدن چای و قهوه در رفع طعم بد فلزی ایجاد شده در دهان موثر است.
این فوق تخصص بیماری های ریه، آسم و آلرژی در پایان با اشاره به تاثیر مثبت غذاهای حاوی روی و زینک، ویتامین C و سلنیوم در بهبود بیماران مبتلا به برونشیت یادآور شد: به رغم رفع خودبخودی این بیماری پس از طی دوره دو تا شش هفتگی خود، پزشک متخصص برای درمان سریعتر این اشخاص گاهی از داروهای گشادکننده برونش بهره می گیرد.