دلار در هفته جاری به طرز عجیبی در حال ثبت رکوردهای تاریخی جدیدی است. روز گذشته هر دلار آمریکا در بازار آزاد از مرز ۵۰ هزار تومان عبور کرد. نوسانات افزایشی دلار در حالی است که با آمدن محمدرضا فرزین به بانک مرکزی و اعلام سیاست‌های جدید به نظر می‌رسید که بازار دلار به ثبات و آرامش برسد اما اتفاقات این روزها چندان خوشبینانه نیست.

بازار غیررسمی ارز باید حذف شود

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس درباره وضعیت این روزهای بازار ارز گفت: ایراد از آنجاست که سیاست‌های ارزی نسبت به گذشته تغییری نکرده است و ما همچنان همان سیاست‌های انفعالی را در قبال بازار غیررسمی دنبال می‌کنیم.

روح الله ایزدخواه ادامه داد: در حالی که الان ۹۷ درصد ارز را بانک مرکزی کنترل می‌کند اما قیمت در بازار غیررسمی سه‌درصدی تعیین می‌شود که این رویه با عقل جور درنمی‌آید و متاسفانه تا زمانی که دولت و مسئولان بانک مرکزی برنامه‌ای برای جمع کردن بازار غیررسمی نداشته باشند وضعیت همین است و تغییری را شاهد نخواهیم بود.

نماینده تهران، ری و شمیرانات در مجلس افزود: درواقع، بازار غیررسمی فقط برای تامین ارز قاچاق و قاچاقچی مفید است وگرنه برای کشور مفید نیست. ضمن اینکه الان کارکرد بازار غیررسمی فقط این است که با این نرخ‌گذاری افسارگسیخته‌ای که می‌کند تیشه به ریشه اقتصاد می‌زند، تورم را تحمیل می‌کند و شوک‌های تورمی به وجود می‌آورد و با اینکه عموم مردم سروکاری با دلار ندارند کاملا از نرخ‌های افسارگسیخته ارز متاثر می‌شوند و این روند باعث می‌شود هیچ ثبات و تعادلی در بازارها نماند.

برنامه‌های مجلس برای بازار ارز چیست؟

ایزدخواه در مورد برنامه‌های مجلس در حوزه ارز هم بیان کرد: ما به طور مرتب با مسئولان بانک مرکزی جلسه داریم و آنها هم در صحن و کمیسیون‌ها در رفت و آمد هستند و اگر ساماندهی حوزه ارز اصلاح قانونی بخواهد طبیعتا مجلس ورود خواهد کرد اما شرط مهم این است که دولت همراهی کند.

وی ادامه داد: مسئله‌ای که وجود دارد این است که سر بحث ارز اختلاف نظر زیاد است و از طرف دیگر به نظر نمی‌رسد که بانک مرکزی برنامه‌ای برای ایجاد تغییر در بازار غیررسمی داشته باشد. در حالی که دولت باید از تجربه تلخ ۳۰ سال گذشته در بازار ارز درس بگیرد و یک بار برای همیشه دست به یک جراحی واقعی در بازار بزند که از رئوس مهم آن، حذف بازار غیررسمی و همچنین تفکیک بودجه ارزی و ریالی است.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با تاکید بر اینکه بحث تفکیک بودجه ارزی و ریالی قانون دارد و در همان ابتدای کار مجلس آن را تصویب کرد، افزود: اما متاسفانه قانون اجرا نمی‌شود.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در مورد نقش مجلس در کنترل بازار ارز بیان کرد: همانطور که اشاره شد در مجلس نظرات مختلفی داریم که به هر حال بخشی از نظرات همسو با دولت است و به نظر می‌رسد با توجه به اینکه مجلس الان دنباله‌روی دولت است نمی‌تواند مشکل را حل کند و ما اول باید به معنای واقعی کلمه استقلال فکری و نظری مجلس را از دولت ایجاد کنیم که این کار هنوز انجام نشده است.

ایزدخواه افزود: مجلس مشکلات را می‎بیند اما از طرف دیگر اعتماد وافری به دولت دارد و بعضا تعارفاتی بین مجلس و دولت وجود دارد که نمی‌گذارد مشکلات ریشه‌ای حل شود در حالی که مجلس می‌تواند به همان شکلی که در اواخر دولت گذشته (حدودا یک سال آخر دولت قبل) قاطعانه با مسائل و ناکارآمدی‌ها برخورد کرد، امروز هم با همان رویکرد آسیب‌شناسی و عارضه‌یابی کند اما اگر بخواهیم منفعل باشیم و به صِرف اعتماد و رفاقت، مسائل به طور واقعی ریشه‌یابی نشود وضعیت همین است.

مرکز مبادله ارز و طلا مشکل‌گشا نخواهد بود

بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار، امروز مرکز مبادله ارز و طلا با هدف ایجاد مرجعیت قیمت، افزایش حجم معاملات رسمی و سهولت دسترسی متقاضیان بازار ارز و طلا به طور رسمی فعال می‌شود. نماینده تهران، ری و شمیرانات در مجلس درباره تاثیر بازار مبادله‌ای بر نرخ ارز گفت: این قبیل سیاست‌ها صرفا نظامات تاکتیکی است که منجر نخواهد شد بازی عوض شود. درواقع، اقداماتی از این قبیل که در گذشته هم مشابه آن انجام شده است ممکن است صورت مسئله را درست کند ودر کوتاه‌مدت آرامشی ایجاد کند اما در بلندمدت بعید است که با این شیوه‌ها بشود مشکل را حل کنیم.

برخی تحلیلگران معتقدند که نرخ ارز تاکنون سرکوب شده بود و الان فنر دلار آزاد شده و متناسب با تورم و شرایط اقتصادی در حال رشد است. ایزدخواه در این باره گفت: «این حرف‌ها مزخرف است و درست نیست چرا که نرخ واقعی دلار زیر ۲۰ هزار تومان است از طرف دیگر ما هیچ زمان سرکوب قیمتی نداشتیم چرا که دلار ۳۰ سال است که تصاعدی در حال رشد است و با روند موجود چنین تحلیل‌ها و صحبت‌هایی صرفا توجیه ماجراست و متاسفانه مسئولان هم گاهی فریب همین تحلیل‌های آبکی نادرست را می‌خورند والا قیمت واقعی دلار بر اساس محاسبات دقیق زیر ۲۰ هزار تومان است.»

وضعیت بازار ارز چه می‌شود؟

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در مورد وضعیت آینده بازار ارز هم گفت: دولت باید اراده کند که مسائل را ریشه‌ای حل کند و حذف بازار غیررسمی اصل و ریشه کار است و تا دولت به سمت آن نرود هیچ امیدی به آینده نیست که بخواهیم با راهکارهای موقتی و مُسکنی بازار را اصلاح کنیم.

ایزدخواه ادامه داد: اما اگر به طور فعال و با نگاه تغییرات اساسی در بازار ارز ورود کنیم می‌توانیم نرخ ارز را به نصف قیمت فعلی کاهش دهیم که امری شدنی است چرا که سابق بر این هم مانند اواسط دهه ۷۰ این اتفاق افتاد و بازار مدیریت شد.

وی افزود: البته باید خاطرنشان شود که اِعمال تغییرات اساسی در بازار ارز در خود حاکمیت و شرکت‌های خصولتی مخالفین جدی خواهد داشت و کسانی که از نرخ بالای ارز منتفع می‌شوند قطعا مخالفت‌های شدید و کارشکنی خواهند کرد بر این اساس دولت باید همانطور که گاهی برای اجرای سیاست‌های خود در برابر کسبه و بازار و غیره می‌ایستد، در مقابل کسانی هم که از رانت ارز منتفع می‌شوند مقتدرانه بایستد.

گفتنی است امروز و تا لحظه تنظیم این گزارش قیمت دلار در بازار آزاد از کانال ۵۰ هزار تومانی عقب‌نشینی کرده است