نهم یا دهم اردبیهشت ۱۴۰۲ در ایران زلزله می‌آید؟

یک زلزله‌شناس به حواشی پیش‌بینی زلزله در ایران واکنش نشان داد.

 نهم یا دهم اردبیهشت ۱۴۰۲ در ایران زلزله می‌آید؟ این را یک محقق هلندی گفته است، «فرانک هوگربیتس» مدتی قبل در حساب توئیتری خودش از وقوع زلزله در ایران خبر داد، با این وجود متخصصان معتقدند این قبیل پیش‌بینی‌ها شبه علم است و ربط چندانی به پژوهش‌ها و اقدامات علمی ندارد.
درهمین‌باره مهدی زارع، زلزله‌شناس به خبرآنلاین گفت: «ادعای پیش‌بینی زلزله برای تاریخ خاص و در زمان‌های نزدیک مانند چیزی‌که «فرانک هوگربیتس» کارشناس هلندی انجام می‌دهد به‌هیچ عنوان از طریق علم زلزله شناسی نه قابل پی‌جویی و صحت سنجی است و نه با المان‌ها و شاخص‌های زلزله شناسی می‌شود آن را تبیین کرد.»

او ادامه داد: «بنابراین درباره ادعای وقوع زلزله که برای نهم و دهم اردیبهشت در منطقه غرب ایران مشخص شده است می‌توانیم بگوییم که هیچ نسبتی با علم زلزله شناسی ندارد. ضمن اینکه باید یادآور شویم که منطقه غرب ایران محل رشته کوه‌های زاگرس است یعنی جایی‌که لرزه خیزترین نقطه ایران است و معمولاً بیش از سه‌چهارم نگاشت زلزله در ایران از همین رشته کوه‌های زاگرس به دست می‌آید.»
پیش‌بینی زلزله یا زرنگی؟
اگرچه پیش‌بینی زلزله می‌تواند سبب معروف شدن فرد پیش‌بینی کننده شود اما متخصصان معتقدند اساساً در مدلی که برخی محققان دست به پیش‌بینی میزنند روش‌های علمی مدنظر نیستند، آن‌ها می‌گویند این قبیل از پیش‌بینی‌ها یا برای یک منطقه وسیع است یا برای مناطقی که بسیار لرزه‌خیز هستند، دراین‌باره زارع بیان کرد: «منطقه غرب ایران به‌خصوص ایلام، قصر شیرین، سرپل ذهاب، همچنین کهکیلویه و بویراحمد به ویژه در پیرامون شهر یاسوج، لرزه خیزی بالایی وجود دارد.
از طرفی دیگر زلزله‌هایی که در شمال غربی ایران در نزدیکی شهر خوی از حدود نیمه شهریور ۱۴۰۱ درحال رخداد هستند کمابیش با زلزله های کوچک و متوسط همچنان ادامه دارند، بنابراین می‌خواهم بگویم که در این مناطق و همچنین منطقه بندرعباس و حاشیه ساحل خلیج فارس زلزله‌های متعددی اتفاق افتادند و احتمالا در این روزهای نهم دهم، هشتم یا یازدهم اردیبهشت و همچنان روزهای دیگر هم مجدد زلزله اتفاق خواهد افتاد، بنابراین دلخوش کردن به پیش بینی افرادی که کار شبه علمی می‌کنند مانند «فرانک هوگربیتس» کار منطقی نیست و جز هیجانی کردن فضا و جلب کردن توجه‌ها به خبرهای داغ حاصلی ندارد.
این زلزله‌شناس ادامه داد: «البته گویا یک حاصل دیگری هم داشته و آن اینکه بعضی از افراد دیگر از سر دلسوزی بدون اینکه تخصص و مهارتی در علم زلزله شناسی داشته باشند به این ماجرا جلب شدند و در ایران و جهان مناطقی را برای وقوع زلزله مشخص می‌کنند که اکثر این مناطق یا به قدری بزرگ هستند که هر زلزله‌ای اتفاق بیفتد مدعی خواهند شد زلزله‌هایی که رخ داده همان‌هایی است که ما می‌گفتیم، یا اینکه به‌قدری لرزه خیز هستند مانند منطقه خوی که هرازچندگاهی در آن منطقه زلزله رخ می‌دهد، و آن‌ها مجدد مدعی می‌شوند این زلزله همان پیش‌بینی ما بوده است.»
زارع درباره علمی بودن پیش‌بینی زلزله بیان کرد: «پیش‌بینی یک کار تخصصی است و به وسیله متخصصین آشنا به مدل‌های زلزله‌ها و مدل زمین، کسانی که تخصص کار با داده های زمین را داشته باشند باید انجام شود که در خود ایران هم گروهی مشغول کار هستند. امیدوارم که توجه بیهوده بر این نوع مطالب و عنوان‌های هیجان انگیز سبب نشود توجه به خود مسئله زلزله و پیشگری رخدادهای مهم فراموش شود؛ همچنین به کار کسانی که در زمینه پیش بینی زلزله کار تخصصی و جدی انجام می‌دهند صدمه نزند؛ چراکه این هیجانات زودگذر است اما مسائل پیچیده در جای خودشان هستند.امیدوارم با هیجانی کردن فضا راه را بر دانشمندان واقعی و کسانی که در زمینه پیش بینی زلزله کار می‌کنند نبندند.»
پیش‌بینی‌های غلط محقق هلندی
زارع قبل‌تر درباره پیش‌بینی‌های این محقق هلندی گفته بود: «اگر در جهت تکذیب پیش‌بینی کسی‌که یک پیش‌بینی‌ای را مدعی شده حرکت کنیم، یعنی بگوییم حتما زلزله‌ای رخ نخواهد داد، عملاً همان کاری را کردیم که فرد پیش‌بینی کننده انجام داده است، چه بسا زلزله‌ای از روی اتفاق رخ بدهد و هر دوی این بیان‌ها زیر سوال جدی برود. نکته دوم این است که باید انتظار داشت موارد پیش بینی غلط این محقق هلندی هم مشخص شود، در تمام مواردی که پیش‌بینی این فرد در رسانه‌ها منتشر شده فقط پیش‌بینی زلزله در ترکیه درست بوده و موارد متعددی در صفحه توئیتر ایشان وجود دارد که درست نبودند.»