لقاح مصنوعی مادر علم سلولهای بنیادی

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران مرکز یزد
 دکتر شیخها گفت: این روش هنوز در مراحل ابتدایی تحقیقاتی قرار دارد و حتی در جهان نیز کمتر از پنج سال است که به آن پرداخته می شود. در صورت تحقق آن در یک دهه آینده افرادی که بر اثر شیمی درمانی و یا بیماری های خاصی که موجب ناباروری در فرد می شوند، می توانند از این روش درمانی بهره گرفته و به بارداری امیدوار شوند
وی در خصوص سابقه تمایز سلول های بنیادی به “ژرم سل” در دنیا گفت: در حال حاضر مرکز تحقیقاتی درمانی ناباروری یزد وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد به عنوان قطب علمی درمان ناباروری در کشور با مرکز درمان ناباروری در شفیلد انگلستان همکاری بین بخشی دارد و هر دو مرکز بر روی تمایز سلول های بنیادی به “ژرم سل” فعالیت می کنند.
وی با اشاره به خصوصیات تمایزیافتگی در سلول های بنیادی بالغ و جنینی گفت: سلول های بنیادی بالغ و جنینی هر دو توانایی تمایز یافتگی به بافت های مختلف بدن را دارند اما هر کدام با ویژگی خاصی این کار را انجام می دهند. از سلول های بنیادی جنینی برای تمایز به “ژرم سل” نمی توان بهره برد زیرا فرزند ژنتیکی حاصل از این روش از نظر اخلاقی به فرد تعلق ندارد به همین دلیل برای تمایز سلول های بنیادی به “ژرم سل” باید از سلول بنیادی بالغ خود فرد استفاده شود.
“شیخها” تأکید کرد: فرزندی که از این روش به دنیا می آید از نظر ژنتیکی به آن فرد تعلق دارد زیرا از سلول های خودش استفاده شده است.
وی از لقاح مصنوعی (IVF) به عنوان مادر علم سلول های بنیادی نام برد و با تشریح روش استفاده از سلول های بنیادی جنینی خاطرنشان کرد: با تشریح این روش شائبه رعایت نکردن اخلاق پزشکی در مورد سلول های بنیادی جنینی از میان می رود.
این متخصص ژنتیک پزشکی گفت: زمانی که یک زوج برای انجام لقاح مصنوعی تخمک گذاری در زن، 8 تا 10 تخمک بوجود می آید پس از بارور شدن آنها در محیط آزمایشگاه، به طور معمول تنها 6 تا 7 عدد از آنها مناسب باروری خواهند بود که از این تعداد 2 عدد به رحم زن باز گردانده می شود تا وی باردار شود. سایر تخمک ها منجمد شده و در آزمایشگاه نگهداری می شوند تا اگر بارداری موفقیت آمیز نبود بتوان از آنها استفاده کرد.
وی تأکید کرد: نکته مهم این جا است که از 10 تخمک اولیه به طور حتم سه تا 4 عدد آن رشد پیدا نمی کنند و نمی توان از آنها برای بارداری استفاده کرد، این سلول ها در مرحله سلولی بلاستوسیت هستند و تنها به عنوان یک منبع سلولی می توان از آنها بهره برد و هیچگاه به یک انسان تبدیل نخواهد شد، بنابراین تصور اینکه از این منبع سلولی می توان در شبیه سازی بهره برداری کرد کاملاً بی اساس است.
“شیخها” یاد آور شد: البته برای رفع هر گونه مشکل اخلاقی در مورد همان توده سلولی نیز از زوجی که آن را ایجاد کرده اند، برای استفاده تحقیقاتی اجازه گرفته می شود.
وی در خصوص جایگاه ایران در میان کشورهای دارنده فناوری سلول های بنیادی گفت: وضعیت ایران در زمینه تحقیقات سلول های بنیادی تا اندازه ای مطلوب است و به دلیل دسترسی به مواد اولیه، مسائل قانونی و نیروی انسانی متخصص در میان 15 کشور اول دنیا قرار داریم.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد اظهار داشت: نکته مهم این است که برای رسیدن به درمان از طریق سلول های بنیادی راه زیادی باید طی شود و آزمایشات متعددی باید انجام گیرد.
وی با تأکید بر ندادن امید کاذب به بیماران در این زمینه خاطرنشان کرد: علی رغم اینکه تحقیقات سلول های بنیادی امیدوارکننده و افق روشنی پیش رو دارد اما تحقیقات باید ابتدا بر روی حیوانات انجام گیرد و اطلاع رسانی در این زمینه با دقت انجام شود.
این متخصص ژنتیک پزشکی اضافه کرد: در آخرین سمینار جهانی که در خصوص سلول های بنیادی برگزار شد دانشمندان و محققان دنیا متفق القول بودند که حداقل تا 10 سال آینده امکان درمان با استفاده از سلول های بنیادی در حد وسیع و در دسترس همه مردم وجود ندارد.
وی با تأکید بر ضرورت سرمایه گذاری ملی برای توسعه تحقیقات سلول های بنیادی گفت: حمایت کامل و هماهنگی بیشتر بین بخشی برای تحقیقات در زمینه سلول های بنیادی در کشور بسیار ضروری است، در عین حال کاربردی شدن تحقیقات در این زمینه نیازمند گذشت زمان است اما باید توجه داشت که با سرمایه گذاری در این بخش می توان به عنوان یک سرمایه ملی به آن نگریست/