هراس رسانههای غربی از بالستیک ایرانی / صفر تا ضد «خانواده فاتح»
جوان نوشت: در هفتههای اخیر رسانههای غربی بر محور خبری احتمال فروش موشکهای بالستیک ایرانی به روسیه اصرار دارند، همانطور که در سال گذشته بر خط تبلیغی فروش پهپاد به روسیه توسط ایران تأکید میکردند
در هفتههای اخیر رسانههای غربی بر محور خبری احتمال فروش موشکهای بالستیک ایرانی به روسیه اصرار دارند، همانطور که در سال گذشته بر خط تبلیغی فروش پهپاد به روسیه توسط ایران تأکید میکردند. اینکه هدف از این رویکرد چیست و غرب در مواجهه با ایران چرا به دنبال گسترش چنین ادعایی است و اینکه آیا روسیه به موشکهای ایرانی نیاز دارد یا اینکه موشکهای ایرانی برای روسیه مفید خواهند بود، مواردی است که جداگانه قابل بحث و بررسی است، اما اصل ماجرای ثابت شدن کارایی پهپادها و موشکهای ایرانی برای ناظران خارجی که سبب علاقهمندی کشورهای متعددی به خرید پهپاد از ایران شده یک واقعیت روشن و البته قابل افتخار برای کشورمان است. در گزارشهای متعدد قبلی صفحه دفاعی روزنامه جوان به انواع پهپادهای ایرانی پرداخته شده بود، اما در این گزارش مرور سریعی بر انواع مختلف موشکهای بالستیک برد کوتاه تا متوسط ایرانی خواهیم داشت تا مخاطبان گرامی نگاه گذرایی بر تمام عناصر آرایه موشکی سطحبهسطح بالستیک کشور داشته باشند.
مایه آبرو
مقام معظم رهبری و فرمانده کل قوا در دیدار با نخبگان و استعدادهای برتر تحصیلی در مهرماه ۱۴۰۱ دستاوردهای مختلف علمی و فنی کشور را مایه آبروی کشور دانستند و چندین مورد از آنها را مورد اشاره قرار دادند، از آن جمله توانمندی ارسال ماهواره به فضا، توان موشکی و نیز پهپادی کشور بود. بیتردید نگاه ناظران خارجی بیش از هر چیز به عملیاتهای موشکی و پهپادی کشور و پس از آن به رزمایشهایی است که در آن امکان تحلیل اطلاعات از منابع خودشان وجود دارد. چندین عملیات موشکی علیه داعش و تروریستهای دیگر و حتی خود شیطان بزرگ در سالهای اخیر به گواه تصاویر ماهوارهای با دقت کمنظیری صورت پذیرفته و جای تردیدی باقی نگذاشته که موشکهای ایران نقطهزن شدهاند. از سوی دیگر روند توقفناپذیر توسعه گونههای جدید و بهسازی و تولید انبوه موشکها و سامانههای موشکی هم نشان میدهد ایران در این عرصه نه از لحاظ فنی و نه از لحاظ اراده، وابسته به قدرتی در بیرون از مرزها نیست و تنوع لازم در انواع موشکهای بالستیک از نظر برد، نوع سوخت، سرعت پروازی و قابلیت هدایت و نوع سرجنگی را ایجاد کرده است. در نتیجه همچون محصولات پهپادی، محصولات موشکی ایران هم قابلیت صادراتی بسیار بالایی دارند، هرچند به علت اثرات راهبردی بسیار بالای موشک، فروش این محصول به کشورهای خارجی نیازمند در نظر گرفتن ظرافتهای خاصی است، وگرنه اگر که ایران اشتیاق به کسب درآمد از هر طریقی داشت، نه فقط روسیه بلکه کوبا، ونزوئلا و حتی مکزیک هم (در صورت تمایل به گرفتن حقوق خود از امریکا!) میتوانند مشتری محصولات موشکی باشند.
آغاز روند موشکیشدن ایران
ایران انقلابی در دل دوران جنگ تحمیلی و به ناچار برای متوقف ساختن حملات وحشیانه رژیم بعث عراق به شهرهای ایران به سمت وارد کردن موشک از منابع مختلف رفت. همزمان جوانان متخصص آن دوران در چند مسیر به فکر ساخت موشک هم بودند. از تلاش برای مهندسی معکوس اسکاد- بی سوخت مایع که بعدها نسل شهاب-۱ و ۲ و ۳ از این مسیر حاصل شد تا ساخت و توسعه راکتهای سوخت جامد که همچون پهپادها ریشه در دل دوران جنگ تحمیلی دارد. راکتهای عقاب و ایران ۱۳۰ که بعدها به نازعات تغییر نام داده شد و نیز راکت دیگری با برد ۱۷۰ کیلومتر که بعدها خانواده زلزال را شکل داد، مثالهای بارزی هستند که همگی در همان دوران جنگ در داخل ساخته و دو مورد اول به طور نسبتاً گستردهای عملیاتی شد.
آزمایش مورد سوم هم در ماههای آخر جنگ تحمیلی صورت گرفت که تأثیرات آن در جبهه دشمن جالب توجه بود، اما مهمترین تأثیرات این راکت که بعدها زلزال نامیده شد، کمی بیش از یک دهه بعد آشکار شد. پس از پایان جنگ تحمیلی توسعه راکتهای نازعات و زلزال ادامه یافت و از نظر برد، نوع سوخت و برخی موارد دیگر خانواده متنوعی تشکیل داده شد و یگانهای مختلف سپاه و ارتش آن را به خدمت گرفتند. راکتهای نازعات و زلزال در دهه اخیر، با تجهیز به سامانههای هدایت و ناوبری و کنترل به موشک هم تبدیل شدهاند که خود نشاندهنده پیشرفت عمیق متخصصان کشور در جنبه حساس هدایت تا انتهای مسیر است، اما زلزال پایه شکلگیری یکی از ارکان مهم توان موشکی کشور شد.
خانواده فاتح
مشهورترین موشک تاکتیکی برد کوتاه ایران به نام فاتح ۱۱۰ همان تأثیری از راکت زلزال در برنامه موشکی ایران بود که به آن اشاره شد. ترکیب بدنه و پیشران زلزال و سامانه هدایت یک موشک دیگر به نام تندر ۶۹ (نمونه زمین به زمین موشک پدافند هوایی چینی HQ- ۲) که در واقع از خریدهای موشکی دوران جنگ بود که تا پایان آن به دست رزمندگان نرسید، منجر به خلق موشکی با برد بیش از ۲۰۰ کیلومتر ولی دارای قابلیت هدایت تا پایان مسیر شد.
این امر ارزش عملیاتی فاتح ۱۱۰ را نسبت به زلزال چند برابر میکرد. بیش از ۵ میلیون نفرساعت کار تحقیق، طراحی، شبیهسازی و ساخت و آزمایش توسط چند صنعت وزارت دفاع، دانشگاههای صنعتی مطرح کشور و برخی دیگر از بخشهای پژوهشی و صنعتی انجام شد تا با ساخت بومی سامانه هدایت مورد ذکر و ترکیب با پیشران راکت زلزال موشکی با قابلیت هدایت تا انتهای مسیر و دقت خوب و قابل اتکا حاصل شود. آزمایش فاتح ۱۱۰ در سال ۱۳۸۱ شروع شد، یعنی کمتر از ۱۵ سال پس از پایان جنگ تحمیلی ایران به موشکی رسید که بردی قابل مقایسه با موشک سوخت مایع و پردردسر اسکاد داشت. فاتح ۱۱۰ در نمونههای بعدی به برد ۲۵۰ و ۳۰۰ کیلومتر و دقتهای بسیار بیشتر رسید و اولین نمونه آن برای مأموریت ضدکشتی، با جستوجوگر اپتیکی نصبشده در دماغه در سال ۱۳۸۹ ساخته شد.
سپاه موشکهای هرمز-۱ و ۲ را نیز به عنوان توسعه جانبی از روی فاتح ۱۱۰ برای مأموریتهای ضدکشتی با جستوجوگر راداری فعال و ضدرادار هم ساخت که در بهار سال ۱۳۹۳ در نمایشگاه بزرگ نیروی هوافضای سپاه رونمایی شدند که امید میرود در سال آینده و با گذشت یک دهه از آن نمایشگاه غرورآفرین بار دیگر چنین نمایشگاهی از پیشرفتهای چشمگیر فرزندان پاسدار انقلاب اسلامی برگزار شود. موشکهای زلزال و زلزالبارشی هم در نمایشگاه سال ۱۳۹۳ مشاهده شدند. موشک زلزال حاصل پروژه افزودن قابلیت هدایت به راکتهای زلزال تولیدی و موجود در انبارها بود که دقت بسیار بالایی برای آن فراهم کرده و آن را به قابلیتی نزدیک به نقطهزنی رساند. زلزالبارشی هم ترکیب یک نوع سرجنگی با مهمات کوچک متعدد روی بنسازه (پلتفرم) زلزال هدایتشونده بود.
فاتح مبین هم نسل جدیدی از جستوجوگر اپتیکی را به کار گرفت که به آن امکان شلیک در شب و روز را میداد. این موشک در تابستان ۱۳۹۷ رونمایی شد. مسیر خانواده پرافتخار فاتح ۱۱۰ در بخش توسعه مستقیم با ساخت نمونههای بعدی به ترتیب با بردهای ۴۵۰کیلومتر با نام فاتح ۳۱۳ در سال ۱۳۹۴، ۷۰۰کیلومتر با نام ذوالفقار در سال ۱۳۹۵ و هزارکیلومتر با نام دزفول در سال ۱۳۹۷ ادامه پیدا کرد که دو نمونه آخر دارای قطر بیشتری نسبت به فاتح ۱۱۰ و سرجنگی جداشونده هستند. قابلیت ضدکشتی موشکهای بالستیک تاکتیکی ایران با ذوالفقار بصیر به ۷۰۰کیلومتر افزایش یافت. این موشک که دیگر محصول در مسیر توسعه جانبی از موشکهای خانواده فاتح محسوب میشود در سال ۱۳۹۹ معرفی شد. در ماههای گذشته ریاست ستاد کل نیروهای مسلح از در دست تولید بودن موشک بالستیک ضداهداف متحرک دریایی که برد هزارو ۵۰۰ کیلومتر و سرعت هشت برابر سرعت صوت دارد، خبر داد. هر چند جزئیات بیشتری از این موشک هنوز اعلام نشده است، اما به نظر میرسد محصول مورد اشاره گونهای از موشک شهید سلیمانی یا موشک خیبرشکن باشد.
ارزش عملیاتی بالستیکهای ضدکشتی
همانطور که میدانیم، ناوهای هواپیمابر هرگز به تنهایی به مأموریت اعزام نمیشوند و در کنار آنها چندین فروند ناوشکن موشکانداز، ناوهای لجستیکی و حتی زیردریایی وجود دارد. ناوهای هواپیمابر به تنهایی ارزشی حدود ۶ میلیارد دلار دارند و هزینه نگهداری آنها در سال بالغ بر ۲۰۰ میلیون دلار است و به اینها باید ارزش دهها فروند هواگرد، تسلیحات و مهمات موجود را نیز اضافه کرد، خدمه آموزشدیده و باتجربه نیز عملاً قابل قیمتگذاری نیستند، اما این پایگاه هوایی بزرگ و متحرک که روزگاری تهدید عظیمی به حساب میآمد، امروز به سادگی مورد تهدید موشکهای بالستیک پرسرعت تاکتیکی و میانبرد و حتی دوربرد ایرانی قرار گرفته است.
لازم به ذکر است به خاطر ویژگیهای خاص موشکهای بالستیک از جمله سرعت بسیار بالا در طی مسیر، وزن زیاد سرجنگی و شیرجه روی هدف با زاویه زیاد، این موشکها از احتمال انهدام کم توسط پدافند دشمن، قابلیت اثرگذاری و تخریب بالا برخوردار هستند. ناوگروههای هواپیمابر برای رهایی از تهدید این سلاحهای نوین، باید منطقه ایستایی خود را از سواحل کشور هدف، به اندازه برد این موشکها دور کنند که به معنی دورتر شدن مسیر حرکت هواپیماهای موجود در آنها، کاهش جنگافزارهای قابل حمل به دلیل لزوم حمل سوخت بیشتر و نیازمند شدن به سوختگیری هوایی و همچنین افزایش خطر رهگیری و انهدام توسط نیروهای مدافع است. در صورت ورود این شناورها به محدوده برد موشکی بالستیک ضدکشتی هم از آنجا که این موشکهای سوخت جامد در زمان کوتاهی آماده شلیک میشوند و با سرعت پروازی بالایی حرکت میکنند، ناوگان دشمن طی مدتی کمتر از ۱۰ دقیقه زیر ضربه موشکی قرار خواهد گرفت.
نسلهای جدید بالستیکهای بومی ایران
در بهمن ۱۳۹۸ موشک رعد ۵۰۰ که با فناوریهای سوخت جامد جدید و بدنه و عایق موتور ساخته شده از مواد ترکیبی (کامپوزیت) غیرفلزی ساخته شده بود شگفتی جدید سپاه در زمینه موشکهای تاکتیکی بود، البته ذکر این نکته ضروری است که رعد ۵۰۰ را با وجود بهره بردن از تجربیات فاتح ۱۱۰ و طراحی در همان رده و مأموریت دیگر نمیتوان مستقیماً از اعضای خانواده فاتح به شمار آورد، زیرا طراحی آن در بخشهای مختلف متفاوت با طراحی مرسوم فاتح و مشتقات آن است، از جمله سرجنگی و بالکهای کنترلی متفاوت با نسل فاتح. این سلاح با وزن کمی بیش از نصف فاتح ۳۱۳ بردی معادل آن را دارد. همچنین موشک شهید سلیمانی هم که سوخت جامد و تاکتیکی با برد هزارو ۴۰۰کیلومتر است، با وجود استفاده از همان سرجنگی موشک ذوالفقار، اما یک طراحی جدید محسوب میشود و از خانواده فاتح ۱۱۰ محسوب نمیشود. این موشک دارای بدنهای با قطر بیشتر و طراحی متفاوتی در چیدمان بالکهای پایدارساز در انتهای بدنه است.
موشک خیبرشکن نیز به عنوان اوج دستاوردهای حاصلشده از تجربیات توسعه خانواده موشکی فاتح ۱۱۰ قابل معرفی است. این موشک با سرجنگی ابرصوت (هایپرسونیک) و قابلیت هدایت تا انتهای مسیر و توان نقطهزنی با برد هزارو ۴۵۰ کیلومتر در دهه فجر سال ۱۴۰۰ رونمایی شد. این موشک با وجود افزایش اندک قطر و طول به برد بیش از ۴۰ درصد بیشتر نسبت به موشک دزفول دست مییابد و طراحی سرجنگی آن هم از نظر شکل ظاهری متفاوت از موشکهای قبلی خانواده فاتح است. خیبرشکن هم روی پرتابگرهای تکی و هم دوتایی عملیاتی شده است و سپاه را قادر میسازد تا قلعه خیبر شکلگرفته در شرق دریای مدیترانه را حتی از عمق چندصدکیلومتری داخل خاک ایران درهم بشکند.
فاتحهای کوچکتر هم ساخته شدند.
اما در سالهای اخیر مشخص شد که روند توسعه خانواده موشکهای فاتح که قبلاً با بزرگتر کردن آن در دست اجرا بود، این بار معکوس شده و موشکهای کوچکتری با همان طراحی فاتح ۱۱۰ در حال توسعه است. رفتن به سمت ابعاد کوچکتر از فاتح ۱۱۰ ولی حفظ همان طراحی سبب میشود تا ضمن حفظ اطمینانپذیری و دقت قبلی با کوچکسازی امکان بهکارگیری تعداد بالا روی یک پرتابگر ممکن شود. اولین محصول با این تفکر موشکی با برد ۱۲۰کیلومتر با دقت بالاست که شش تیر از آن روی یک کامیون حمل میشود و امکان استفاده از سرجنگیهای متنوعی را دارد. این موشک به نام فتح در ۳۱ مرداد ۱۳۹۹ مشاهده شد.
موشک فتح که در رزمایشهای سپاه در سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ خوش درخشیده است، برای اولین بار در رزمایش پیامبر اعظم (ص) ۱۴ بدون ذکر اسم و مشخصات و سپس در سالروز صنعت دفاعی در ۳۰ مرداد سال ۱۳۹۹ مشاهده شد. در نگاه اول مشخص بود که این موشک همان پیکربندی فاتح ۱۱۰ مشهور و خوشسابقه را به ارث برده، اما به طور محسوسی در ابعاد کوچکتر ساخته شده است.
در اواخر سال ۱۳۹۹ انبوهی از موشکهای فتح در داخل محفظه پرتاب یا کنیستر استوانهای به نیروی دریایی سپاه تحویل شد و برای اولین بار این نیرو را صاحب موشک بالستیک کرد. در تیر ۱۴۰۰ هم موشک فتح به همراه پرتابگر ششتایی متحرک به نیروی زمینی سپاه تحویل داده شد که توان رزم این نیرو را با دو مؤلفه افزایش قدرت آتش و توان نقطهزنی بسیار بهبود بخشید. موشک فتح در سال ۱۴۰۱ به سازمان رزم نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران هم افزوده شد. نیروی زمینی سپاه در یورش به مواضع گروهکهای تروریستی در اقلیم شمال عراق در پاییز ۱۴۰۱ به طور گستردهای از موشک فتح استفاده کرد که سبب شکلگیری عملیاتی ضربتی و کوبنده با دقت بسیار خوب علیه نقاط استقرار تروریستها شد.
این موشک با پرتابگر ششتایی که محفظه پرتاب مکعبمستطیلی یا استوانه دایروی دارند، ارائه شده است. فتح موشکی با طول ۵ هزارو ۱۷۵ و قطر ۳۶۸ میلیمتر است با جرم کلی ۷۸۷ کیلوگرم که ۱۵۰ کیلوگرم آن سرجنگی است و پیشران سوخت جامد مرکب یا HTPB به آن سرعت چهار برابر سرعت صوت یا چهار ماخ میدهد. این موشک عمر انبارداری بسیار خوبی که دستکم ۱۰ سال ارزیابی میشود، دارد و خطای آن کمتر از ۳۰ متر است. کمینه و بیشینه برد آن ۳۰ و ۱۲۰کیلومتر بوده که آن را به جایگزین شایستهای برای راکتهای نازعات و رقیب جدی برای خانواده راکتهای هدایتشونده فجر ۵ تبدیل کرده است.
برای مقایسه راکت فجر ۵ در مدل پایه خود با جرم حدود ۹۰۷ کیلوگرم و طول بیشتر از ۴/۶ متر و قطر ۳۳۳ میلیمتر به برد ۷۵کیلومتر میرسد. نمونه برد بلند و هدایتشونده آن هم با برد ۱۵۰کیلومتر ۹۲۰کیلوگرم جرم و طول بیشتر از ۴/۶ متر ۳۸کیلوگرم سرجنگی کمتر نسبت به فتح دارد. یک ویژگی مهم دیگر موشک فتح پرتابگر ششتایی آن است در حالی که راکتهای فجر ۵ و نمونههای هدایتشونده آن از پرتابگر چهارتایی شلیک میشوند.
لازم به ذکر است موشک فتح که با نام صادراتی BM- ۱۲۰ هم معرفی شده است، علاوه بر سرجنگی انفجاری شدید از سرجنگی ترکشی منفجرشونده در ارتفاع مشخصی بالای هدف و سرجنگی نفوذگر در استحکامات و بتن هم میتواند استفاده کند. عملکرد این نوع از سرجنگیها برای موشک فتح در ویدئوهای منتشرشده توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح که سازنده موشکهای فاتح و فتح است، به نمایش گذاشته شده است، اما اطلاعات منتشرشده توسط وزارت دفاع علاوه بر اینکه مشخصات خوبی از موشک فتح یا BM-۱۲۰ که به آن موشک ۳۶۰ هم گفته میشود به دست داده است، نشان میدهد یک موشک دیگر هم به خانواده بالستیکهای تاکتیکی ایران اضافه شده است که با مشخصه BM- ۲۵۰ شناخته میشود. با انتشار فیلم آزمایش آن تصور میشد این موشک یکی از مدلهای فاتح ۱۱۰ است، اما جزئیات منتشرشده بعدی نشان داد که همچون فتح، گونهای کوچکشده از فاتح ۱۱۰ است.
این موشک برخلاف خانواده فاتح که قطر ۶۱۰ تا ۶۱۶ میلیمتری دارند، دارای قطر بدنه ۴۵۶ میلیمتر است، یعنی از این نظر حدود ۲۵ درصد کوچک شده است. از نظر طول هم فاتح ۱۱۰ نسل ۴، ۸ هزارو ۸۵۰ میلیمتر طول دارد، اما BM- ۲۵۰ طول ۷ هزارو ۲۳۵ میلیمتر دارد. از این نظر هم موشک جدید حدود ۱۸ درصد کوچک شده است. وزن فاتح ۱۱۰ نسل چهارم یا فاتح D برابر ۳ هزارو ۳۲۵ کیلوگرم شامل ۴۵۰کیلوگرم سرجنگی است که برای BM- ۲۵۰ وزن کلی هزارو ۶۹۵ کیلوگرم با ۲۲۵کیلوگرم سرجنگی است. این موشک همچون خانواده فاتح در زمان انبارداری به صورت سه بخش جداگانه موتور سوخت جامد، بخش هدایت و کنترل و بخش سرجنگی نگهداری میشود.
این امر نشان میدهد متخصصان صنعت موشکی کشور موفق شدهاند موشکی با حدود نصف وزن فاتح ۱۱۰ ولی ۸۳ درصد برد آن را بسازند که قطعاً از نظر لجستیک و بهکارگیری چند فروندی روی یک پرتابگر تغییر مثبتی به دنبال خواهد داشت. در واقع صرفاً با ملاک گرفتن وزن، روی هر خودروی حامل فاتح ۱۱۰ میتوان دو موشک BM- ۲۵۰ به کارگیری کرد. کمینه برد این موشک نیز ۱۵۰کیلومتر و برابر با فاتح ۱۱۰ عنوان شده است. این موشک همچون فاتح ۱۱۰ از سوخت جامد مرکب یا HTPB استفاده کرده و دقت آن بهتر از (یا خطای آن کمتر از) ۳۵ متر است. عمر انبارداری این موشک به واسطه استفاده از سوخت جامد بسیار بالاست و در مدتزمان کوتاهی پس از توقف پرتابگر آماده شلیک میشود.
عملیاتهای موشکی ایران
در ابتدای این گزارش اشاره شد که ایران اسلامی تاکنون چندین عملیات رزمی موشکی با محصولات بومی صنعت دفاعی خود داشته است، صرفنظر از درهم کوبیدن پایگاه منافقین در سال ۱۳۷۸ با موشک و راکت که در انتقام شهادت سپهبد علی صیادشیرازی صورت گرفت، انهدام مراکز فرماندهی داعش در شرق سوریه و در منطقه دیرالزور در خرداد سال ۱۳۹۶ در عملیاتی به نام لیله القدر را که در آن از موشکهای ذوالفقار و قیام استفاده شد، میتوان اولین نمونه از عملیات موشکی ایران با جلوه پیشرفته و اجرایی برقآسا دانست. در حمله به جلسه مشترک تروریستها با سازمانهای اطلاعاتی کشورهای مرتجع منطقه در کوی سنجر در اقلیم شمال عراق هم از موشکهای فاتح ۱۱۰ استفاده شد که در شهریور ۱۳۹۷ رخ داد. کمی بعد و در عملیات ضربت محرم در مهر ۱۳۹۷ علیه مراکز داعش مجدداً دو موشک ذوالفقار و قیام از گونه هدایتشونده به کار گرفته شد، اما درعملیات حمله به پایگاه عینالاسد در پاسخ به شهادت سپهبد حاج قاسم سلیمانی که بزرگترین حمله نظامی به نیروهای امریکایی پس از جنگ جهانی دوم هم به شمار میرود، سپاه از موشکهای فاتح ۳۱۳ و قیام استفاده کرد. در ادامه و در پاسخ به شرارتهای رژیمصهیونیستی یک مرکز سری و مخفی استقرار و آموزش و طراحی عملیاتی این رژیم در اقلیم شمال عراق در اسفند ۱۴۰۰ انجام شد. در این حمله حدود هشت تا ۱۰ موشک فاتح ۱۱۰ با دقت بالا به یک ساختمان تقویت شده با چند لایه ساختار بتن مسلح اصابت و این مرکز شرارت را به نقطه عبرتی برای سایرین تبدیل کردند. سلسلهعملیات موشکی نیروی زمینی سپاه در پاییز ۱۴۰۱ علیه مراکز استقرار تروریستها در اقلیم شمال عراق با شلیک دستکم ۷۰ موشک فتح هم که به آن اشاره شد، آخرین سری از عملیاتهای نیروهای مسلح کشور با توان موشکی بومی بوده است.
رزمایشهای خاص
سلسلهرزمایشهای پیامبر اعظم (ص) سپاه از شهرتی جهانی برخوردار هستند. همواره عملیات یگانهای موشکی نیروی هوافضای سپاه هم یک وجه این رزمایشها بوده است. در سالهای اخیر چندین حرکت نمادین برای به رخ کشیدن قدرت موشکی کشور و البته نشان دادن نمایی از اهداف مدنظر نیروی موشکی کشور از بین داشتههای مختلف دشمن در این رزمایشها صورت داده شده است. از انهدام ماکت رادار AN/TPY- ۲ که در سامانه دفاع موشکی تاد امریکایی استفاده میشود تا انهدام پنج هدف نزدیک به هم به صورت بسیار دقیق و نمایش پرتابگرهای موشکی مدفون در عمق زمین جلوههایی از رویکرد مذکور است، اما مهمتر از این موارد در رزمایش پیامبر اعظم (ص) ۱۷ هم نیروی هوافضای سپاه ماکت مقیاس واقعی از یکی از تأسیسات تولید سلاح هستهای رژیمصهیونیستی را که محوطهای به ابعاد ۲۰۰ در ۱۸۰ متر را شامل میشد، هدف موشکهای بالستیک و پهپادهای انتحاری خود قرار داد که بازتاب بسیار وسیعی در رسانههای دنیا داشت.
رزمایشهای مذکور و بالاتر از آنها، عملیاتهای موشکی سپاه علیه دشمنان خصوصاً سیلی تاریخی به امریکا در عملیات عینالاسد دقت بالای موشکهای ایرانی را عملاً به جهان اثبات کرد. امروزه توان موشکی جمهوری اسلامی ایران چه در رده موشکهای تاکتیکی و چه موشکهای راهبردی به اصلیترین مؤلفه بازدارندگی و در عین حال سریعترین ابزار واکنشی کشور تبدیل شده است که تا شعاع ۲ هزارکیلومتری اهداف ثابت و حتی شناورهای دشمن را در زمان بسیار کوتاهی نابود میکند. بدیهی است چنین محصولات ارزندهای همچون پهپادهای ایرانی مشتریان بالقوه زیادی در دنیا داشته باشد