پس چی شد؟ / قبل‌تر چندبار گفته بودند در شُرُف وصول است و پیشاپیش بابت این موفقیت عظیم شادمانی هم کرده بودند!
عصر ایران نوشت: گره نزدن اقتصاد به برجام زندگی مردم را گره در گره کرد هر چند این شعارها و ادعاها عده‌ای را به میز و منصب رسانده و می‌توانند همان محصولات کره‌ای را به ده ها برابر قیمت به خانه ببرند
اعلام آغاز روند شکایت ایران از کرۀ جنوبی به خاطر بدهی ۷ میلیارد دلاری در حالی است که در دو سال گذشته هر گاه قیمت ارز رو به تصاعد گذاشت مقامات مختلف در دولت ابراهیم رییسی یا رسانه‌های مرتبط خبر می‌دادند ۷ میلیارد دلار کره در راه است تا بلکه وعدۀ تزریق آن به بازار، ارز را پایین آورد!
این روش اما آن قدر تکرار شد که اواخر دیگر خبر آن جنبۀ لطیفه پیدا کرده بود و حالا خبر آمده رییس جمهوری لایحۀ ارجاع اختلاف بین بانک مرکزی ایران و دولت جمهوری کره به داوری را به مجلس شورای اسلامی فرستاده و اصطلاحا استرداد مطالبۀ ۷ میلیارد دلاری از بانک های این کشور رسماً کلید خورده است.
در این که ۷ میلیارد دلار پول کمی نیست و در صورت دریافت، هم قابل تزریق به بازار ارز است و هم با تبدیل به ریال کمی از خلق پول منتج به تورم می‌کاهد و حق ماست، تردیدی نیست اما چرا این خبر با طعنه روبه‌رو شده است؟
تصور کنید دوستی دارید که بارها برای شما از سفر به اصفهان خاطره تعریف کرده و مثلا این که یک بار از منارجنبان حین جنبیدن آن عکس گرفته یا در زیر فلان گنبد زده زیر آواز و وقتی صدای او پیچیده به او تذکر داده‌اند این کار را نکند یا از طعم و مزه گز در خود اصفهان یا بریانی گفته و قس‌علی‌هذا. اما حالا همین دوست ناگهان بیاید و بگوید راهی اصفهان است تا برای اولین بار این شهر را ببیند! چه حسی به شما دست می‌دهد؟ این همان حسی است که به برخی دست داده بابت شکایت از کره چون قبل‌تر چندبار گفته بودند در شُرُف وصول است و پیشاپیش بابت این موفقیت عظیم شادمانی هم کرده بودند!
این ماجرا را از ۸ منظر می‌توان بررسید:
۱.اوایل که دولت آقای رییسی روی کار آمده بود تصورات خاص خود را از دنیا داشت تا جایی که آقای امیر عبداللهیان که تازه وزیر خارجه شده بود در همان ابتدا ( مهر ۱۴۰۰) گفت: «به وزیر خارجه کره جنوبی گفتم اگر پول ما را ندهید حتی ممکن است صداوسیمای ما نیز بگوید سریال‌های کره‌ای را دیگر پخش نمی‌کنیم.» فکر می‌کنید وزیر خارجه کره چه واکنشی داشته؟ گفته: نه! بر ارتباطات فرهنگی نباید اثر بگذارد.
۲. اعلام شکایت حقوقی پس از آن صورت می‌پذیرد که چنانچه اشاره شد به دفعات خبر آزادسازی یا استرداد پول اعلام شده بود. ظاهرا آن قدر که به تاثیر کوتاه مدت بر بازار ارز می‌اندیشیدند نگران تبعات بی‌اعتباری چنین اخباری نبودند.
۳. پس از توقیف دو کشتی یونانی در تنگه هرمز روزنامه کیهان نوشت: ما می‌توانیم و باید تنگه هرمز را به روی کشتی‌های تجاری و نفت‌کش‌های کره جنوبی و تمامی شناورهایی که برای کره جنوبی کالا حمل می‌کنند و یا از مبدأ کرۀ جنوبی بارگیری کرده‌اند ببندیم و مادام که ۷ میلیارد دلار طلب‌مان را نپرداخته‌اند اجازه تردد از تنگه هرمز را ندهیم. (۲۷ فروردین). با این وصف چرا دولت آقای رییسی به جای راهکار انقلابی پیشنهادی کیهان در راستای مدیریت جهادی رو به اقدام نئولیبرالی شکایت حقوقی آورده است؟!
سه روز بعد از آن گزارش یا تهدید دولت کره جنوبی سفیر ایران در سئول را احضار کرد. سفیر دولت انقلابی ابراهیم رییسی اما همان توضیح یا توجیهی را آورد که در گذشته سفیران دولت‌های غرب‌گرا می‌آوردند و گفت: این موضع رسمی نیست. در حالی که از سفیر دولت انقلابی انتظار می‌رفت همان موضع را تکرار کند.
۴. یک بار البته توقیف کشتی کره اتفاق افتاد و بعد از توقیف کشتی حامل ۷۲۰۰ تُن مواد نفتی کرۀ جنوبی و آزاد سازی آن اعلام شد با میانجی‌گری عمان و قطر قرار است بدهی‌ها را بپردازند. با ادبیات کیهان می‌توان گفت اگر آزاد نکرده بودند و ناخدا و ۱۲ خدمه را به عنوان گروگان نگاه می‌داشتیم نیاز به شکایت نبود! خودشان دو دستی می‌آوردند.
۵. مشخص نیست چرا آقای رییسی لایحه به مجلس فرستاده است؟ مگر این موضوع در شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا قابل تصمیم‌گیری نبود؟ مگر انواع شوراهای عالی، کار قانون‌گذاری به موازات مجلس را انجام نمی‌دهند؟ این را هم به یکی از همان شوراهای عالی می‌سپردند و وقت مجلس را که درگیر دو موضوع مهم لایحه حجاب و فشار به وزیر کشور برای برکناری معاون سیاسی است نمی‌گرفتند.
۶. پایۀ شکایت، موافقت‌نامۀ تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاری بین ایران و کرۀ جنوبی در سال ۱۳۸۲ است. بارها نوشته‌ایم و تکرار آن لازم است که بهترین عملکرد اقتصادی یک دولت در جمهوری اسلامی در دوره ۸۰ تا ۸۴ و در دولت دوم سید محمد خاتمی صورت پذیرفته است. این که بعد از اخطار و تهدید و توقیف و وعدۀ پوچ به همان موافقت‌نامه بازگشته‌ند نشان دیگری بر صحت آن مدعاست. در توافق با عربستان هم دیدیم به موافقت‌نامه‌های آن دوران بازگشتند.
۷. دربارۀ اوج روابط ایران و کره البته نیاز به ارایه شواهد نیست. کیفیت زندگی ایرانیان با بهره از لوازم خانگی و صوتی و تصویری کره‌ای ارتقا یافت. خرید محصولاتی که با قیمت بسیار مناسب و گاه به اقساط در اختیار عموم بود اکنون برای کثیری از مردم به رؤیا بدل شده است.
گره نزدن اقتصاد به برجام زندگی مردم را گره در گره کرد هر چند قلیلی را به میز و منصب رسانده و می‌توانند همان محصوالات را به ده‌ها برابر قیمت به خانه ببرند اما کثیری از مردم که محروم شده‌اند روزانه آنان را با صدای بلند دعا می‌کنند.
۸. شاید ریشه مشکل در این باشد که نگاه کره جنوبی به غرب است و عضو شانگهای نیست و نگاه ما قرار است به شرق باشد و افتخار می‌کنیم که عضو شانگهای شده‌ایم. راستی از این نگاه به شرق و شانگهای چرا آبی برای زندگی و معیشت مردم گرم نمی‌شود
