«ویلیام لای» کیست و چرا چین تا این حد از او تنفر دارد؟
مهر نوشت: واکنش خشمگین چین به سفر کوتاه مقام تایوانی به آمریکا نشان می‌دهد که روابط بین پکن و تایوان در پایین‌ترین سطح قرار دارد؛ اما چه شد که کار به اینجا کشید؟
الجزیره در گزارشی مفصل به علت تشدید تنش میان چین و تایوان پرداخته است؛ تنشی که با سفر اخیر ویلیام لای، معاون رئیس تایوان به آمریکا به نقطه‌ای بحرانی رسید و حالا چین در واکنشی تُند رزمایش گسترده‌ای را حوالی حریم هوایی و آبی جزیره تایوان برگزار کرده است.
رزمایش چین در حوالی تایوان تحت عنوان «هشدار جدی» به جدایی‌طلبان در خودمختاری تایوان آغاز شده است. این تنش پس از بازگشت «لای» به تایوان پس از دو توقف کوتاه در آمریکا در مسیر سفر به پاراگوئه ایجاد شده است. معاون رئیس تایوان برای شرکت در مراسم تحلیف رئیس جمهور پاراگوئه به این کشور سفر کرده بود.
توقف «لای» در آمریکا در مسیر تردد به پاراگوئه، چین را خشمگین کرد؛ کشوری که تایوان را بخشی از قلمرو خود و «لای» را «دردسرساز» ی می‌داند که با واشنگتن در ترویج جدایی‌طلبی در جزیره تایوان همدست است.
چرا چین اینقدر خشمگین است؟
* تایوان برای حزب کمونیستِ حاکم و همچنین شی جین‌پینگ، رئیس جمهور چین مساله بسیار حساسی محسوب می‌شود.
* جمهوری خلق چین از زمانی که دولت جمهوری چین در سال ۱۹۴۹ در نبرد با نیروهای کمونیست تحت امر مائو زِدونگ شکست خورد و به تایوان گریخت، همواره این جزیره را بخشی از قلمرو خود تلقی می‌کند.
*چین به دفعات از مقامات آمریکایی خواسته است تا با رهبران تایوان مراوده نداشته یا اجازه ندهند تا آنها تحت هیچ عنوانی به آمریکا سفر کنند؛ به باور چین این مراوده «همدستی تایوان و واشنگتن» است.
* پکن هرگز گزینه استفاده از زور را برای الحاق تایوان از روی میز حذف نکرده و در سال‌های اخیر نیز فعالیت و تحرک نظامی در نزدیکی این جزیره را تشدید کرده است.
* چین در سال ۲۰۰۵ قانونی را تصویب کرد که براساس آن، در صورتی که تایوان اعلام استقلال کند یا اینطور به نظر برسد، پکن حق اقدام نظامی را برای خود محفوظ می‌داند.
چرا چین اینقدر از ویلیام لای نفرت دارد؟
* چین «لای» را جدایی‌طلب می‌داند؛ نگاهی که در اظهارنظر او که گفته بود، «کارگری است برای استقلال تایوان» نشات گرفته است.
* در حالی که تایوان و آمریکا مدعی شده‌اند تردد «لای» در آمریکا اتفاقی عادی بوده و هیچ دلیلی وجود ندارد که چین تحریک شود، استدلال پکن این است که سفرهای «لای» در حمایت از تلاش او برای «استقلال تایوان» صورت گرفته و همچنین «پوششی» است برای «منفعت بردن در انتخابات این جزیره از طریق اقدامات متقلبانه.»
* «لای» نامزد انتخابات ریاست جزیره تایوان از حزب دموکراتیک حاکم بر این جزیره بوده و در آستانه انتخابات ماه ژانویه، در نظرسنجی‌ها پیشتاز است.
روابط تایوان و آمریکا چگونه است؟
* آمریکا در سال ۱۹۷۹ روابط رسمی خود با دولت مستقر در تایوان را قطع کرد و در عوض دولت پکن را به رسمیت شناخت. در آن برهه، معاهده دفاعی بین تایوان و آمریکا فسخ شد.
* روابط آمریکا و تایوان پس از سال ۱۹۷۹ برپایه قانون روابط دیپلماتیک تایوان استوار بوده است؛ قانونی که به واشنگتن نوعی به اصطلاح مبنای قانونی می‌دهد تا برای تایوان ابزار «دفاع از خود» تامین کند اما در آن مقرر نشده که در صورت حمله احتمالی به تایوان، آمریکا ملزم به کمک به این جزیره است
