توصیه‌های تغذیه‌ای طب ایرانی برای مزاج‌های مختلف در پاییز
در فصل پاییز به دلیل تغییر خصوصیات آب و هوایی و دمایی، برخی از مشکلات و بیماری‌های جسمی و روحی مانند آلرژی‌ها، مشکلات گوارشی، مفصلی، تنفسی و افسردگی بیشتر رخ می‌دهند که می‌توان با رعایت تدابیر فصل پاییز از برخی مشکلات جلوگیری کرد.
به گزارش ایسنا، دکتر سید مهدی میرغضنفری، پزشک و متخصص فیزیولوژی و پژوهشگر طب ایرانی با اشاره به سرد و خشک بودن مزاج فصل پاییز، ضمن بیان این مطلب گفت: اشخاص سوداوی یا با غلبه سودا، باید در این فصل از غذاهای با طبع گرم و تر مانند آبگوشت، کباب، گوشت گوسفندی، گوشت شتر، کبک و بلدرچین، تخم‌مرغ آبپز و عسلی یا نمیرو، گندم و محصولات آن مانند نان، بلغور گندم، آش و حلیم ، نخود و لوبیا و غذاهای حاوی آنها، نان سنگگ با مختصری کره یا روغن حیوانی بیشتر استفاده کنند. همچنین خوردن مواد شیرین مانند شیره خرما و انگور، نبات، عسل، مرباهای خانگی، میوه‌های شیرین، کشمش، انگور، به، سیب، خربزه، انجیر تازه، توت تازه، توت خشک و سبزیجاتی مانند ریحان و ترخون، تنقلات مانند بادام و بادام زمینی، فندق، فرنی بادام، حریره بادام و افزودنی‌هایی مانند هل، دارچین و زنجبیل باعث می‌شود بدن این افراد گرم شود و رطوبت پیدا کند و سودای زیاد، کم‌کم دفع شود.
میرغضنفری با اشاره به اینکه در این فصل، بروز یبوست به معنی خشکی بدن و کلا خشکی مزاج شامل خشکی پوست و مغز بیشتر می‌شود که از مصادیق شایع آن یبوست گوارشی است؛ گفت: یبوست با تجمع مواد زائد در بدن، زمینه عفونت‌های ویروسی و غیره از جمله سرماخوردگی را فراهم می‌کند و به همین دلیل در این فصل باید ملین‌های رو به گرم همچون انجیر، گلابی، روغن زیتون یا روغن بادام شیرین و شکر سرخ در شیر داغ بیشتر مصرف شوند. همچنین روغن مالی روی شکم با روغن زیتون یا روغن بادام شیرین در جهت عقربه‌های ساعت نیز می‌تواند به رفع یبوست و خشکی کمک کند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ارتش توصیه کرد: افراد از روغن بادام شیرین در بینی خود بچکانند، زیرا در این فصل رطوبت مغز مقداری کم می‌شود و چکاندن روغن در بینی و یا ماساژ روغن بر روی صورت و پیشانی، به تعدیل مزاج مغز و سر در فصل پاییز و کاهش مشکلات عصبی همچون افسردگی، بی خوابی، عصبی شدن و …کمک می‌کند.
معاون پژوهشی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ارتش افزود: در این فصل، استحمام با آب گرم همراه با روغن مالی در حمام با روغن‌هایی مانند روغن بادام شیرین یا بابونه یا کنجد هم به پیشگیری از بروز خشکی‌های پوست و لطیف و حالت‌پذیر ماندن پوست در پاییز کمک می‌کند، زیرا در این فصل بسیاری از افراد به خشکی پوست، خارش، اگزما، خونریزی و ترک پوست دچار می‌شوند. همچنین استفاده از بوهای خوش مانند بوی عنبر، گلاب و گل‌هایی مانند نرگس و ایجاد حالت فرح و شادی توصیه می‌شود تا از بروز مشکلات روحی و روانی در این فصول پیشگیری شود.
میرغضنفری با اشاره به اینکه در فصل پاییز سرماخوردگی و آنفولانزا شایع هستند و مهم‌ترین اصل در درمان، اصلاح مزاج و سبک زندگی متناسب با مزاج و تقویت بدن است؛ تاکید کرد: حتما اگر کسی ضعف دارد باید قوای بدنی خود را با خوردن خوراکیهای مقوی مثل حریره و شیره بادام، آب و رب سیب و به، زردک پخته شده، نخودآب تقویت کند.
این پژوهشگر طب ایرانی تصریح کرد: اگر شخص کم خونی دارد باید اصلاح شود و اگر خیلی لاغر و ضعیف و نحیف است بایستی از غذاهای مقوی مولد خون مانند آبگوشت، حلیم، کباب چنجه، کباب دل مرغ، شیربرنج خوب پخته شده به همراه مربای سیب، به یا انگور میل کند، خوردن آب سیب به همراه یک قاشق شیره انگور هم بسیار کمک می‌کند.
بنابر اعلام وزارت بهداشت، وی افزود: آب عسل با یا بدون آبلیمو روزی تا دو لیوان به صورت جرعه جرعه مخصوصا در موارد ضعف، صبح ناشتا یا گاهی بعد از غذا نیز می تواند به تقوت قوای فرد کمک کند.
این پزشک و متخصص فیزیولوژی اظهار داشت : اگر فردی استرس‌های سنگین دارد یا خواب خوبی ندارد، حتما بایستی اصلاح شود چراکه تمامی این عوامل می تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند و شخص مستعد بیماری های سرماخوردگی و آنفلوآنزا می شود. ورزش ملایم در فصل پاییز حدود ظهر یا بعد از ظهر که هوا متعادل‌تر است و سرمای زیاد را ندارد نیز برای تقویت سیستم ایمنی توصیه می شود.
