ادامه ماجراهای «لاله» در «هفت»
بخش پرده آخر برنامه هفت برای دومین هفته پیاپی به پروژه فیلم لاله، حاشیه‌های آن و صحبت‌های اسدالله نیک‌نژاد کارگردان فیلم اختصاص داشت.
عصرخبر: اسدالله نیک‌نژاد کارگردان فیلم لاله در خصوص چگونگی انتخاب فیلمنامه گفت: فیلمنامه لاله به زمانی بر می‌گردد که در خارج از کشور زندگی می‌کردم و می‌دیدم چگونه اخبار عمومی نسبت به ایران منفی است.در چنین جمعی به دنبال راه حل بودم و فکر کردم باید خدمتی به مملکتم انجام دهم. اولین سوژه زندگی خانم قنبری نقاش بی‌سوادی بود که در اروپا شهرت پیدا کرده بود. پس از آن قصه دختری را خواندم که قهرمان اتومبیل‌رانی شده بودو فکر کردم یکی از همان بچه‌های خارج از کشوری است که می‌تواند سوژه خوبی برای ساخت فیلم باشد.
کارگردان فیلم لاله ادامه داد: برای تحقیق به ایران آمدم و محتوای ذهنیم این بود که بتوانم جامعه خودم و واقعیت آن را انعکاس دهد و این باعث پرورش فیلمنامه‌ای شد که تمام قوانین بین المللی در آن لحاظ شود. در ابتدا به سمت کمپانی‌های پارامونت و برادران وارنر رفتم اما وقتی فیلمنامه را می‌خوانند متوجه می‌شدم که با ایرانی که همیشه تصویر میکردند، متناقص است. هنوز معتقدم اگر حتی 100 نفر در خارج از کشور دیدگاه‌شان نسبت به ایران تغییر کند، دینم را نسبت به این مملکت ادعا کردم.
نیک‌نژاد افزود: پس از آن متوجه شدم شمقدری مسئولیت سازمان سینمایی را بر عهده دارد و قصه لاله را برایش فرستادم.آقای حسین‌نژاد و طالب‌زاده قصه را خواندند و به ارشاد رفتند و موافقت فیلم و تصویب فیلمنامه صورت گرفت. در ایران نتوانستم بودجه را فراهم کنم و این اتفاق نیافتاد و همچنان بدون وقفه در اروپا و آمریکا جستجو می‌کردم. بودجه فیلم را اعلام کردیم اما دوباره گفتند که باید در ارشاد خوانده شودوپس از آن پروژه ما به فارابی انتقال و دوباره خوانده شد.
وی خاطر نشان کرد: فارابی می‌خواست صفر تا 100 پروژه را برایشان تعریف کنیم. هنگام ورود به فارابی بسته‌ای را به عنوان طرح توجیه اقتصادی ارسال کردیم و فارابی فیلمنامه فارسی، انگلیسی و جزئیات بودجه را دریافت کرد و یک فرم قرارداد 20 صفحه‌ای دادیم. در این قرارداد بیان شده یک کمپانی خارجی می‌خواهد این پروژه را بسازد و از شما به عنوان سرمایه گذار دعوت می‌کند تا آن را بسازید و حق سرمایه‌دار و غیره را در آن لحاظ کنید.
نیک‌نژاد عنوان کرد: قرارداد را گرفتند و گفتند میخواهیم مطالعه کنیم و رفتند و بعد از یک الی دو ماه نظراتشان را برایم فرستادند. نظرات اصلاحی را دادند و در تاریخ 5 آگوست به من گفتند به تهران بیایید و در تهران توافق نامه انجام شد.
این کارگردان در خصوص میزان مبلغ پرداختی فارابی برای فیلم لاله توضیح داد: مبلغ 350 میلیون به عنوان بخشی از هزینه‌های تولید فیلم بنا به درخواست طرف اول توافقنامه پرداخت و پول را به من دادند به یک چک معادل همان داده شد. ما کار گرفتن عوامل را شروع کردیم وقتی این گروه راه انداختیم به آمریکا رفتم تا تولیدم بهتر اتفاق بیافتد.
نیک‌نژاد افزود: در ژانویه تحریم‌های آمریکا زیاد شد و تصمیم گرفتیم شرکت آمریکایی با ایران همکاری نکند و به کانادا رفتیم تا فارابی با این شرکت همکاری کند.در کانادا فیلمنامه را ثبت کردیم و باید برای جذب سرمایه دار بسته خودمان را ارائه می‌دادیم .بودجه 5میلیون و 800 هزار دلار تخمین زده شد و با همین بودجه وارد همکاری با فارابی شدیم.
وی درباره صحبت‌های هفته قبل بیان کرد: اینکه چه کسی چه می‌گوید، به من مربوط نیست. من از زمان شروع پروژه در مرکز گسترش هیچ دخالتی در پول نداشتم و نه یک ریال دادم و نه یک ریال گرفتم . 6 سال است که بدون تعطیلی به دنبال این پروژه هستم. افرادی هستند که بعد از گذشت یکسال و نیم از موعد کاری، تازه شروع به صحبت کردن می‌کنند. حتی اگر بگویند پسر شمر هستم برایم مهم نیست. کمپانی کانادایی ثبت شده و تمام مدارک آن قانونی و نمی‌شود در عرصه بین الملل کار خلافی انجام داد.
اسد الله نیک نژاد کارگردان فیلم لاله در خصوص مالکیت این پروژه تشریح کرد: ثبت حقوقی این پروژه به نام شرکت DRIVE کانادایی و مسئول آن من هستم. متاسفانه آقای طباطبائی نژاد قبل از صحبت با من، صحبت‌هایی با دیگران انجام داد و بعد آن را مطبوعاتی ومسئله را پیچیده کرد. من یک ساعت بعد با ایسنا صحب کردم و آن را ردکردم .
وی در توضیح صحبت‌های جمال شورجه و دیدار با شمقدری تصریح کرد: وقتی در آمریکا بودم ریاست جمهوری به سازمان ملل میایند و با نخبگان مراسم شام میگذارند و من هم در آن مراسم شام بودم. من در آن مهمانی شمقدری را دیدم و گفتم پروژه‌ای به این نام دارم و می خواهم در این زمینه کار کنم. قبل از آن هم با آقای شمقدری صحبت کرده بودم. شمقدری گفتند چرا در ایران کار نمی‌کنی و من گفتم ایران بودجه آن را ندارد. ایشان گفتند بسته خود را به من بدهید و من نیز فرستادم .
نیک نژاد با اشاره به صحبت های سبط احمدی در خصوص نگرفتن بازیگر خارجی گفت: این شخصی را که می‌گویید دو ماه یعنی تیرماه و مهرداد دفتر گرفتند و مسئول تهیه این کار بودند. در این فاصله که با مرکز گسترش وارد مذاکره شده بود، از اسفند 90 وارد دفتر شفیع آقا محمدیان شدم و تا تیرماه به دفتر ایشان رفتم چون همین بسته ای را که مشاهده میکنید را به آنجا منتقل کردم. بحث‌مان وارد کردن بازیگر خارجی بود و گفتم به دلیل ارتباطاتم در خارج از کشور میتوانم این کار را انجام دهم. صحبت برای نقش آرمان به عنوان مربی لاله بود. با مدیر برنامه رابت دنیرو تماس گرفتیم و گفتند موافق هستند و 2 میلیون دلار برای 24 روز به صور ت50 ، 50 دریافت می‌کند.
وی افزود: از من خواستند که بازیگر خارجی بیاورم و بحث‌مان ساختن این فیلم به این شکل شد. کار آنقدر سخت شد که حتی سرمایه‌گذاران داخلی هم وارد این پروژه نشدند. به لندن رفتم و با شمقدری ارتباط داشتم و می‌شنیدم که ایشان عذر افراد را می‌خواهند و دفتر ما در 15 شهریور در آستانه تعطیل شدند بود متاسفانه در خصوص عدم مدیریت، کاملا با آقای طباطبایی موافقم . در طول این مدت هیچ کس به درستی مدیریت نکرد. اما از طرفی هم از اقای طباطبایی نژاد به دلیل مقاومت در مقابل این جنجال تشکر می‌کنم.
نیک‌نژاد در خصوص امضا کردن قرارداد با دست چپ و حاشیه‌های ان بیان کرد: متاسفانه اذعان را به سمت دیگری بردند و افراد را در پوشش امن گذاشتن کار صحیحی نیست. نمی‌توانیم براساس شنیده‌ها صحبت کنیم و نباید به مدیران مثل آقایان ایوبی و جنتی اطلاعات غلط داد.
وی افزود: خانم پروانه پرتو وقتی اول آبانماه به مرکز گسترش قرارداد می‌بندد، اعلام می‌کند که این پروژه 8 میلیارد خرج دارد و مرکز می‌پذیرد، گروه تشکیل می‌شود و شروع به کار می‌کند. متاسفانه از خردادماه که پیست از بین می‌رود، از 8 میلیارد در برآورد،زیر 5 میلیارد کار کردند و 3 میلیارد از برآورد باقی مانده است. 25 درصد از فیلم و 40 درصد از بودجه فیلم باقی مانده است.
حسن نجاریان قائم مقام بنیاد سینمای فارابی در ادامه روی خط هفت آمد و در دفاع از عملکرد فارابی گفت: ایشان مدعی شدند بخش، فیلمنامه و سرمایه گذار خارجی می‌اورند اما ما در چندین جلسه با بخش بین‌الملل مشورت کردیم و گفتیم برایمان امکان پذیر نیست. هیچگاه نگفتند که قرار دادی دارند که ما با‌آنها قرارداد بسته باشیم. همیشه وقتی قرارداد می‌بندیم پول می‌پردازیم. وقتی مجبور شدیم 350 میلیون را خلاف میلمان پرداخت کنیم. قرار شد کاغذی از ایشان بگیریم و شکل اداری آن را ساماندهی کنیم. به همین دلیل پروژه ایشان را نپذیرفتیم. و ایشان نمی‌تواند الان قراردادی نشان دهد.
نیک‌نژاد در پاسخ به نجاریان گفت: هیچ وقت نگفتم قرارداد ما امضا شد بلکه گفتم به این توافقنامه رسیدیم. خواهش می‌کنم نگویید پروژه را قبول نکردید، شش ماه این پروژه دست فارابی بود اما این توافقنامه تداوم پیدا نکرد.
محمدمهدی طباطبائی نژاد مدیر فعلی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در خصوص اینکه 17 میلیارد هزینه لاله می‌شود، بیان کرد: در جلسه‌ای که ایشان با من داشتند از من پرسیدن که چرا آقای ایوبی هزینه پروژه را 17 میلیارد بیان کردند اما من گفتند که آقای ایوبی حرف‌شان را گفته‌اند. به اقای نیک‌نژاد گفتم مگر شما نگفتید که در مرحله تولید دو الی 3 میلیون دلار هزینه دارید؟ مگر شما 8 میلیارد تومان قرار داد تولید فیلم نداشتید؟
وی ادامه داد: ایشان نامه ای در اختیارشان است که قبلا 2الی 3 میلیون دلار برآورد تولید داشتند که ایشان پیشنهاد 600 میلیون دلار را بعدها دادند. بر مبنای آنچه که گفتند حساب کنید 2 الی 3 میلیون دلار به علاوه 8 میلیارد تومان برابر با چه هزینه‌ای می‌شود؟ جمله 17 میلیارد تومان مخزن بیان خود ایشان بوده‌اند و نیک نژاد برای موضوع 17 میلیارد راضی بودند.
نیک نژاد در پاسخ به طباطبائی‌نژاد گفت: به این معترضم که پروژه من از 13 مهرماه تا الان متوقف شده است اما هنوز دلیل واقعی آن را نمی‌دانم. قرار شد مسائل را با آقای طباطبائی و خانم پرتو بررسی کنیم و ایشان فردای آن روز زنگ زدند که پروژه را متوقف کنید. و پس از آن مصاحبه ای مطبوعاتی کردند.از همان روز 12 بار به دفتر طباطبایی زنگ زدم تا در این خصوص صحبت کنیم اما به من وقت داده نشد.
شفیع آقامحمدیان مدیر قبلی مرکز گسترش درباره مالکیت فیلم لاله خاطر نشان کرد: مالکیت فیلم درکشورمان سبک خاص خود را دارد. ما با کارگردان قرارداد می‌بندیم و امتیاز فیلمنامه را می‌گیریم. بحث کپی رایت هنوز در کشورمان جا نیافتاده است و با این شرایط مالکیت این فیلم همچنان متعلق به مرکز گسترش مستند تجربی است. اگر بخواهند حق کپی رایت فیلمنامه را بخرند، دوباره متعلق به مرکز است و به کسی ارتباط پیدا نمی‌کند.
نیک نژاد در پاسخ اقامحمدیان افزود: از روزی که وارد مرکز گسترش برای امضای قرار داد از 10 اسفند 90 تا به امروز شده‌ام. شفیع آقامحمدیان صبر کردند که پروژه را مطالعه کنند و من به صورت مرتب گزارش می‌دادم. سیستم تولید شفاف باید به گونه‌ای باشد که میزان هزینه‌ها را برآوردها هر شب اعلام شود. متاسفانه در ایران این سیستم را نداریم. وقتی اعلام شد که چه باید انجام دهیم و گفتند ادامه دهیم، به طور مرتب به شمقدری می‌گفتم قراردادمان را امضا نکردند. وقتی یک مسئول بگوید ما مسئله را حل می‌کنیم، شما چه کاری می‌خواهید انجام دهید؟
در پایان برنامه پروانه پرتو به عنوان تهیه کننده گفت: از اول آبان 89 این پروژه پیشنهاد شد و بعد با قرارداد امانی سناریور را پذیرفتم . پس از بررسی هزینه‌ها ، مبلغ مورد درخواست کارها در حال انجام بود.این پروژه اولین روز به وسیله بخش مالی و حسابداری انجام شد و هرچه در دفاتر ما وجود دارد، در مرکز هم وجود دارد و همه چیز برای من شفاف است و نمی‌دانم این میان چه اتفاقی افتاده است و واقعا متاسفم.
