پرونده جشنواره فیلم فجر روی میز هفت

عصرخبر به نقل از فارس: برنامه هفت در اولین برنامه اسفند ماه خود و دومین برنامه پس از اختتامیه سی و دومین جشنواره فیلم فجر، جشنواره فجر را در سر فصل موضوعات مورد بررسی خود قرار داده است و بدین منظور میزبان دو تن ازداوران جشنواره؛ مجتبی راعی و فرهاد توحیدی و دو تن از صاحب نظران سینمای ایران؛ فریدون جیرانی و مسعود جعفری جوزانی بود.
 سرمقاله این هفته هفت که به نقش مردم و سینما ورابطه آن با سینما پرداخت و با بیان اینکه مردم ایران از دیرباز به سینما علاقمند بودند و امروزه سینمای ایران طرفداران زیادی دارد در صحبت های محمود گبرلو این گونه مورد پرسش قرار گرفت که :چه باید کرد که رابطه  مردم و سینما عمیق تر و گسترده تراز گذشته شودوسینما چقدر برای متولیان فرهنگی کشورما اهمیت دارد؟ چگونه باید رفتار کرد که تعداد علاقمندان به سینما روز به روز بیشتر شود؟
گبرلوافزود: در نگاهی واقع بینانه و به دورازهیاهوهای سیاسی و دعواهای جناحی که این روزها نصیب سینمای ایران شده باید تلاش عمده همه کارشناسان و مسئولان، ایجاد بسترمطلوب برای تولید فیلم خوب وارتقای صنعت سینمای ایران باشد.
وی با بیان اینکه باید سالن سازی، برنامه ریزی اکران و تبلیغات را جدی گرفت اشاره داشت: این عوامل سبب می شود فیلمسازبداند که فیلم خود را برای کدام مخاطب هدف می سازدوآنگاه که فیلمسازنسبت به اکران درست فیلم خود مطمئن شد فیلمی می سازد که مخاطب برای دیدن آن بلیط بخرد.
سردبیر هفت ادامه داد: توجه به فیلمنامه وقصه جذاب، بحث مهم و چالش برانگیزامروزسینمای ایران است، اما مهم تر ازآن اعتماد به قوانین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. اینکه متولیان سینما استراتژی مشخصی در حمایت از فیلمسازان داشته باشند و فیلمسازان بدانند برای ساختن فیلمی که قرار است با مخاطب ارتباط برقرار کند چگونه باید رفتار کنند و چقدردراین راه امنیت دارند. آیا وقتی قرار است درباره موضوع مهم ارتباط مردم و سینمای ایران صحبت کنیم باید با ضد تبلیغ مردم را از سینما دلزده کنیم.
گبرلو درپایان تاکید کرد:صحبت درباره سینما زمانی نتیجه می دهد که کارشناسان واقعی سینما کنارهم بنشینند وراه حرف زدن با یکدیگررا بیاموزند و به این صورت نباشد که هرکه راه خود را رود ودیگری را قبول نداشته باشد. برخی دعواهای بی سرانجام نه تنها به نفع سینمای ایران نیست بلکه موجب می شود فیلم های ایرانی در طول سال ها از قصه و فیلمنامه و ازحیات طبیعی خودش دورترشود.
در بخش دیگری از مجله تصویری هفت پس از نمایش بخش‌هایی از برگزاری سی و دومین جشنواره فیلم فجر در شهرستانها و تازه های اکران، به گفتگو با دو تن از داوران سی و دومین جشنواره فیلم فجر در بخش سودای سیمرغ؛ مجتبی راعی و فرهاد توحیدی پرداخته شد.
* به دلیل تعدد آثار جشنواره امسال با یک و نیم جشنواره روبرو بودیم
فرهاد توحیدی از داوران این دوره از جشنواره فیلم فجر به عنوان آغاز کننده اولین گفتگو مجله تصویری هفت در صحبت‌های خود اذعان داشت: سال بسیار سختی بود که این نیز هم شامل هیئت انتخاب می‌شد و در درجه ای پایین ترهم برای هیئت داوری بود. اگرچه که در سالیان گذشته نیز به همین سبک و سیاق بوده است اما در جشنواره امسال با تعداد آثار زیادی که وجود داشت در واقع با یک و نیم جشنواره روبرو بودیم.
توحیدی در بیان داوری فیلم‌ها افزود: فیلم باید استاندارد باشد و این استاندارد بودن تعریف خاص خود را دارد که موضوع قوی داشتن، با معنا بودن، کمک به جریان سینما و جلو رفتن آن و ارتقای سطح زیبایی شناسی مخاطب از آن جمله است که از زوایای مختلف بررسی می شود.
* داوری مبتنی بر فیلمی بود که در بیشتر وجوه استاندارد ساخته شده است
مجتبی راعی از دیگر داوران بخش سودای سیمرغ سی و دومین جشنواره فیلم فجربود که ضمن حضور در استودیو هفت در ادامه گفته های توحیدی بیان داشت: داوری ما دراینکه کدام یک از فیلم ها باید انتخاب شود؛ فیلمی که استاندار نیست و تنها یک وجه آن چشمگیر است و فیلمی که در بیشتر وجوه استاندارد است مبتنی بر فیلمی بودکه در بیشتر وجوه استاندارد ساخته شده است.
* جشنواره فیلم هیچ گاه تکلیفش با خودش مشخص نبوده است
راعی در بیان وجود استراتژی برای جشنواره فجر گفت: اینکه قرار بر جمع شدن عده‌ای برای تعیین استراتژی برای تماشای فیلم ها باشد وجود ندارد. جشنواره فیلم هیچ گاه تکلیفش با خودش مشخص نبوده است و هر گونه فیلمی به درون آن راه می‌یابد و نه کاملا جشنواره ای هنری و نه تماما جشنواره تجاری بوده است و در هر سال به نسبت فیلم هایی که ساخته می شود جشنواره به یک صورت تعریف می شود.
وی ادامه داد: وقتی شاهد حضور تعداد زیاد فیلم در جشنواره هستیم، تعداد فیلم های متوسط نیز بالا می رود و بدنه جشنواره هیچ وقت به گونه ای نبوده است که 30 فیلم ببینیم و به نظر 22 فیلم مناسب تر است. چرا که برخی فیلم ها دریک وجه قوی هستند و به سبب وجود همین یک وجه قوی وارد جشنواره می شوندو همه عوامل انتظار پیدا می کنند. که این 30 فیلم نیز از همه لحاظ کامل نیست و فقط وقت را می گیرد و تصمیم گیری را با دشواری روبرو می کند.
راعی یکی از مشکلات سینمای ایران را مضمون گرایی عنوان کرد و گفت: مضمون گرایی بدین معناست که چون فیلمی به مضمون خاصی پرداخته است به یقین فیلم باارزشی است.اما باید در نظر داشت که یک مضمون زمانی با ارزش است که پس از وارد شدن به سینما باید به فرم تبدیل شود تا دیده شود.
* امسال، سال فیلم های متوسط بود
فرهاد توحیدی در ادامه صحبت‌های راعی اشاره داشت: از ویژگی های بارز جشنواره فجر امسال، برخورداری از تنوع مضمونی و ژانر بود که این گوناگونی نیز چشم گیر بود که البته به همان میزان نیز آثار متوسط بودند و فیلم هایی که قاطعانه تکلیف را تمام کنند وبا معیارهای داوری هم خوانی داشته باشند کمتر وجود داشت و امسال، سال فیلم های متوسط بود.
وی افزود:در کنار ارائه این آثار متوسط نیز، جشنواره فرصت بی نظیری برای رصد سینمای ایران است. چرا که سینمای ایران دارای بحران‌های جدی است که نتیجه سوء مدیریت در سال‌های گذشته است و بیرون رفتن از این بحران نیز جز با آسیب شناسی آنچه روی پرده رفته است امکان پذیر نخواهد شد که البته بخشی از این آسیب ها متوجه نوع فیلمسازی خود مااست.
* امسال، سال بزرگان سینمای ایران و سال سونامی جوانان است
توحیدی با بیان اینکه امسال، سال بزرگان سینمای ایران و سال سونامی جوانان است اذعان داشت: اتفاق حیرت انگیزی در حال رخ دادن است که علاوه بر اینکه جشنواره فرصت بی نظیری بود ما نیز سعی کردیم نگاه منصفانه ای در داوری های خود داشته باشیم.
این داورجشنواره فیلم فجر اظهار داشت: سینمای ایران سالیان زیادی است که به یک حرکت دیمی عادت کرده است و فاقد استراتژی است. استراژی که باید ازدل مطالعاتی که برگرفته از آغاز سال سینمایی است بیرون آید. اما از آفاتی که به لحاظ بصری در فیلم های امسال دیده می شد، فقدان چشم انداز بود.
توحیدی با بیان اینکه در داوری ها درپی راضی نگه داشتن همه نبودیم، توضیح داد: داوری ها و در نهایت جایزه ها نتیجه تحلیل ما بوده است و در اینکه فیلم هایی که جایزه گرفتند می توانند الگو واقع شوند باید تردید شود چرا که تکلیف سینمای ایران را فقط فیلم هایی که در جشنواره به نمایش در آمدند مشخص نمی کند.
* در مورد عدم داوری «من عصبانی نیستم» کاردرستی را انجام داده بودیم
مجتبی راعی نیز در بخش دیگری از صحبت‌های خود ودر ادامه گفته‌های توحیدی اذعان داشت: هر گونه ممیزی باید توسط هیات داوران تعیین شود و در مورد فیلم «من عصبانی نیستم» و  نوید محمد زاده نیز ما کاردرستی را انجام داده بودیم و در همه جا مرسوم است که زمانی که عوامل فیلمی نمی‌خواهند فیلم داوری شود آن اثر از داوری کنار گذاشته می شود.
راعی در پایان بخش گفتگو تاکید کرد: به نفع فرهنگ کشور است که فرهنگ را از امواج سیاسی دور نگه داریم و دور از سیاست در مورد فرهنگ صحبت کنیم.
* باید یاد بگیریم که در این سینما سلایق مختلف وجود دارد
در پرده آخر، برنامه هفت میزبان دو تن از صاحب نظران سینمای ایران؛ فریدون جیرانی و مسعود جعفری جوزانی بود که میزگرد را با موضوع تاثیر جشنواره فیلم فجربر سینمای ایران تشکیل دادند.
فریدون جیرانی از کارگردانان سینما در ابتدای صحبت های خود در میزگرد شب گذشته هفت به موضوع تحمل اشاره داشت و بیان کرد: در این سینما باید بر مبنای تحمل کنار هم قرار بگیریم و به کار خود ادامه دهیم و باید یاد بگیریم که در این سینما سلایق مختلف وجود دارد، ضمن آنکه دولتی سر کار آمده است که می خواهد با تساهل این سلایق را در کنار یکدیگر قرار دهد.
* هیچ دولتی در طی این سالها سینما را به عنوان صنعت به رسمیت نشناخته است
مسعود جعفری جوزانی نیز در ادامه گفته های جیرانی اذعان داشت: سینما وسینماگر وقتی می خواهد جامعه را نقد کند باید همزمان شهامت این را هم داشته باشد که خود آن را هم نقد کنند که البته بعضی مواقع به خاطرعدم هماهنگی و موضوعاتی از این گونه سبب می شود که انعکاسش در بیرون از جامعه سینمایی جالب نباشد.
جعفری جوزانی در ادامه در بیان موضوع میزگرد شب گذشته هفت اظهار داشت: باید یک داوری در عرصه سینما وجود داشته باشد و سینما باید به عنوان یک پدیده صنعت نگاه شود چرا که سینما یک چرخه گروهی است نه یک چرخه فردی.
وی افزود: هیچ دولتی در طی این سالها این صنعت را به رسمیت نشناخته است. مسئله ای که در صورت بروز آن بودجه متفاوتی را برای آن اختصاص می دهندو آن بودجه به صنعت سینما تزریق می شود و دردست افراد نیست که هر یک با سیاست های خاص خود بر سینما اعمال نظر کنند.
این کارگردان سینما بیان داشت: اینکه ایران دارای صنعت سینما شودبدین منظور نیست که همه درآن دخالت کنند. بلکه سینما نیز همچون عرصه سیاست متخصصان خاص خود را دارد که آنها باید در خصوص آن صحبت کرده و اعمال نظر کنند و دخالت افراد غیر متخصص در حکم تیرهای زهرآلودی است که بدنه این صنعت را نابود می کند.
جوزانی ادامه داد: جشنواره، چرخه سینما را کامل می کند چرا که به ارزیابی یکساله محصولات سینمایی را که قرار است به نمایش در آید می‌پردازد. که البته این جشنواره باید به مرور و در طی این سالها استراتژی خود را تعیین می کرد و سبب می شدکه با داوری ها برخورد داشته باشد و صرفا داوری ها تعیین کننده نباشد که این اتفاق نیز نیفتاد.
وی بیان داشت: زمانی که مدیریت جشنواره دولتی است یک تناسبی در داوری از لحاظ اقلیت و اکثریت ایجاد می شود و شهامت مدیریتی گاه وجود ندارد. باید قاعده بازی قبل از ورود به بازی  مشخص شود. بدین معنا که زمانی که فرد وارد این جشنواره می شود قواعد آن را نیز بپذیرد.
جعفری جوزانی در بخش دیگری از گفته های خود اذعان داشت: همچنان این سوال مطرح است که این ده روز نمایش اکران فیلم ها آیا یک جشن است یا یک جشنواره است؟این یک جشن سینمایی است که فیلم ها در تمامی شهر ها به نمایش در می آید درصورتی که جشنواره، حق نمایش در دو الی سه بار به فیلم ها پیش از اکران عمومی داده می شود.

* ما باید شهامت داشته باشیم این فستیوال را از حالت جشنواره خارج کنیم
فریدون جیرانی در ادامه اظهار داشت: جشنواره ای که در ایران برگزار می‌شود درهیچ جای دنیا وجود ندارد و اسکارهم بدین صورت است که فقط مراسم برگزار می شود وجشنواره نیست.
وی افزود: جشنواره از سال 65 که بهشتی درجه بندی و اکران بندی را با یکدیگر پیوند داد موجب شد که هویت و چشم اندازی را برای سینمای سال آینده پدید آورد. سال 72 این روند ادامه داشت و تازمانی که بهشتی دبیر جشنواره بود می‌دانست که چه کاری در حال انجام است و جریان سازی به خوبی انجام می‌شد که البته در دوران ضرغامی نیز این روند همچنان پی گرفته می‌شد اما از سال 77 و 78 با برداشته شدن درجه بندی، سلیقه داوران سمت و سو دهنده به جشنواره شد و تنها چیزی که میان چند دوره جشنواره مشترک بود مصلحت گرایی، به این معنا که چه فیلمی بهترین فیلم شود بود.
جیرانی ادامه داد: ما باید شهامت داشته باشیم این فستیوال را از حالت جشنواره خارج کنیم و آن را تبدیل به جشن کنیم. هیچ جشنواره ای نمی تواند مبتنی بر سلیقه باشد. دبیر باید سلیقه های مختلف را در جشنواره قرار دهد. بنابراین باید تبدیل به جشن شود که البته این نیز شامل حال جشنواره کودک نیز می شود که وقتی فیلم کودک نداریم باید جشنواره کودک را تعطیل کنیم.
فریدون جیرانی در پایان بخش گفته‌های خود اظهار داشت: ارزیابی و مقایسه دو کاری که با یکدیگر تفاوت دارند در کنار هم موضوعی است که می‌تواند به فیلم لطمه بزند. مسئله‌ای  که در خصوص فیلم «رستاخیز» که متعلق به یک سینمای صنعتی است و دارای سناریوی سخت و فیلمبرداری خوب است با فیلم‌های «چند مکعب عشق» و برخی فیلم های دیگر رخ داد.