خطر های سرخی هندوانه و سیاهی زیتون
یک محقق صنایع غذایی نسبت به مصرف هندوانه های بسیار سرخ غیر طبیعی و سایر میوه ها یا مواد غذایی مشابه هشدار داد و گفت: رنگدانه های غیرارگانیک افزودنی به هندوانه و میوه های دیگر مغایر با سلامتی است. تولید این نوع میوه ها نه تنها اثرات سوء زیست محیطی دارد بلکه مصرف دراز مدت آنها نیز می تواند افراد را به بیماری های مهلکی مبتلا کند.
[از سرخی هندوانه تا سیاهی زیتون]
به گزارش ایرنا، درحالی که پزشکان و محققان بسیاری بر مصرف میوه و سبزیجات به عنوان یکی از ارکان مهم سلامتی افراد تاکید دارند اما برخی سودجویان با استفاده از رنگدانه های غیر طبیعی سلامت افراد و جامعه را تهدید می کنند.
این افراد با ریختن رنگدانه های مصنوعی کنار بوته هندوانه و یا میوه های و یا ایجاد جوی رنگی از رنگدانه های محلول در آب برای آبیاری این گیاهان، میوه هایی با رنگ بسیار سرخ یا نارنجی و… تولید می کنند. در این آبیاری غیر طبیعی بافت گیاه خوراکی یا میوه آنها از رنگدانه ها اشباع می شود. به طور مثال با استفاده از این روش برای بوته هندوانه ، رنگدانه ها از طریق ریشه جذب بخش گوشتی میوه شده و قرمز ترین هندوانه تولید می شود.
دکتر کیانوش خسروی دارانی در گفت وگو با خبرنگار علمی ایرنا در این زمینه افزود: هندوانه منبع خوبی از رنگدانه هایی طبیعی به نام لیکوپن است که نوعی آنتی اکسیدان قوی با خاصیت ضد سرطانی است. به همین دلیل گاهی بیولوژیست ها با تغییراتی در ژن های هندوانه گونه آن را اصلاح کرده و در رنگ و اندازه آن تغییراتی ایجاد می کنند.
وی ادامه داد: به عنوان مثال با اصلاح ژن، برمیزان لیکوپن هندوانه افزوده و در نتیجه محصول قرمزتر و خاصیت ضدسرطانی بیشتری خواهد داشت. گاهی هم لیکوپن هندوانه را حذف و رنگ هندوانه را زرد می کنند که به آن هندوانه آناناسی می گویند.
وی با توضیح این موضوع که متاسفانه برخلاف این روند علمی در چند سال گذشته در پای بوته های هندوانه رنگ مصنوعی ریخته می شود، گفت: استفاده از رنگ دانه های مصنوعی در برای درختان میوه سودجویی است و اگر این روند ادامه داشته باشد، در دراز مدت سلامت افراد جامعه به خطر می افتد.
خسروی دارانی یاد اور شد: این مواد و رنگ دانه ها حتی ممکن است که سرطان زا هم باشند و منجر به تغییرات بیولوژیکی ناخواسته در طبیعت به ویژه بدن انسان شود. البته تغییر رنگ هندوانه می تواند با اعمال تغییرات ژنتیکی و اصلاح ژنوم در گیاه نیز به وجود آید.
دانشیار گروه تحقیقات صنایع غذایی اظهار داشت :البته تعداد افراد سودجو که اندکی سود بیشتر و فروش بهتر را به سلامتی آحاد جامعه خود ترجیح می دهند زیاد نیست، اما مسوولان بهداشت و سلامت جامعه باید با این افراد قلیل وخاطی برخورد قانونی لازم را داشته باشند.
وی همچنین گفت: برخی از میوه فروشان نیز ممکن است با تزریق رنگ های مصنوعی برای جذب مشتریان بیشتراستفاده کنند، اما باید دقت کرد که این نوع هندوانه ها اصلا نباید به فروش رسد.
*** استفاده از رنگ های مصنوعی برای سایر محصولات
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت : استفاده از رنگدانه های مصنوعی در مورد برخی درختان دیگر مانند درخت پرتقال و زیتون نیز گزارشاتی رسیده است. به ویژه اینکه کشت زیتون سیاه در ایران زیاد نیست اما دیده شده که سودجویان با استفاده از این روش با اعتبار تولیدات میوه ای ایران ضربه می زنند.
وی در توضیح روش کار این سودجویان گفت: این افراد زیتون های سبز را در رنگ های مایع برگرفته از جوهر قرار می دهند که این امر سبب می شود ، رنگ مورد نظر(سیاه ) جذب بافت زیتون ها شود.
خسروی دارانی درعین حال تاکید کرد : البته بسیاری از منفعت طلبان در بازرسی های ماموران اداره بهداشت محیط شناسایی و دستگیر شدند، اما متاسفانه هنوز تقلب هایی در این زمینه گزارش می شود.
به گفته این کارشناس، تنها روش شناسایی زیتون سیاه اصل از نوع تقلبی آن ، به جا ماندن رنگ حاصل از زیتون در ظروف است، رنگی شدن ظروف نشانه ای از مصنوعی بودن رنگ زیتون است.
*** مضرات استفاده از رنگ های شیمیایی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این خصوص افزود: استفاده از رنگ های شیمیایی در میوه ها و محصولات جالیزی پدیده ای ناشناخته، غیرعلمی، غیربهداشتی و مغایر با سلامت انسان است.
وی تاکید کرد: این رنگ ها با ورود به بدن به صورت رادیکال های آزاد درآمده و موجب انهدام سلول های سالم و تکثیر سلول های بیمار و در نهایت بروز تومورهای بدخیم و سرطان می شود.
خسروی دارانی گفت: علاوه براین اگر همراه این رنگ ها، فلزات سنگین هم باشد، آنها در استخوان ها و بافت های بدن انباشته می شوند که همین امر سبب تضعیف سیستم ایمنی بدن و ابتلا به انواع عفونت ها می شود.
به گفته وی همچنین این رنگ ها علاوه بر بروز انواع آلرژی، مسمومیت های شدید و بیش فعالی در کودکان، می تواند عملکرد سیستم قلب و عروق را مختل کرده و حتی در نوع شدید آن موجب سکته قلبی شود.
وی در مورد آثار سوء زیست محیطی اظهار داشت : یکی دیگر از معضلات استفاده مواد رنگی محلول در آب برای گیاهان، تخریب محیط زیست است. این اقدام در دراز مدت سبب نفوذ مواد رنگی به لایه های مختلف خاک می شود که می تواند منجر به تغییرات ساختاری و شیمیایی خاک و بافت گیاهی منطقه شود. خیار، گوجه فرنگی، گرمک، طالبی و خربزه از جمله محصولات جالیزی است که احتمال آسیب پذیری و آسیب زایی آنها با استفاده از این روش غیر بهداشتی زیاد است.
