اوضاع شریعتی در زندان ساواک

دکتر
شریعتی شرایط بهتری از بقیه زندانیان داشت و او هم از امکاناتی که در
اختیارش بود در فرصت‌های مناسب در اختیار زندانیان قرار می‌داد.

به گزارش فارس، کتاب «تلخند زندانی» به همت
سیدمحمود رضویان منتشر شد. این کتاب به خاطرات انقلابیون در زندان‌های
پهلوی پرداخته و بخش جذاب و شنیدنی این خاطرات را منتشر کرده است.

این کتاب شامل 28 خاطره است که در میان‌ آنها اسامی افرادی چون محمدرضا
مهدوی‌کنی، جواد جعفر شجونی، اسدالله آقا تجریشی، سیدکاظم موسوی بجنوردی،
محمد علی حسینی، ابوالقاسم سرحدی زاده، علیمحمد بشارتی، وجیهه ملکی، فریبرز
فلاح، علیرضا مشایخ دیده می‌شوند.

رضویان مقدمه کتاب خود را با این بیت آغاز می کند: «خنده تلخ من از گریه
غم انگیزتر است/ کارم از گریه گذشته است به آن می‌خندم» و می‌نویسد: در
جریان مطالعه مصاحبه‌ها و دیدار و گفتگو با تعدادی از این عزیزان، به
خاطراتی طنز آمیز، شیرین و جذاب برخورد شد که بسیاری از آنها برای همه
نسل‌ها حاوی نکات عبرت آموز و دارای ارزش تاریخی می‌باشد. فلذا به پیشنهاد
بعضی از زندانیان سیاسی قبل از انقلاب و هیات مدیره معزز موزه عبرت ایران
توفیق یار شد تا گوشه‌ای از خاطرات نسبتا طنزآلود و شیرین آنان را در قالب
اثری جدید به نام تلخند زندانی تقدیم شما خوبان و علاقه‌مندان نماییم. 

در یکی از این خاطرات سیدکاظم موسوی بجنوردی، رئیس بنیاد دایره المعارف
اسلامی، خاطرات خود از سلام و علیکی که منجر به 10 سال زندانی شدن آقای
حجتی شد را این گونه روایت می‌کند:

از وقتی دستگیر شدیم یک ماهی بود که ما را حمام نبرده بودند. به من گفتند
که بیا برو حمام. من طبقه بالا در اطلاعات شهربانی بودم. من را آوردند
پایین که به حمام ببرند. از دور دیدم که آقای حجتی نشسته است، مثل این که
تازه دستگیرش کرده بودند با عبا و عمامه. هفت هشت نفر از این بازجوها هم
اطرافش بودند. سرم را انداختم پایین که شناسایی ندهم. آقای حجتی که از دور
مرا دید از جایش بلند شد و گفت آقای بجنوردی سلام علیکم! خلاصه (با این
سلام و علیک و آشنایی دادن) ده سال(زندان) برای خودش خرید.

فریبرز فلاح نیز در بخشی از خاطراتش به سیگارهای اعطایی دکتر علی شریعتی
به زندانیان اشاره می‌کند. در روزهایی که در روز به زندانیان تنها یک سیگار
داده می‌شد و زندانیان مجبور بودند آن را در چندین نوبت با مشقت‌های
فراوان روشن کنند و یا اگر روشن می‌کردند تا خاموش شدن سیگار بیش از 20 نفر
به آن پک می‌زدند، به دکتر علی شریعتی سیگار به اندازه کافی داده می شد و
روزنامه‌ها هم در دسترس وی قرار می‌گرفت. فلاحی می‌گوید: از این جهات دکتر
شریعتی شرایط بهتری از بقیه زندانیان داشت و او هم از امکاناتی که در
اختیارش بود در فرصت‌های مناسب در اختیار زندانیان قرار می‌داد.

جلال رفیع هم در زندان در اوقات بیکاری شعری با وزن و قافیه «مرغ سحر» را
به «مرغ پکر ناله سر کن» را ساخته بود که در آن به شرق و غرب و دولت های
استبدادی آنها اشاره کرده بود.

مرغ پکر ناله سر کن/ داغ مرا تازه‌تر کن

ز آه لنین وار! این قفس را /بر شکن و زیر و زبر کن / ما رو خر کن – مار و خر کن

شوروی کرد، جیب خود پر/ می‌خورد چون خرس پُر خور/  هم ز توبره هم ز آخُر

ای خدای من، ای جبر تاریخ/ شام تاریک ما رو سحر کن!

کتاب «تلخند زندانی» به همت سید محمود رضویان در 3000 نسخه و به قیمت 3000 هزار تومان از سوی نشر موزه عبرت ایران منتشر شده است.