خوابی که سعودی ها برای ایران دیده اند

تابناک:با
ادامه مباحثات پیرامون برنامه هسته ای ایران و تداوم اعمال راهبرد فشار و
مذاکره از سوی غرب، هر یک از کشورهای رقیب و مخالف ایران در عرصه منطقه ای و
بین المللی، درصدد کسب منافع موردنظر خود از این شرایط برآمده اند. در این
میان، منافع عربستان سعودی نیز مانند همیشه خصمانه و در عین حال، متفاوت
از سایرین بوده است.
 
پایگاه تحلیلی «آسیا تایمز» اخیراً با انتشار
مطلبی به بررسی اهداف موردنظر سعودی ها از تطویل بحران بین المللی بر سر
برنامه هسته ای ایران پرداخته و ابعاد مختلف سیاست عربستان را در این زمینه
مورد بررسی قرار داده است. به نوشته آسیا تایمز، هدف عربستان، نه تغییر
نظام، بلکه ضعیف کردن تدریجی و بیش از پیش ایران است.
 
بر اساس این
تحلیل، عربستان از حمله احتمالی آمریکا یا اسرائیل به ایران خشنود نخواهد
شد؛ زیرا انجام چنین اقدامی، با افزایش وحدت میان مردم ایران، موجب حمایت
بیش از پیش آن ها از دولت و نظام خواهد شد. از سوی دیگر، چنین حمله ای می
تواند موجب تقویت وجهه ایران در میان شیعیان جهان شود و چنین امری به هیچ
وجه برای عربستان مطلوب نیست.
 
اما از سوی دیگر، عربستان با طرح
های موجود میان برخی کشورهای غربی جهت به اصطلاح «تغییر رژیم» در ایران نیز
موافق نیست؛ زیرا از دید سعودی ها، هر نظام و دولتی که در ایران بر سر کار
باشد، به طور بالقوه خطری ژئوپلیتیک و نیز مذهبی برای عربستان به شمار می
رود.
 
به این ترتیب، هیچ یک از این سناریوها از نظر سعودی ها مطلوب
به شمار نمی رود؛ زیرا دشمن این کشور را با میزان قابل توجهی از قدرت،
منابع و پتانسیل رها می کند. عربستان سعودی توان نابود کردن ایران را
ندارد. ارتش پر خرج این کشور تنها حالت نمایشی دارد و تلاشش برای تحریک
عراق جهت ضربه زدن به ایران نیز، پس از هشت سال نتوانست نتیجه ای به بار
بیاورد.
 
بر این اساس، عربستان یک سیاست سه محوری را دنبال می کند که هدف نهایی آن، تضعیف تدریجی ایران است:
 
نخست؛
ایران به واسطه تحریم های مداوم، کاهش قیمت نفت در نتیجه افزایش تولید از
سوی عربستان و همچنین دستکاری های ارزی که موجب افزایش هزینه های وارداتی
می شود، آسیب خواهد خورد.
 
دوم؛ ایران به طور مستمر هدف حملات
تروریستی و بمب گذاری ها و احتمالاً حملات هوایی مقطعی از سوی اسرائیل و
آمریکا قرار می گیرد. احتمال دارد هواپیماهای عربستان سعودی و دیگر کشورهای
عرب حاشیه خلیج فارس نیز در این حملات شرکت کنند.
 
و سوم؛ ایران به واسطه تقویت گروه های مخالف و تجزیه طلب که از خارج کشور حمایت می شوند، مورد تهدید قرار خواهد گرفت.
 
به
این ترتیب، عربستان می خواهد با انجام این اقدامات و اعمال این راهبرد،
ایران را در یک فرایند طولانی مدت تضعیف کرده و خود به قدرت اول منطقه
تبدیل شود.
 
با این حال، تحلیلگر آسیا تایمز اشاره می کند که این
راهبرد دارای مشکلاتی است که می تواند عملاً نتیجه ای عکس برای عربستان به
همراه بیاورد:
 
نخست؛ کاهش قیمت ها بر اثر افزایش تولید عربستان،
نه فقط به ایران، بلکه به همه تولیدکنندگان نفت آسیب می رساند. این امر در
مورد خود عربستان و دیگر کشورهای خلیج فارس نیز مصداق دارد. تزریق درآمدهای
نفتی به جامعه به یکی از منابع مشروعیت این دولت ها تبدیل شده و قطع آن می
تواند خطراتی جدی برای آن ها به همراه داشته باشد.
 
دوم؛ دولت
هایی که موفق به کسب هژمونی و قدرت فائقه منطقه ای می شوند، همواره به گونه
ای عاقلانه و منطقی رفتار نمی کنند؛ بلکه رفتاری نابخردانه، متکبرانه و
خصمانه نسبت به دولت های درون و بیرون منطقه از خود بروز می دهند. سیطره
عربستان بر منطقه خلیج فارس نیز می تواند به نمونه جدیدی از این امر تبدیل
شود.
 
سوم؛ ترویج تروریسم و تقویت گروه های متخاصم در ایران، می
تواند اقدامات تلافی جویانه ایران نسبت به عربستان و هم پیمانانش را در پی
داشته باشد. همه کشورهای سنی مذهب خلیج فارس، جمعیت قابل توجهی از شیعیان
را در خود دارند که همگی از تبعیض ها و فرصت های محدود در نظر گرفته شده
برایشان ناراضی هستند. در همین رابطه، نکته مهم اینجاست که منابع نفتی
عربستان سعودی در یک منطقه شیعه نشین تمرکز پیدا کرده است.
 
به این
ترتیب، هرچند عربستان راهبردی خصمانه را علیه ایران آغاز کرده و به آن
ادامه می دهد، اما بعید به نظر می رسد این راهبرد نتیجه ای مثبت و اثربخش
برای این کشور به همراه داشته باشد.