كاهش قیمت نفت و تأثیر آن بر بودجه کشور

عصر خبر به نقل از شبكه مجازي آستان:  از آغاز پیدایش نفت و تغییر ساختار اقتصادی ایران از اقتصاد مبتنی بر کشاورزی به اقتصاد مبتنی بر صادرات نفت، همواره دولت‌های ایران با معضل کاهش یا افزایش قیمت نفت که اقتصاد ایران را دستخوش ناآرامی‌های موسمی کرده است دست به گریبان بوده‌اند.
یک سال پیش و در چنین روزهایی که تیم اقتصادی دولت روحانی در حال تدوین بودجه سال ۹۳ بود، کمتر کسی از دولتی‌ها تصور می‌کرد که بازهم کسری بودجه گریبان‌گیر دولت شود. دولت مطمئن بود که سهمیه فروش روزانه یک میلیون بشکه نفت پابرجاست و قیمت نفت هم ۱۰۸ دلار. برای همین در لایحه بودجه، قیمت نفت را ۱۰۰ دلار پیش‌بینی کرد اما این روزها که قیمت نفت پايين آمده زنگ‌های خطر به صدا درآمده‌اند ودولتمردان به تکاپو افتاده‌اند تا تمامی راهکارهای احتمالی را برای جلوگیری از کسری بودجه بررسی کنند.
كارشناسان، کاهش قیمت نفت و تأثیر آن بر بودجه کشور را بررسي و واکاوی كرده‌اند:

سیدمحمدعلی خطیبی
دکتری/ نماینده اسبق ایران در اوپک
از همين امروز براي كسري بودجه فكر شود
بازار نفت، بازار خریداران است تا تولیدکنندگان و فروشندگان نفت؛ در نتیجه اقداماتی که کشورهای تولیدکننده نفت و بویژه اعضای اوپک انجام می‌دهند، نمی‌تواند تأثیرات زیادی بر دامنه نوسانات قیمت نفت داشته باشد. از شواهد و قرائن پیداست که تا آینده قابل پیش‌بینی افزایش قیمتی برای این کالای استراتژیک نمی‌توان در نظر داشت. با توجه به سهم عمده درآمدهای نفتی در قانون بودجه‌ای که دولت هر ساله به مجلس می‌فرستد کسری بودجه با توجه به این کاهش بسیار محتمل به نظر می‌رسد و چنانچه از همین امروز تدابیر ویژه‌ای برای جبران این کسری اندیشیده نشود، دولت مشکلات جدی در سال آینده پیش رو خواهد داشت.

ارسلان فتحی‌پور
دکتری/ رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس
ملاحظات بازار نفت در بودجه لحاظ شود
هشدار کاهش قیمت نفت باید هم توسط دولت وهم توسط مجلس جدی گرفته شود. مجلس و دولت باید برای تعیین اینکه بودجه را با چه قیمتی ببندند مطالعات گسترده‌ای انجام دهند چراکه احتمال کاهش بیش از این هم دور از ذهن نیست. اگرچه من فکر می‌کنم قیمت نفت بیش از آنچه شاهدیم افت نخواهد کرد اما از آنجایی که بازار نفت علاوه بر موضوع عرضه و تقاضا وارد یک بازی سیاسی شده، احتمال کاهش قیمت بیشتر از این وجود دارد. با توجه به اینکه اغلب کشورهای تولیدکننده نفت، بودجه خود را با نفت نسبتاً پایین خواهند بست و ملاحظات بازار را مدنظر قرار خواهند داد، ما نیز باید این ملاحظات را در تدوین قانون بودجه حتماً در نظر بگیریم.

نرسی قربان
دکتری/ کارشناس ارشد اقتصاد انرژی
كاهش قيمت نفت تصادفي نيست
قیمت نفت بیشتر از این با کاهش قیمت مواجه نمی‌شود، چراکه کاهش بیش از این را بازارهای عرضه و تقاضا تحمل نمی‌کنند. در ارتباط با چرایی کاهش قیمت نفت باید گفت که کاهش بهای نفت تصادفی نیست و ضمن حفظ منافع راهبردی دوجانبه آمریکا به روسیه و ایران آسیب می‌زند و به قول توماس فرید من تحلیلگر روزنامه نیویورک تایمز در واقع کاخ سفید از عربستان سعودی برای ضربه زدن هم زمان به ایران و روسیه استفاده می‌کند. دولت البته باید دارای سناریوهای متفاوتی برای اقدام و مدیریت بودجه برای کاهش قیمت نفت زیر 80 دلار هم باشد.

حسین راغفر
دکتری/ اقتصاددان و استاد دانشگاه
اقتصاد وابسته به نفت، با كاهش قيمت نفت آسيب مي‌بيند
اقتصادی که وابسته به درآمدهای نفتی است قاعدتاً با کاهش قیمت نفت به شدت آسیب خواهد دید. کاهش قیمت نفت و آسیب‌هایي که این موضوع به بدنه اقتصاد کشور وارد می‌کند، می‌تواند گسترده باشد زیرا اقتصاد ما وابستگی شدیدی به درآمدهای نفتی دارد. هم بودجه می‌تواند با مشکل مواجه شود و هم بسیاری از فعالیت‌های عمرانی از کار بازخواهد ماند. از بودجه‌ای که 70 درصد آن متعلق به دستمزد است، نمی‌توان انتظار داشت که با 30 درصد باقیمانده آن کار خاص و تأثیرگذاری انجام داد. از دیدگاه من اثرات کاهش قیمت نفت بر بودجه و اقتصاد ایران کاملاً منفی خواهد بود. به علاوه اینکه دولت در شرایط فعلی قدرت مانور زیادی برای کاهش تبعات منفی کاهش قیمت نفت ندارد.

سیدمهدی موسوي‌نژاد
حوزوی / عضو کميسيون انرژي مجلس
مي‌خواهند به كشورهاي تحت تحريم فشار بياورند
کاهش‌ قيمت نفت در بازارهاي جهاني دستاويزي سياسي براي فشار آوردن به کشورهاي تحت تحريم نظير ايران و روسيه است. در حاليکه به علت کاهش تحريم‌ها، صادرات نفت ايران افزايش يافته بود، تلاش مي‌شود تا با پايين نگاه داشتن قيمت نفت و اشباع بازار همزمان با انجام مذاکرات هسته‌اي با ايران، فشارها بر کشورمان شدت يابد. کاهش قيمت نفت به زير 90 دلار موجب مختل شدن بخشي از اقتصاد ايران خواهد شد. بودجه 93 براساس 100 دلار تصويب شده است که کاهش آن به زير 90 دلار موجبات محقق نشدن سياست‌هاي بودجه را فراهم خواهد کرد که دولت برای حل این مشکل باید ضمن کاهش بودجه جاری و صرفه‌جویی تا حد امكان از دستکاری در اجرای بودجه پروژه‌های عمرانی خودداری کند.

غلامرضا تاجگردون
دکتری/ رئيس کميسيون برنامه و بودجه مجلس
دولت برنامه‌هايش را اولويت‌بندي كند
احتمالاً موضوع کاهش قيمت نفت ادامه‌دار است و بازگشت به قيمت‌هاي سابق در افق کوتاه‌مدت را نمی‌توان پيش‌بيني کرد و به همين دليل مجلس و کميسيون برنامه طي جلساتي که با دولت داشتند نقطه نظرات خود را در اين باره اعلام کردند. پيشنهاد ما به دولت براي قيمت نفت در سال آينده چيزي حدود 80 تا 85 دلار براي هر بشکه است و فکر مي‌کنم در بودجه 94 به دليل کاهش قيمت نفت حدود 20 درصد کاهش منابع داشته باشيم که عمدتاً در بخش بودجه‌هاي عمراني است و دولت بايد با توجه به اين کاهش منابع در طرح‌هاي عمراني، برنامه‌هاي اقتصادي و صنعتي اولويت‌بندي کند تا بتوان از مشکل ايجاد شده در مورد درآمد نفتي با موفقيت عبور کنيم که لازمه اش این است که کارشناسان به طور جدی در ارتباط با آینده تحولات بازار نفت وبویژه تأثیرات سیاسی تحولات منطقه بر قیمت نفت مطالعه کنند.

علی طیب‌نیا
دکتری/ وزیر اقتصاد
کاهش قیمت نفت را به فال نیک می‌گیریم
کاهش قیمت نفت را به فال نیک می‌گیریم و همانطور که تحریم‌ها باعث شد به طور جدی به مشکلات خودمان فکر کنیم و سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در چنین فضایی ابلاغ شد، کاهش قیمت نفت هم به ما می‌فهماند که حتما باید به فکر درمان این بیماری باشیم. (ايرنا)

بیژن زنگنه
دکتری/ وزیر نفت
از تصمیم اوپک ناراحت نیستم
از تصمیم اوپک ناراحت نیستم. مطلب مهمی که بازار اوپک برآن تاکید کرد این بود که به یقین برای نزدیک‌تر کردن دیدگاه‌هایمان به مشورت‌های بیشتر نیاز داریم. در حال حاضر از آنجا که کشور در شرایط تحریم به سر می‌برد امکان افزایش در‌آمد از محل افزایش صادرات موجود نیست و کاهش قیمت نفت در شرایط محدودیت صادرات یک میلیون بشکه‌ای به افت درآمدهای ارزی کشور منتهی می‌شود. (ايسنا)