چشم‌انداز روابط ایران و عربستان در دوره جدید

عصر خبر به نقل از شبكه مجازي آستان: جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی هیچ گاه روابط توسعه یافته ای نداشته اند. با وجود اینکه هر دو کشور، از کشورهای اسلامی مهم و تاثیرگذار در جهان اسلام و منطقه خاورمیانه محسوب میشوند، اما اختلافات دو کشور عمیق تر آن است که بتوان به راحتی بر آنها فائق آمد یا شکاف ها را از میان برداشت. مسأله قابل بحث، اینجاست که روابط دو کشور ایران و عربستان در دوران بعد از انقلاب اسلامی گاه آنقدر سرد شده که برای مثال در دوره ای عربستان سفارت خود در تهران را تعطیل کرد و گاه این روابط کمی گرمتر شده است. با روی کار آمدن دولت یازدهم و اتخاذ سیاست تنش زدایی با در نظر گرفتن سه اصل عزت، حکمت و مصلحت، توسعه روابط با همسایگان در دستور کار قرار گرفت بطوریکه روابط با جمهوری آذربایجان نیز که به سردی گراییده بود، بهتر و گرمتر شد. البته اختلافات با عربستان بیش از اینهاست اما شاید در شرایط فعلی، اندکی بهبود در روابط دو کشور – با حفظ مواضع اصولی نظام – بتواند به پیشبرد اهداف عالی تری کمک کند؛ هرچند که این موضوع نمی تواند یکطرفه اتفاق بیفتد و منوط به بروز تغییراتی در طرف مقابل خواهد بود؛ تغییراتی که معلوم نیست در دوره پادشاه جدید، اتفاق خواهد افتاد یا خیر.
محمدحسن آصفریدکتری/ نماینده اراک در مجلساگر سیاست‌های عربستان تغییر کند، ما هم به توسعه روابط فکر می‌کنیماختلافات ایران و عربستان از جنس اختلافاتی نیست که بگوییم با مرگ پادشاه عربستان حل می شود. کمک عربستان به داعش، حضور این کشور در بحران‌های عراق، سوریه، لبنان و یمن، وارد کردن اتهام به ایران در مورد ترور سفیر این کشور در واشنگتن، موضوع بمب گذاری مقابل سفارت ایران در لبنان، ایجاد مشکلاتی در پرونده هسته ای ایران و همراهی این کشور با آمریکا در کاهش قیمت نفت از جمله دلایلی است که ایران مطرح می‌کند و به خاطر آنها نمی تواند به توسعه روابط با عربستان فکر کند مگر اینکه عربستان در برخی سیاست‌های خود تغییر حاصل کند که در آن صورت ما نیز به فکر توسعه روابط هستیم.
منصور حقیقت‌پوردکتری/ نایب رئیس دوم کمیسیون امنیت ملی و سياست خارجي مجلستوسعه روابط با عربستان مطرح نیستتوسعه روابط ایران با عربستان مطرح نیست و امکان این توسعه روابط هم به دلیل سوابق عربستان علیه منافع ملت ایران وجود ندارد. سفر وزیر امور خارجه ایران به عربستان نیز برای حضور در مراسم ختم پادشاه این کشور بوده است. توسعه روابط ایران با عربستان در صورتی است که این کشور در سیاست‌هایش در مورد جهان اسلام و همچنین پرونده هسته‌ای ایران و قیمت نفت تغییراتی دهد.
حشمت الله فلاحت پيشهفوق لیسانس / كارشناس علوم سياسيسیاست‌های محافظه‌کارانه عربستان ادامه داردنوع انتخاب جانشین و همچنین ولیعهد عربستان نشان داد که این کشور همچنان درون خیمه محافظه‌کاری قرار دارد و محافظه‌کاری در رأس خواهد بود. نقش منفی عربستان در شکل‌دهی شرایط تکفیری در جهان اسلام، نقش منفی در تحولات بین‌المللی علیه پرونده هسته‌ای ایران، نقش منفی در زمینه کاهش قیمت نفت و اقتصاد جهان اسلام سه موضع عربستان است که سیاست‌های محافظه‌کاری این کشور را نشان می‌دهد و جایگزینی که برای پادشاه پیشین انتخاب شده نیز نشان می‌دهد که این سیاست‌ها ادامه دارد و به همین دلیل نیز تنش در روابط دو کشور ادامه دارد.
حسین شیخ‌الاسلامدکتری/ مشاور امور بین‌الملل رئیس مجلسعربستان فرصت خوبی دارد که اشتباهاتش را جبران کنددر حال حاضر فرصت خوبی در اختیار مسئولان عربستان و سیاست‌گذاران این کشور قرار دارد که اشتباهاتشان را در قبال جهان اسلام و بویژه سوریه و عراق تغییر دهند. سیاست‌های عربستان با آمریکا و صهیونیست ها در بحث پرونده هسته ای ایران و کاهش قیمت نفت، باعث تأسف است. گسترش روابط با عربستان در صورتی ممکن است که آنها از روش‌های فعلی دست بردارند و به روش‌های ملی‌گرایانه و ضدصهیونیسم روی بیاورند و از ملت فلسطین و مقاومت حمایت کنند.

حسین کنعانی مقدمدکتری/ تحلیلگر سیاسیاگر عربستان تجدیدنظر کند، ایران هم روابط خوبی با آن آغاز می‌کندسن سلمان عبدالعزیز پادشاه جدید عربستان بالاست و دچار بیماری است و ولیعهدی که انتخاب شده نیز از حامیان نسل جدیدی در عربستان همانند بندر بن سلطان است که این فرد نیز از بنیانگذاران یا حامیان برخی گروه‌های تروریستی است. این گروه‌ها مورد حمایت آمریکا هستند و این نشان می دهد که سیاست‌های این کشور همانند سابق ادامه دارد. قطعاً مشکلات داخلی عربستان نظیر قیمت نفت باعث می‌شود این کشور در منطقه عقب‌نشینی کند و درون‌گراتر شود. ایران به دنبال روابط با همه کشورهاست اما تا زمانی که عربستان در سیاست‌هایش تابع آمریکا و صهیونیست‌هاست، امکان توسعه روابط با عربستان نیست و اگر عربستان در سیاست‌هایش در مورد مقاومت و سوریه و عراق تجدیدنظر کند، ایران هم روابط خوبی را با این کشور آغاز می‌کند.
سیدمحمد صدردکتری/ معاون پیشین وزیر امور خارجهاحتمال بروز تغییرات وجود داردعربستان باید به این نتیجه برسد که یکسری سیاست‌هایش در منطقه، سیاست‌های درستی نیست. مثلا عربستان از حامیان اصلی داعش بود اما به مرور زمان متوجه شدند که این سیاست درست نیست و حداقل الان دیگر مثل گذشته از آنها حمایت نمی‌کنند و به ائتلاف غرب پیوسته‌اند. در مورد بقیه سیاست‌های عربستان، فکر می‌کنم به مرور زمان به این نتیجه خواهند رسید که سیاست‌های مناسبی برای خود عربستان و کشورهای اسلامی نیست. بنابراین احتمال اینکه تغییراتی در آن دیده شود، وجود دارد. سفر آقای ظریف به عربستان کار مثبت و خوبی بوده است. همیشه این‌گونه مسایل که ظاهر سیاسی ندارد و بیشتر جنبه انسانی و اخلاقی دارد، در سیاست خارجی فرصت‌هایی ایجاد می‌کند. با توجه به اینکه قبلا هم آقای سعود الفیصل دعوتنامه‌ای برای دکتر ظریف ارسال کرده بود، حضور در این مراسم نشانه خوبی است که نشان‌دهنده قصد ایران برای بهبود روابط با عربستان در آینده است. این پیام‌ها و اقدامات می‌تواند موثر باشد و روی طرف مقابل تاثیر مثبتی خواهد داشت.