يائسگي اين بار براي مردان

«مردان هم يائسه مي‌شوند». از شنيدن اين جمله تعجب نكنيد؛ يائسگي تنها منحصر به زنان نيست. اين اتفاق در مردان به معناي كاهش ميل و قواي جنسي، كاهش قدرت عضلاني و توان روحي و رواني است.

اين نشانه‌ها در بسياري موارد مشابه يائسگي در خانم‌هاست. برخلاف آنچه در گذشته در مورد ريشه ناتواني جنسي در آقايان تصور مي‌شد، يعني باور كلي بر اين بود كه در بيش از 90 درصد موارد ناتواني جنسي مردان علل روحي و رواني دارد، امروزه متخصصان ارولوژي دريافته‌اند كه عوامل ارگانيك بيش از 50 درصد و عوامل روحي و رواني كمتر از 50 درصد در بروز اين نوع ناتواني‌ها نقش دارد.

دكتر امير ايجادي، جراح كليه و مجاري ادراري در گفت‌وگو با جام‌جم مي‌گويد: نشانه‌هاي يائسگي به طور معمول در سنين بالاي 60 سال در آقايان با درجات متفاوتي بروز پيدا مي‌كند. اما در مواردي نيز كم‌كاري تيروئيد و وجود برخي تومورها در غده هيپوفيز مي‌تواند نشانه‌هاي مشابهي را در مردان جوان ايجاد كند.

يائسگي با نشانه‌هايي مشابه

«آندروپوز يا يائسگي مردان» وقتي اتفاق مي‌افتد كه تغييراتي در دستگاه توليدمثل روي دهد كه اين تغييرات به بروز اختلالات جنسي منجر مي‌شود.

به گفته دكتر ايجادي، به دنبال بروز نشانه‌هاي يائسگي در مردان، ميل و قواي جنسي كاهش پيدا مي‌كند و توده عضلاني و قدرت عضلاني كم مي‌شود.

اين متخصص ارولوژي اضافه مي‌كند: از ديگر نشانه‌هاي يائسگي افزايش توده چربي در ناحيه شكم و ضعيف شدن بافت استخواني است. همچنين خلق و خوي مردان در دوران يائسگي به افسردگي، غمگيني، عصبانيت و بي‌حوصلگي گرايش پيدا مي‌كند. به بيان ديگر، دوران يائسگي در مردان و زنان با نشانه‌هاي مشابهي بروز مي‌يابد. حتي روان‌شناسان تاكيد مي‌كنند كه كاهش ترشح هورمون مردانه (تستوسترون) به دنبال تاثير بر كاهش فعاليت جنسي، مي‌تواند به كاهش اعتماد به نفس در مردان منتهي شود.

وقتي تستوسترون كم ترشح مي‌شود

شايد بسياري ندانند كه فرآيند كاهش سطح هورمون تستوسترون كه يكي از اصلي‌ترين هورمون‌هاي مردانه است، در مردان با علائمي‌ نظير گرگرفتگي، افسردگي و تغييرات خلق و خو، يعني نشانه‌هايي مشابه يائسگي در زنان همراه است.

دكتر ايجادي با تاكيد بر اين‌كه سلول‌هاي سازنده هورمون تستوسترون در مردان با افزايش سن دچار تغييراتي مي‌شود، مي‌گويد: همزمان با بروز تغييراتي در بيضه‌ها از نظر توليد هورمون تستوسترون، تغييراتي نيز در هيپوتالاموس (هيپوتالاموس بالاترين مرجع تنظيم اعمال خودكار در مغز محسوب مي‌شود) اتفاق مي‌افتد. البته كارايي و عملكرد سلول‌هاي بيضه به خودي خود تحت تاثير غده‌هاي هيپوفيز (هيپوفيز مهم‌ترين غده درون‌ريز بدن است كه زير مغز جاي دارد) است. در نتيجه، با كاهش ميل جنسي تغييراتي در هر‌سه مركز يعني بيضه‌ها، غده هيپوفيز و هيپوتالاموس در مغز اتفاق مي‌افتد.

جالب است بدانيد كه در مردان از 60 سالگي به بعد ترشح هورمون تستوسترون تا 30 درصد و پس از 80 سالگي تا 60 درصد كاهش پيدا مي‌كند. البته علاوه بر فرآيند طبيعي سالخوردگي و افزايش سن، عواملي نظير برخي از بيماري‌هاي قلبي، استفاده طولاني‌مدت از برخي داروها همچون داروهاي فشار خون و ضد افسردگي و چاقي بر توليد هورمون تستوسترون تاثير دارد و مي‌تواند آغازكننده زودرس يائسگي در آقايان تلقي شود.

يائسگي زودرس

از آنجا كه علت اصلي بروز يائسگي در مردان، كاهش سطح تستوسترون در بدن است، مي‌توان شرايطي را نيز تصور كرد كه كاهش اين هورمون در سنين جواني نيز اتفاق بيفتد.

دكتر ايجادي با اشاره به اين‌كه در بسياري از مردان جوان اختلالات هورموني مي‌تواند به بروز نشانه‌هايي از كاهش توان جنسي منجر شود، مي‌افزايد: كم‌كاري تيروئيد و افزايش پرولاكتين خون (پرولاكتين هورموني است كه از غده هيپوفيز ترشح مي‌شود) به دنبال ايجاد تومورهاي هيپوفيز نيز مي‌تواند نشانه‌هايي مشابه يائسگي را در مردان به وجود آورد.

وي تاكيد مي‌كند: هورمون‌درماني بهترين و موثرترين روش درماني براي جايگزين كردن هورمون تستوسترون است، اما مرداني كه به دلايل ژنتيكي يا باليني مستعد يا مشكوك به سرطان سينه يا پروستات هستند بايد از اين روش درماني احتراز كنند.

چاقي و ناتواني جنسي

به گفته دكتر ايجادي، ورزش منظم، استفاده از توليدات گياهي، رژيم غذايي مناسب و كم‌چرب و ترك‌ دخانيات و الكل مي‌تواند يائسگي در مردان را به تعويق بيندازد.

اين جراح كليه اضافه مي‌كند: چاقي، افزايش فشار خون و ديابت مي‌تواند به بروز يائسگي كمك كند، چراكه هورمون‌هاي مردانه در بافت‌هاي چربي به هورمون زنانه تبديل مي‌شود. پس چاقي مي‌تواند كاهش قواي جنسي در مردان و حتي زنان را جلو بيندازد.

ارولوژيست‌ها تاكيد مي‌كنند استرس نيز مي‌تواند به طور موقت در كاهش ميل و توانايي جنسي در مردان موثر باشد و در درازمدت نيز به بروز بيماري‌هاي قلبي ـ عروقي كمك كند.