ایران به کدام کشورها سلاح می‌فروشد؟

طی سال‌های اخیر سبد صادراتی تسلیحات ایرانی از تنوع قابل‌توجهی برخوردار شده‌است و محصولات ایرانی، به‌ویژه در ۴ بخش «پهپادی»، «موشکی»، «هوایی» و «دریایی» مشتریان زیادی داشته‌اند.

1402/12/02

زمان تقریبی مطالعه 3 دقیقه

رضا طلایی‌نیک درحالی بر افزایش کیفیت محصولات دفاعی ایران در کنار توجه به کمیت تاکید کرد که بررسی‌ها نشان می‌دهد مطلوبیت کیفی و قیمتی تسلیحات ایرانی، مشتریان زیادی را به‌سوی توسعه همکاری‌های دفاعی – نظامی با جمهوری‌اسلامی سوق داده‌است.

آنگونه که روزنامه همشهری روایت کرده، این درحالی است که با توجه به پایان تحریم‌ها و محدودیت‌های تسلیحاتی جمهوری‌اسلامی در سال‌جاری، به‌ اذعان کارشناسان بین‌المللی، با وجود کارشکنی آمریکا و تروئیکای اروپایی دراین زمینه، ایران با قدرت دوچندانی وارد بازارهای تسلیحاتی جهان شده‌است. خودکفایی ایران در عرصه نظامی – دفاعی در شرایطی به‌دست آمده‌است که ایران تا پیش‌از پیروزی انقلاب‌اسلامی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان تسلیحات به‌حساب می‌آمد.

از واردکننده مطلق تا صادرکننده مهم
بررسی‌های بین‌المللی انجام شده درباره میزان واردات و صادرات تسلیحات ازسوی ایران نشان‌دهنده تغییر روند گسترده‌ای است که ایران را از جایگاه «بزرگ‌ترین واردکننده سلاح از آمریکا» به رتبه صادرکننده تسلیحات رسانده است؛ موفقیت بزرگی که صرفا با اتکاء به توان داخلی، متخصصان کشور و شرکت‌های دانش‌بنیان بومی محقق شده‌است. این‌درحالی‌است که براساس بررسی‌های انجام شده ازسوی «موسسه صلح استکهلم»، ایران طی سال‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۹ چیزی درحدود ۲۴ میلیارد و ۹۴۳ میلیون دلار سلاح و تجهیزات نظامی از آمریکا وارد کرده‌است.

آغاز روند خودکفایی
رویکردهای ظالمانه دشمنان علیه مردم ایران، که تحریم‌های تسلیحاتی تنها بخشی از آن به‌حساب می‌آید و در دوران دفاع‌مقدس کشور را در تنگناهای بسیاری قرار داد، سبب آغاز روندی شد که به اعتراف کارشناسان غربی، ایران امروز در عرصه‌ تولید نیازمندی‌های نظامی – دفاعی خود به خودکفایی مطلوبی رسیده‌است و طی یکی دو سال اخیر نیز در قامت یک صادرکننده مهم در عرصه بین‌المللی ظاهر شده‌است؛ تا جایی که براساس اعلام مقام‌های وزارت دفاع، ایران طی سال ۱۴۰۱ چیزی در حدود یک میلیارد دلار تجهیزات نظامی صادر کرده‌است.

ایران چقدر سلاح می‌فروشد؟
اعلام ارزش یک میلیارد دلاری صادرات تسلیحاتی ایران طی سال ۱۴۰۱ در شرایطی است که بررسی‌های بین‌المللی انجام شده، نشان‌دهنده روند رو به رشد صادرات نظامی – دفاعی ایران طی سال‌های گذشته‌است؛ روندی که با وجود تحریم‌ها و محدودیت‌های ظالمانه گسترده و با تلاش شرکت‌های دانش‌بنیان کشور رنگ واقعیت به خود گرفته‌است. اگرچه طی سال‌های اخیر آمارهای رسمی دقیقی دراین زمینه منتشر نشده‌است، اما تحقیقات انجام شده ازسوی «موسسه صلح استکهلم» (سیپری) نشان می‌دهد درحالی‌که صادرات تسلیحاتی ایران در سال ۲۰۱۵ میلادی، چیزی درحدود ۹ میلیون دلار بوده، این میزان در سال ۲۰۱۷ به ۲۰ میلیون دلار رسیده‌است و جمهوری‌اسلامی طی سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ چیزی درحدود ۲۰۰ میلیون دلار سلاح و تجهیزات نظامی فروخته‌است.

ایران به کدام کشورها سلاح می‌فروشد؟
پایان برخی محدودیت‌های صادراتی ایران در عرصه نظامی – دفاعی از یک‌سو و صرفه اقتصادی در کنار کیفیت بالای تسلیحاتی سبب جذب مشتریان قابل‌توجه برای محصولات نظامی ایران شده‌است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در یکی دو سال اخیر سبد صادراتی محصولات تسلیحاتی ایران تنوع کم‌نظیری را تجربه کرده‌است و کشورهای زیادی از قاره‌های آسیا، آفریقا، اروپا و آمریکا در صف مشتریان تسلیحات ایرانی قرار گرفته‌اند؛ تا جایی که گفته می‌شود طی سال‌های اخیر ایران با بیش‌از ۴۰ کشور دنیا همکاری‌های تسلیحاتی داشته‌است؛ مناسباتی که بخش مهمی از آن در عرصه پهپادی بوده‌است. ازسوی دیگر برخی منابع غربی معتقدند روسیه، اتیوپی، تاجیکستان، بولیوی، ونزوئلا، عراق و… ازجمله کشورهایی هستند که همکاری‌های دفاعی – نظامی قابل‌توجهی با ایران دارند و ازجمله مقصدهای صادراتی تسلیحات ایرانی به شمار می‌روند.

کدام تسلیحات ایرانی مشتریان زیادی دارد؟
طی سال‌های اخیر سبد صادراتی تسلیحات ایرانی از تنوع قابل‌توجهی برخوردار شده‌است و محصولات ایرانی، به‌ویژه در ۴ بخش «پهپادی»، «موشکی»، «هوایی» و «دریایی» مشتریان زیادی داشته‌اند که در ادامه به بخشی از تسلیحات پرمشتری ایران اشاره می‌شود.

حوزه پهپادی

انواع پهپادهای ابابیل
انواع پهپادهای کمان
پهپاد امید
پهپاد آرش
انواع پهپادهای کرار
پهپاد شاهد ۱۳۶
پهپاد شاهد ۱۲۹

حوزه موشکی

فاتح ۱۱۰
موشک‌های شهاب
موشک قیام
زلزال بارشی
قادر
خلیج فارس
رعد
قائم ۱۱۴
الماس
دهلاویه
فاتح ۳۱۳
دزفول
خرمشهر
ذوالفقار
هرمز
قدر
عماد
سجیل
هویزه
تندر ۶۹