همه چيز درباره مشاغل سخت وزيان آور و چند نكته مهم درباره آن

کار‌های سخت و زیان آور کار‌هایی است که در آن عوامل فیزیکی، ‌شیمیایی، ‌مکانیکی، ‌بیولوژیکی محیط کار غیراستاندارد بوده ودر اثر اشتغال بیمه شده تنشی به مراتب بالاتر از ظرفیت‌های طبیعی ( جسمی و روانی ) در وی ایجاد می شود که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن باشد.

‌به گزارش عصر خبر، مشاغل سخت و زیان آور به دو گروه تقسیم می شوند:

الف ـ مشاغلی که صفت سخت و زیان آور با ماهیت شغلی وابستگی دارد اما می توان با بکارگیری تمهیدات بهداشتی، ‌ایمنی و تدابیر فنی مناسب توسط کارفرما سختی و زیان آوری آنها را حذف نمود.

ب- مشاغلی که ماهیتاً سخت و زیان آور بوده و با بکارگیری تمهیدات بهداشتی،‌ ایمنی و تدابیر فنی توسط کارفرما، ‌صفت سخت و زیان آوری آنها کاهش یافته ولی کماکان سخت و زیان آوری آنها حفظ می‌گردد.

کمیته های استانی مشاغل سخت و زیان آور به منظور تطبیق و تشخیص مشاغل سخت و زیان آور،براساس ضوابط و سیاست گذاری های شورای عالی حفاظت فنی و مقررات مربوطه تشکیل می شوند.

مشاغل سخت و زیان آور مشاغلی است که در آنها عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی، بیولوژیکی محیط کار غیر استاندارد می باشد.در اثر این مشاغل بر فرد بیمه شده تنش و استرس بالاتری نسبت به سایر مشاغل عادی از نظر روحی و جسمی وارد میشود.چنین مشاغلی که بر روح و جسم افراد اثرات سوء دارد را با عنوان مشاغل سخت و زیان آور می شناسند. از این رو قانون گذار مزایای دیگری برای این افراد به تبع شغل آن ها در نظر گرفته است. برای مثال میزان ساعات کاری این افراد درطول هفته ۳۶ساعت است که ۸ساعت ازافراد شاغل مشاغل عادی کمتر است.

تشخیص و تطبیق مشاغل سخت و زیان آور براساس ضوابط وسیاست گذاریهای شورای عالی حفاظت فنی ومقررات مربوط به آنهاست. بدین منظور کمیته های بدوی و تجدیدنظر استانی تشکیل می گردد. هرکدام از این کمیته ها دارای ۵ عضو اصلی و ۵ عضو علی البدل می باشد.این اعضا برای مدت ۳ سال انتخاب می شوند و البته بعد از ۳ سال انتصاب مجدد آنان منع قانونی ندارد.

اولین کمیته تشخیص و تطبیق مشاغل سخت و زیان آور کمیته بدوی است که مرکب از ۵ عضو است. اعضای این کمیته در بند الف ماده ۸ آئین نامه مشاغل سخت و زیان آور آورده شده است:

1-معاون روابط کار سازمان کار و امور اجتماعی استان و یا نماینده وی به عنوان رئیس جلسه

2- معاون امور بیمه ای اداره کل تامین اجتماعی استان و نماینده وی
3-کارشناس مسئول بهداشت حرفه ای معاونت بهداشتی دانشگاه ،دانشکده علوم پزشکی ذی الربط

4-نماینده کارگران حسب معرفی تشکل حائز اکثریت استان به تشخیص سازمان کار و امور اجتماعی استان
5 -نماینده کارفرمایان حسب معرفی کانون انجمن های صنفی کارفرمایی استان.

پس ازاینکه مرحله بدوی رای خود را صادرکرد چنانچه هریک از کارگر و کارفرما به رای معترض باشد ، درخواست تجدیدنظر مطرح می نمایند. این امر بدین منظور است که پرونده باردیگر مورد بررسی قرار گیرد. پس از بررسی مجدد، رای قطعی از تاریخ ابلاغ در این باره صادر می گردد.

کمیته تجدیدنظر استان نیز  متشكل از ۵ عضو است که در بند ب ماده  ۸ آئین نامه مشاغل سخت و زیان آور،اعضای آن آورده شده است:
1-رئیس سازمان کار و امور اجتماعی استان به عنوان رئیس کمیته
2-مدیر کل تامین اجتماعی استان
3-معاونت بهداشتی دانشگاه ، دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ذی الربط
4-نماینده کارگران حسب معرفی تشکل حائز اکثریت استان بنا به تشخیص سازمان کار و امور اجتماعی استان
5-نماینده کارفرمایان با معرفی کانون انجمن های صنفی کارفرمایی استان.

در خصوص مشاغل سخت و زيان آور مي توان به نكات زير اشاره كرد:

1- اولين موردي كه مي شود بيان كرد تاكيد بر درستي اصل مشاغل سخت وزيان آور و مزاياي آن است.اما اين موضوع نبايد مورد سوء استفاده از آن شود كه به نظر مي رسد در اين زمينه بايد فكري كرد.به طور مثال يكي از خبرگزاري هاي كشور در خرداد سال جاري خبر داد كه مدير عامل پگاه كرمان كه از قضا از شركت هاي تحت پوشش وزارت كار( صندوق بازنشستگي كشوري) نيز مي باشد با اين قانون خود را بازنشسته كرده است.

2- به نظر مي رسد در سايه كم توجهي يا و حتي بي توجهي مديران وزارت كار و سازمان تامين اجتماعي در ادوار گذشته در گروه الف مشاغل سخت و زيان آور كه مي شد و مي شود اقدامات درستي انجام داد و تعداد بازنشستگان غير ضرور مشاغل سخت و زيان آور را كاهش داد اقدام قابل توجهي نشده است كه جا دارد وزير كار و به خصوص معاون روابط روابط كار اين وزارتخانه در اين زمينه ورود جدي داشته باشد.

3- اين كه نماینده کارگران حسب معرفی تشکل حائز اکثریت استان و به تشخیص سازمان کار و امور اجتماعی استان در كميته هاي بدوي و تجديد نظر مشاغل سخت و زيان آور فقط از يك تشكل كارگري انتخاب شود اقدامي بر خلاق عدالت و منطق باشد بنابراين لازم است وزير كار در اين خصوص ورود كرده و تحولي در اين بخش را رقم زده و از تشكل هاي كارگري ديگر به جز شوراهاي اسلامي كار نيز در اين كميته ها نمايندگاني حاضر باشند تا سه جانه گرايي و شفافيت بيشتر اين كميته ها نمود داشته باشد.

4- مورد آخر مربوط به شفافيت در اين كميته هاست.بايد پرسيد چرا عملكرد دقيق كميته هاي مشاغل سخت و زيان اور به صورت ماهانه در سايت هاي رسمي سازمان هاي كار استان ها اعلام نمي شود؟ مگر اعلام اين اطلاعات هم جز مسائل سري كشور است؟