سر سفره اجدادمان چه غذاهایی بوده؟
تا حالا به این فکر کرده‌اید که دانشمندان چطور متوجه می‌شوند گذشتگان چه
رژیم غذایی داشته‌اند؟ آیین‌های مذهبی‌شان را چطور برگزار می‌کردند؟ یا این
که گیاهان و خوراکی‌ها در کدام خطه کشت می‌شده و چرا آثار آن‌ها در
قاره‌ای دیگر یافت شده؟
به گزارش ایسنا، “باستان‌شناسی تغذیه”
رشته‌ای است که فاصله بین بناهای عظیم تاریخی و ابزار و ظروف دست‌ساز بشر
در طول تاریخ را پر می‌کند. محققان و کارشناسان نسل‌هاست با بررسی‌های
موشکافانه نوع تغذیه انسان‌های پیشین، به اطلاعات شگفت‌آوری درباره فرهنگ و
رسوم آن‌ها پی می‌برند.
در
این گزارش با ذکر نمونه‌های باورنکردنی، نحوه یاری رساندن باستان‌شناسی
غذا به شناخت هرچه بیشتر تمدن‌های کهن ورسوم و سنت‌های باستانی را شرح می
دهیم:
تو همان هستی که می‌خوری
آب‌ها
از خاک عبور می‌کنند تا به سطح زمین برسند و در این مسیر عناصری که در خاک
و سنگ‌های آن منطقه وجود داشته را با خود همراهی می‌کنند. وقتی شما برای
رفع تشنگی از این آب می‌نوشید، همه این عناصر به همراه سهم مشخصی از
ایزوتوپ‌ها راهی بدن شما می‌شود. همین اتفاق با خوردن گوشت حیوانات یا
گیاهانی که از آن آب تغذیه کرده‌اند، رخ می‌دهد. این گونه است که
دانشمندان می‌توانند با بررسی ایزوتوپ‌های باقی‌مانده در اجساد گذشتگان به
یافته‌های جدید و مفیدی در مورد نوع تغذیه و فرهنگ آن دوران به‌خصوص دست
پیدا کنند. دندان اسکلتی متعلق به شهر «هرکولانیوم» رمی‌ها نمونه بارزی از
این علم است.
ایزوتوپ‌های استرونیومی روی دندان این شخص پیدا شد که
نشان‌دهنده محل زندگی وی در آن زمان بود. «تانگ ژیگن» از دانشگاه «پکین» با
بررسی ایزوتوپ‌ها و نوع آب یافت‌شده در باقی‌مانده اجساد زمان سلسله
«شانگ» در عصر برنز چین به نتیجه قطعی رسید که در آن زمان پادشاهان افرادی
را برای قربانی انتخاب می‌کردند.
قربانیان
در منطقه‌ای متفاوت زندگی می‌کردند و تنها مدتی پیش از موعود مرگشان به
قربانگاه منتقل می‌شدند. ژیکن برای رسیدن به این نتایج، باقی‌مانده غذایی
3500 ساله را مورد بررسی و آزمایش قرار داد.
هر غذایی یک نقشه است
«مایکل
رولندز» از اساتید کالج لندن است که تحقیقات فراوانی در زمینه مطالعات
دیرین تغذیه‌شناسی انجام داده و به نتایج جالبی رسیده است. حاصل پژوهش‌های
او از سوی باستان‌شناسانی که در پروژه «گفت‌وگوی تمدن‌ها» شرکت داشتند،
مورد استفاده قرار گرفت. «گفت‌وگوی تمدن‌ها» کنفرانس سالانه است که توسط
انجمن «نشنال جئوگرافیک» و همکارانش برگزار می‌شود و میزبان باستان‌شناسان
برجسته‌ای است که از سراسر جهان روی تمدن‌های کهن مختلف کار می‌کنند.
پرفسور
رولندز تمرکز خود را روی تاثیر نادیده گرفته شده، جمعیت خارج از
پایتخت‌های تمدن‌های پیشین گذاشت. یکی از یافته‌های علمی او تجارت و
استفاده زیاد از جو و سبزیجات آفریقایی در جنوب‌شرق آسیا و سواحل اقیانوس
هند بود. ممکن است این مردم بنای بزرگ و قابل‌توجهی در طول زندگی‌شان
نساخته باشند، یا خطرات خود را برای آیندگان ثبت نکرده باشند، اما با تجارت
و کشت و زرع گیاهان و مواد خوراکی، کمک شایانی به پیشرفت باستان‌شناسی
غذایی در جهان امروز کرده‌اند.
به گزارش نشنال جئوگرافی، یافته‌های
ژنتیکی محل اهلی شدن گونه‌های حیوانی و گیاهی را نشان می‌دهد و باقی‌مانده
میکروسکوپی غذا می‌تواند پژوهشگران را در مورد این که مواد غذایی از طریق
تجارت به کدام مناطق انتقال داده می‌شدند، کمک کند.
ردپای مرگ
حدود
4000 سال پیش در منطقه‌ای که امروز کشور چین در آن واقع است، مردگان در دو
تابوت دفن می‌شدند. در واقع تابوت اولی خالی بود و مرده به همراه چند
وسیله شخصی، خوراکی و ابزار در دومی قرار می‌گرفت. برای مردم آن زمان، مرگ
به معنای نقطه پایان زندگی نبود، بلکه سفری به جهانی دیگر بود. آن‌ها
براساس همین تفکر چند ظرف نوشیدنی و مقدار زیادی گوشت خوک را با مرده‌شان
همراه می‌کردند تا او در این سفر توشه‌ای داشته باشد.
دانشمندان
همچنین با بررسی این مواد غذایی و نحوه دفن شدن مرده‌های چینی به این نتیجه
رسیدند که مراسم تدفین آن‌ها همچون جشنی بزرگ برگزار می‌شده و انواع و
اقسام نوشیدنی و خوراکی در آن سرو می‌شده است.
