قلیان کشی؛ تفریح خطرناک برخی خانواده ها

 عصر خبر: زمانی که استعمال قلیان برای نخستین بار از دوره صفویه در ایران مرسوم شد، درباور کمتر کسی می گنجید که این ماده دخانی و خطرناک روزی به تفریح نوجوانان و جوانان تبدیل شود.
در گذشته استعمال قلیان موردی بود و بیشتر به سنین بالا محدود می شد، اما در چند سال اخیر علاوه بر افزایش مصرف آن بین بزرگتر ها متاسفانه شاهد قلیان کشی نوجوانان و جوانانی هستیم که حتی درک صحیحی از مخدر بودن نیکوتین، تنباکو و توتون ندارند.
تاسف بار تر آنکه امروزه استعمال قلیان بصورت خانوادگی رایج شده و پدر و مادر همراه با فرزندان جوان و نوجوان خود در مکان های تفریحی عمومی مبادرت به قلیان کشی با طعم های مختلف می کنند. 
در استان گلستان استفاده از تنباکو و توتون با طعم میوه به سرگرمی ثابت برخی خانواده ها در تفرجگاه های این خطه شمالی تبدیل شده بدون آنکه توجهی به آسیب آن بر سلامت مصرف کنندگان و دیگر افراد حاضر در مناطق گردشگری شود.
به اعتقاد برخی کارشناسان، خانوادگی شدن قلیان کشی علاوه بر اینکه سبب شروع عادت به نیکوتین در نوجوانان و باعث تهدید سلامت آنان می شود، نگرانی زشتی مصرف این ماده دخانی را از بین برده و زمینه را برای اعتیادهای بدتر فراهم می کند.
در این زمینه محمدرضا هنرور معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گلستان در گفت و گو با ایرنا، دود ناشی از استعمال قلیان را زیان بارتر و بیشتر از مصرف سیگار دانست و گفت: براساس نتایج بدست آمده پزشکی هر فرد مصرف کننده قلیان درهر وعده معادل 80 تا یکصد نخ سیگار دود استنشاق می کند.
وی معتقد است، بطور کلی در مصرف یکبار قلیان مقادیر زیادی منو اکسید کربن، فلزات سنگین و ترکیبات شیمیایی سرطان زا و سمی حاصل از احتراق زغال، مواد ایجاد کننده حرارت و نیز توتون استنشاق می شود که این ترکیبات در مقایسه با سیگار (با وجود مضرات بسیار این ماده دخانی) به مراتب بیشتر و اثرات سوء آن نیز برای مصرف کننده و افراد در معرض دود تحمیلی شدیدتر است. 
دکتر هنرور اضافه کرد: بر خلاف تصور بعضی از افراد که دود حاصل از قلیان را کم خطر می دانند، باید گفت نتایج پزشکی نشان می دهد که مواد سرطان زا و سمی دود قلیان که درصد آن بسیار می باشد، سبب سرطان ریه، لب و حفره دهانی و نیز بیماری های قلبی و عروقی می شود.
به گفته وی، خطر ابتلا به سرطان ریه در افرادی که مصرف کننده قلیان و سایر مواد دخانی هستند پنج برابر افرادی است که این مواد را مصرف نمی کنند، ضمن اینکه چروکیدگی پوست و پیری زود رس، تیرگی زیر چشم و لب ها و نیز زردی و پوسیدگی دندان ها از دیگر آثار مصرف قلیان است.
هنرور افزود: هم اینک 12 درصد بیماری های قلبی و عروقی، 66 درصد برونشیت و سرطان ریه و 38 درصد بیماری های حاد تنفسی در جهان ناشی از مصرف دخانیات است.
معاون بهداشتی رییس دانشگاه علوم پزشکی گلستان با اشاره به استفاده مشترک افراد از قلیان نیز یادآور شد: این امر عاملی در انتقال بیماری های واگیر دار همچون سل و هپاتیت است.
از سوی دیگر استفاده زنان باردار از قلیان و مواد دخانی و یا درمعرض دود قلیان قرار گرفتن آنان سبب کاهش وزن نوزاد نسبت به حد طبیعی و افزایش خطر ابتلا به بیماری های ریوی در این نوزادان می شود.
هنرور همچنین با ابراز نگرانی از افزایش استعمال قلیان در بین نوجوانان 13 تا 15 ساله کشور اظهار داشت: بر اساس آمارها مصرف قلیان در این گروه سنی طی سال های 82 تا 86 حدود دو برابر شده است.
وی با بیان اینکه استعمال قلیان دروازه ورود به اعتیاد است، نسبت به پیامدهای زیان بار این ماده دخانی به خانواده ها هشدار داده و اضافه کرد که اغلب نوجوانان و جوانانی که مبادرت به مصرف قلیان می کنند به تدریج به نیکوتین عادت کرده و همین امر آنان را به سمت مصرف سیگار برای تامین نیکوتین بدن تشویق می کند.
دکتر هنرور برای این سخن خویش دلیل آورد و افزود: برای استعمال قلیان و آماده کردن آن به شرایط مکانی و زمانی خاصی نیاز است، اما سیگار را می توان در هر مکان و زمانی و به راحتی تهیه و مصرف کرد. 
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گلستان همچنین به کیفیت نامرغوب توتون و تنباکوهای مورد استفاده در قلیان ها اشاره کرد و گفت: این مواد دخانی از بی کیفیت ترین، نامرغوب ترین و خطرناک ترین انواع توتون و تنباکو های موجود بوده، ضمن اینکه اسانس و مواد معطر استفاده شده در تنباکوهای میوه ای حاوی هزاران ماده سمی و کشنده است. 
اگرچه اجرای طرح مبارزه با عرضه قلیان درقهوه خانه ها و چایخانه ها طی یکی دو سال اخیر در نقاط مختلف کشور و گلستان و پلمپ این واحدها، رضایتمندی مردم و خانواده ها را به همراه داشت، اما اکنون استعمال این ماده دخانی توسط خانواده ها بویژه در تفرجگاه ها و اماکن عمومی استان همچنان ادامه دارد.
با این حال معلوم نیست چرا خانواده ها با وجود اینکه نسبت به مضرات استفاده از قلیان در رسانه های گروهی اطلاع رسانی می شود، بازهم به مصرف این ماده دخانی سمی و البته بسیار خطرناک گرایش دارند.
به نظر می رسد، برای رهایی خانواده ها بویژه نسل آینده از این آسیب جدی اجتماعی که به گفته کارشناسان دروازه ورود به اعتیاد است، باید چاره ای اندیشید وگرنه معلوم نیست با این اشتیاق کاذبی که نسل جوان و برخی خانواده ها به استعمال قلیان از خود نشان می دهند، چه آینده ای در انتظار آنان و کشور باشد.
معاون دادستان عمومی و انقلاب گرگان در حوزه پیشگیری از وقوع جرم نیز با ابراز نگرانی از استعمال قلیان در تفرجگاه ها و اماکن عمومی استان، گفت: براساس قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات مصوب 1385 استعمال قلیان در این اماکن جرم است و باید با مجرم برخورد قانونی شود.
به گفته امیرضا رمضانی با وجود جرم بودن این موضوع اما جزای نقدی پیش بینی شده برای آن (حداقل 220 هزار و حداکثر 430 هزار ریال) بسیار پایین است.
وی با بیان اینکه عرضه مواد دخانی و قلیان در اماکن عمومی جرم و جزای نقدی سنگینی معادل 130 میلیون ریال دارد، اضافه کرد: با اجرای این ماده قانونی تعداد زیادی از واحدهای صنفی، سفره خانه ها و قلیان سراهای سطح استان پلمپ شد. 
رمضانی اظهارکرد: برخی صاحبان این واحدها مدعی بودند که برای عرضه قلیان مجوز دارند که پس از استعلام از دیوان عدالت اداری این مرجع تمام مجوزها برای عرضه قلیان در اماکن عمومی را باطل اعلام کرد، ضمن اینکه از این پس نیز هیچ مجوزی در این خصوص داده نخواهد شد.
وی با اشاره به برخی پیامدهای ناگوار قلیان کشی بر سلامت اعضای خانواده و افراد جامعه، اضافه کرد: مهمترین آسیب استعمال این ماده دخانی سمی و خطرناک در مراکز عمومی و تفرجگاه ها علاوه بر موارد فوق، جنبه بد آموزی آن برای کودکان و نوجوانان است.
رمضانی با بیان اینکه نیروی انتظامی بعنوان ضابط عام و دیگر دستگاه های اجرایی از جمله مرکز بهداشت بایستی با جدیت با این موضوع برخورد قانونی کنند، تصریح کرد: برای پیشگیری از ترویج این جرم درجامعه دستگاه های فرهنگی از جمله فرهنگ و ارشاد اسلامی، تبلیغات اسلامی و آموزش و پرورش که دارای بودجه های فرهنگی و پیشگیرانه هستند، باید تلاش بیشتری انجام دهند.
معاون دادستان گرگان در حوزه پیشگیری از وقوع جرم همچنین از دستگاه های اجرایی و فرهنگی استان خواست ضمن انجام وظایف محوله دراین حوزه مراجع قضایی را نیز در برخورد با این جرم تنها نگذارند. 
رمضانی در ادامه با اشاره به تبدیل برخی واحدهای مسکونی قدیمی به مکانی برای عرضه قلیان توسط افراد سود جو در گلستان، از مردم این استان خواست در صورت مشاهده چنین مراکزی مراتب را به پلیس اطلاع دهند.
به گفته وی، عرضه و در معرض دید قرار دادن تجهیزات استعمال قلیان در انظار عمومی نیز بر اساس قانون ممنوع است.
استان گلستان با یک میلیون و 850 هزار نفر جمعیت دارای مراکز، تفرجگاه ها و پارک های جنگلی زیادی است که شهروندان و مسافران زیادی برای گذراندن اوقات فراغت خویش به این مناطق گردشگری مراجعه می کنند.