ایران در یک قدمی عضویت رسمی در سازمان شانگهای

عصر خبر: عبدالرضا رحمانی‌فضلی وزیر کشور جمهوری اسلامی ایران در نشست وزیران کشور سازمان همکاری شانگهای در دوشنبه تاجیکستان شرکت کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت کشور ، ریاست و میزبانی این دور از نشست شانگهای به‌عهده رمضان رحیم‌زاده وزیر کشور تاجیکستان بود که وزیران کشور جمهوری اسلامی ایران، جمهوری قزاقستان، جمهوری مردمی چین، جمهوری قرقیزستان، روسیه، جمهوری اسلامی افغانستان و معاون وزیر کشورهای جمهوری ازبکستان، جمهوری ترکیه و همچنین سفرای کشورهای جمهوری بلاروس، جمهوری اسلامی پاکستان و جمهوری هندوستان در آن حضور داشتند.
دستور کار این نشست شامل مبارزه با تروریسم بین المللی، تبادل اطلاعات درباره تروریست‌ها، تقویت مبارزه با خرابکاری‌های تکنیکی و همکاری دولت‌های عضو سازمان همکاری شانگهای در زمینه آموزش نیروها است.
رحمانی فضلی وزیر کشور جمهوری اسلامی ایران در حاشیه این نشست با رئیس‌جمهور تاجیکستان، «امام علی‌رحمان » دیدار کرد.
وزیر کشور ایران در این دیدار ضمن ابلاغ سلام رئیس‌جمهور اسلامی ایران، ابراز امیدواری کرد که روابط دو کشور هم‌ریشه و هم‌فرهنگ بیش از پیش گسترش یافته و کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای با همکاری یکدیگر بر بحران‌های اخیر غلبه یابند.
امام علی رحمان نیز در این دیدار از رشد همکاری‌های میان وزارت کشور جمهوری تاجیکستان و وزارت کشور جمهوری اسلامی ایران، که طی ده سال اخیر گسترش بیشتری یافته است و هم اکنون در سطح بالا و مؤثری قرار دارد اظهار رضایت و ابراز امیدواری کرد که با عقد قراردادهای همکاری در زمینه مبارزه مشترک با جنایت‌کاری برای تطبیق عملی سندهای امضاشده تلاش بیشتری به عمل آید.
رئیس‌جمهور تاجیکستان همچنین خواهان رشد همکاری سه‌جانبه بین تاجیکستان، ایران و افغانستان در زمینه مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی و نظارت بر قاچاق مواد مخدر شد.
رحمانی‌فضلی در تشریح جزئیات این دیدار، دیدار با رئیس‌جمهور تاجیکستان را فرصتی مناسب برای تبیین مسائل امنیتی کشور‌های منطقه دانست.
وی افزود: موضوع اصلی دیدار با رئیس جمهور تاجیکستان و همچنین برنامه اصلی اجلاس وزیران کشور سازمان همکاری شانگهای، ضرورت اتحاد کشورهای منطقه در مورد مبارزه با تروریسم، افراط گرایی، جدایی طلبی و قاچاق مواد مخدر بود.
وزیر کشور گفت: امیدوارم این نشست به مبارزه با داعش، افراط گرایی و تروریسم کمک کند و برای مردم کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای آرامش، صلح و امنیت را به ارمغان بیاورد.رحمانی فضلی در ادامه افزود: در دیدار با رئیس جمهوری تاجیکستان از ایشان برای سفر به ایران دعوت رسمی کردم.
وزیر کشور جمهوری اسلامی ایران درباره همکاری بین پلیس ایران و پلیس تاجیکستان نیز اظهار داشت: در سفری که پیش از این به تاجیکستان داشتم و همچنین در سفر وزیر کشور تاجیکستان به ایران و بازدیدی که ایشان از نیروی انتظامی ایران داشتند، اعلان آمادگی شد تا پیرو تفاهم‌نامه بین دو کشور، در زمینه آموزش نیروهای انتظامی و همچنین تبادل اطلاعات و اخبار در زمینه اقدامات مشترک برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر و مسایل مرزبانی دو کشور همکاری داشته باشند.
وی افزود: رئیس جمهوری تاجیکستان نیز بر همکاری در دو کشور در زمینه مسایل مرزبانی تأکید داشتند.
براساس گزارش خبرگزاری رسمی دولت که خبرنگار آن در محل برگزاری این نشست نیز حضور داشته از احتمال عضویت رسمی ایران در سازمان شانگهای خبر داد.
بر این اساس و بنا به گمانه‌ز‌نی‌های رسانه‌های تاجیک، به‌موجب پیشنهاد روسیه و همچنین مساعدت تاجیکستان، ایران در جلسه سال جاری میلادی سران کشورهای عضو شانگهای در روسیه، از عضو ناظر به عضو رسمی تبدیل خواهد شد.
بر اساس مباحث جلسه شورای وزیران خارجه سازمان همکاری شانگهای که در دوشنبه برگزار شد پیش‌بینی می‌شود که «رشید عالم‌اف» سفیر تاجیکستان در چین نیز به‌عنوان دبیرکل سازمان همکاری‌های شانگهای انتخاب شود که این انتخاب به‌دلیل روابط خوب تاجیکستان با ایران در پذیرش کشورمان به‌عنوان عضو اصلی شانگهای تأثیر دارد.
بر اساس تحلیل رسانه‌های تاجیکی، به نظر می‌رسد در صورت پذیرفته شدن نماینده تاجیکستان به‌عنوان دبیرکل این سازمان و همچنین پیشنهاد مسکو، در جلسه آتی اجلاس شانگهای، ایران که هم اکنون به‌عنوان عضو ناظر در این سازمان حضور دارد، به‌عنوان عضو اصلی این سازمان انتخاب شود.
سازمان همکاری شانگهای در سال 2001 با عضویت چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان ایجاد شد. ایران، هند، مغولستان، افغانستان و پاکستان اعضای ناظر این سازمان هستند.
متن کامل سخنرانی رحمانی فضلی در اجلاس وزرای کشور عضو سازمان همکاری شانگهای 
جناب آقای رحیم زاده، وزیر محترم کشور جمهوری تاجیکستانوزرای محترم امور داخله کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای رؤسای محترم هیئت های بلند پایه
در ابتدا مایلم؛ مراتب خرسندی خود را از حضور در کشور دوست و هم زبان جمهوری تاجیکستان ابراز، و همچنین سپاس و قدردانی خود را از میهمان نوازی گرم و صمیمانه ی جناب آقای رحیم زاده، وزیرمحترم کشور جمهوری تاجیکستان و مسئولین محترم سازمان همکاری شانگهای، برای برگزاری این نشست در این مقطع زمانی مهم اعلام نمایم. 
حضار محترم؛ این نشست در شرایطی برگزار می شود که بروز مسائل و مشکلاتِ امنیتیِ مختلف در سطح منطقه، ضرورتِ رایزنی و هماهنگی کشورهای منطقه را دو چندان ساخته است و در این میان، سازمان همکاری شانگهای، با برخورداری از ظرفیت ها و فرصت های وسیع و همچنین موقعیت مهم ژئو اکونومیک اعضای آن، می تواند از طریق تشریک مساعی و هم اندیشیِ اعضاء، ضمن رویارویی با چالش ها و تهدیدات، نوید بخشِ آینده ای روشن برای ملت هایِ منطقه باشد. جمهوری اسلامی ایران، بر اساس همین نگرش و در راستای سیاست های راهبردی خود، مبنی برتوسعه و تحکیم همکاری ها با کشورهای منطقه، موضوعِ حضورِ در تشکل هایِ منطقه ای را به عنوان یک اصل و اولویت، در دستور کار سیاست خارجی خود قرار داده و مُجدّانه آن را پیگیری می نماید. بدیهی است رویکرد عملی کشورهای منطقه برای توسعه همکاری های درون منطقه ای، به کاهش یا رفع چالش های سیاسی و اقتصادی منطقه کمک می نماید. 
خانم ها و آقایان؛  در تاریخ 18 دسامبر2013، قطعنامه ای با عنوان”جهان علیه خشونت و افراطی گری”، موسوم به wave ، به پیشنهاد ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران، جناب آقای دکتر روحانی، در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب رسید که بر لزوم مبارزه با پدیده ی افراط گرایی و خشونت و ابراز نگرانی از احتمال نهادینه شدن این عناصرِ خطرناک به جای تعامل، و خطرات ناشی از آن تأکید شده بود. اکنون به نظر می رسد همه ی اعضای محترم، به ریشه ی نگرانی های جمهوری اسلامی ایران در این خصوص پی برده اند. 
عالیجنابان؛  بی تردید همگی بر این حقیقت آگاهی داریم که « افراط گرایی »، « قاچاق مواد مخدر»، «تروریزم» و«حضور برخی نیروهای فرامنطقه ای با اهداف خاص» ، از چالش های بزرگ در عرصه ی امنیت اجتماعی و سیاسی منطقه به شمار می روند؛ که تشریک مساعی و همکاری بیش از پیشِ همه یِ کشورهای منطقه و از جمله اعضای سازمان شانگهای را ناگریز می سازد.  مبارزه با تروریزم، روز به روز از اهمیت بیشتری برخوردار گردیده است، اما ما باید ارزیابیِ درستی از ریشه هایِ این پدیده داشته باشیم. تروریزم مرز نمی شناسد و فعالیت های تروریستی، با هر نیتی که باشند به تمدنِ بشری آسیب می رسانند. افراط گرایی، تروریزم و خشونت، در هیچ” فرهنگ”، ” مذهب” و یا ” ملت ریشه داری”، پذیرفته نیست. 
جناب آقای رئیس ؛ متأسفانه برخی کشورها و گروه های تندرو و منحرف، با برداشت های خاص و نادرستِ خود، تعریفی از اسلام ارائه می دهند که هم به لحاظ “شکلی” و هم از نظر”محتوا و ماهیت”، با اسلامِ ” اصیل”،”راستین” و”حقیقی” در تعارض آشکار و تضاد عمیق قرار دارد. این جریانات با فهم ناقص و نادرست از قرآن ، سایرین را مُشرک و مهدورالدم می شناسند و در همین راستا، کشتار انسان ها و قتل عام زن و مرد و پیر و جوان را در هر نقطه از جهان، مسئولیت خود و عمل به تکلیف دینی می دانند !  حتی این گمان را باید مد نظر قرارداد که برخی کشورهای منطقه و فرامنطقه ای، تلاش دارند، تا با فعال نگه داشتن این گروه های افراطی در منطقه، گاه به گاه، با تحریک آنها به انجام اقدامات تروریستی، در جهت امتیازگیری و ایجاد جایِ پا برای خود بهره برداری نمایند. 
خانم ها و آقایان؛  آنهایی که دیروز طالبان را به وجود آوردند، امروز داعش را با حمایت مالی و تجهیزات بسیارگسترده تر عَلَم کرده اند و قصد دارند با استفاده ابزاری از تروریزم، به منافع چندگانه خود برسند. این بازیگرانِ کوته نظر، با برخی تحرکاتِ نمایشی و تبلیغاتی،در شکل دهی ائتلاف علیه تروریزم، نه تنها خسارتِ جدی به تروریست ها وارد نکردند، بلکه زمینه های رشد آن ها را نیز فراهم نمودند. متأسفانه این پدیده شوم، موجب کشته شدن هزاران هزار تَن انسان، اعم از زنان و کودکان در عراق و سوریه گردیده و هدف بعدی خود را در یمن می بیند. اما تجربه عراق و سوریه ثابت کرده است که رفع این بحران، از طریق نظامی میسر نیست و یقیناً این در مورد یَمن نیز صِدق خواهد نمود. 
روسای محترم هیأت های عالیرتبه؛  با تصویر گسترش فعالیتِ نیروهای افراطی در افغانستان از سویی و گمانه زنی های مربوط به احتمالِ بازگشتِ گروه هایِ تروریستی درگیر در سوریه، عراق و یمن به منطقه غرب آسیا و آسیای مرکزی از سوی دیگر، ضرورتِ گسترشِ همکاری هایِ اطلاعاتی و امنیتی، بینِ کشورهایِ عضو سازمان همکاری شانگهای، در جهت شناسایی و نابود سازی جریانات افراطی، بیش از پیش پر رنگ می شود. این گروه ها، هم اکنون به جنگجویان و قاتلان حرفه ای و البته با عقاید افراطی تبدیل شده اند و همچون بمبی متحرک، می توانند مشکلاتی را برای کشورهای متبوع و منطقه ایجاد کنند. لیکن واقعیت این است که مقابله نظامی تنها راه نیست و به منظور اصلاح برداشت های افراطی، کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای و همچنین خود سازمان، باید سعی کند با آموزش و آگاه سازیِ جوانان نسبت به اسلام راستین که هدفش صلح، دوستی و وحدت بین تمام انسان هاست و با ایجاد فضای بازتر برای جریانات معتدل اسلامی و نهضت های اسلام خواهانه، از باز تولید این عقاید افراطی و انحرافی در بلند مدت جلوگیری کنند. 
عالیجنابان؛ از مهم ترین موضوعاتی که در فضای کنونی، نگاه منطقه و جهان را به خود معطوف کرده، بحث افغانستان و آینده ی آن است. جمهوری اسلامی ایران با تروریزم و فعالیت های تروریستی، همان قدر ضدیّت دارد که با مقابله ی کور با آن مخالف است. ما معتقدیم منطقه و چارچوب های منطقه ای، از ظرفیت های بالایی برای کمک به حل بحران افغانستان برخوردار است که متأسفانه تاکنون از آنها استفاده شایسته ای نشده است. نظر به اینکه وضعیت افغانستان دست کم در سه دهه ی گذشته، تأثیر عمیقی بر امنیت و ثبات منطقه گذاشته است، هرگامی که در جهت ثبات و امنیت در افغانستان برداشته شود، نه تنها برای دولت و مردم این کشور، بلکه برای منطقه و جهان، پیشرفت، صلح و امنیت را به دنبال خواهد داشت.  در این رابطه کشورهای منطقه و نیز سازمان ملل، باید نقش فعال تری ایفاء نمایند. همچنان که جمهوری اسلامی ایران در طول سه دهه گذشته، در این راه گام های اساسی برداشته است. 
حضار محترمخانم ها و آقایان؛ سخنان خود را با جمع بندی زیر به پایان می رسانم : برای تأمین امنیت وصلح و ثبات در منطقه ای که در آن زندگی می کنیم، باید در حوزه های زیر با جدیت هم اندیشی و همکاری کنیم:  همکاری جمعی در جهت ریشه کن کردن افراط گرایی. توجه به آموزش وافزایش آگاهی. مقابله جدی با فقر و ارتقاء سطح زندگی مردم و افزایش توسعه پایدار. کمک به اصلاح باور های نادرست جوانان نسبت به اسلام حقیقی و انسان دوستانه. عدم رویارویی با جریانات معتدل و منطقی اسلامی زیرا این امر خود موجب زمینه های لازم برای رشد جریانات افراطی خواهد شد. در پایان با اغتنام فرصت، ضمن قدردانی از تلاش های دبیرکل محترم و تشکر مجدد از جناب آقای رحیم زاده، وزیر محترم کشور تاجیکستان، از خداوند متعال برای تمامی مردم منطقه، موفقیت و سربلندی روز افزون خواستارم.